JANUS'UN İKİ YÜZÜ: YABANCILAŞMA VE GÖSTERİŞ TÜKETİMİ

Bu çalışma, son dönemlerde özellikle kadınlar tarafından kişisel gelişim faaliyetlerine artan ilginin gerisinde ne olabileceği sorusunu temel almaktadır. Bu eğilimi gösteren kadın grubunun iyi eğitimli ve yüksek gelir elde ediyor olması, artan ilginin ve buna yol açan sorunun kişisel olmaktan ziyade sosyo-ekonomik olduğunu düşündürmektedir. Bu çerçevede, çalışma, mevcut iktisadi ve toplumsal yapıyı “yabancılaşma” ve” gösteriş tüketimi” kavramları temelinde analiz etmektedir. Çalışmada, iyi gelir elde eden, özel sektörde yönetici pozisyonunda çalışan kadın grubu örneklem olarak seçilmiştir. Bu bağlamda toplam onbir kadın ile derinlemesine mülakat yöntemi kullanılarak görüşülmüştür. Görüşme yapılan kadınlar, piyasada yoğun rekabet koşulları altında çalışmanın kendileri için yıkıcı etkisini vurgulamışlar ve böylece çalışmanın temel argümanı; kapitalizmin genelde bireyi özelde kadınları yabancılaştırdığını görüşünü desteklemişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Yabancılaşma, gösteriş tüketimi, kişisel gelişim faaliyetleri, piyasa toplumu

TWO FACES OF JANUS: ALIENATION AND CONSPICUOUS CONSUMPTION

This study focuses on the question of what lies behind the growing interest in “personal development activities” especially among women in recent years. In this context, the fact that the women who show this growing interest are usually well educated and employed in high-income that drives one to think that the incentive tendency may be rather socio-economic than personal. From this point of view, this study analyze the current economic and social structure on the basis of the concepts of alienation and conspicuous consumption. The selected sample group consists of women who are employed in high-ranking (mostly executive) positions in the private sector. Within the framework of this study, in-depth interviews were conducted with eleven women. The interviewed women who work under competitive conditions in the market emphasized the destructive effects on themselves and in this regard they supported our initial argument that capitalism alienates the individual in general and women in particular.

Keywords:

Aliention, conspicuous consumption, personal development activities, market society,

PDF

___

Araz Takay B. (2011), “Veblen’de Yabancılaşma Olgusu”, İktisadı Felsefeyle Düşünmek, O. İşler ve F. Yılmaz (der), İletişim, İstanbul, 155-170.
Diggins, P.J. (1977), “Animism and the Origins of Alienation: The Anthropological Perspective of Thorstein Veblen”, History and Theory, 16(2), 113-36.
Dilts, R. (1998), Modeling With NLP, Meta Publications.
Ecevit, Y. (1993), “Kadın Girişimciliğinin Yaygınlaşmasına Yönelik Bir Model Önerisi”, Kadın Girişimciliği Özendirme ve Destekleme Paneli Bildiriler ve Tartışmalar içinde, Devlet Bakanlığı Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Eğitim Serisi, 74, 15-34.
Stephen E., J. Townshend (1993), “Marx and Veblen on Human Nature, History, and Capitalism: Vive la Differrence”, Journal of Economic Issues, 27(3), 721-739.
Elliot, J.E. (1984), “Karl Marx’s Theory of Socio-Institutional Transformation in Late- Stage Capitalism”, Journal of Economic Issues, 18(2), 383-391.
Fromm, E. (2001), “Beyond the Chains of Illusion: My Encounter with Marx and Freud”, The Continiuum International Publishing Group, NY 10017, 2001 (1967).
Güler Aydın, D. (2008), Kapitalizmin İstikrarsız Doğası: K. Marx, J.A. Schumpeter, Hacettepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora tezi.
Güler Aydın D. (2010), “Kapitalist Sistemde Bireyin Sorgulanması: Yabancılaşma ve Demir Kafes”, Amme İdaresi Dergisi, 43(2), 17-32.
Güler Aydın D., B. Araz Takay (2012-1014) “Yabancılaşmış Kadınlar”, Hacettepe Üniveristesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birim.
Koray, M. (2012), Sosytal Politika, Ankara: İmge Kitapevi, 4. Basım.
Marx, K. (1976), 1844 El Yazmaları, Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. (1990), Capital, Volume I, London: Penguin Books.
Marx, K., F. Engels (1970), The German Ideology, C.J. Arthur (Yay.), New York: International Publishers.
Özel, H. (2009), Piyasa Ütopyası, Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
Özkaplan, N., (2010), “Duygusal Emek ve kadın İşi/Erkek İşi”, İktisat ve Toplumsal Cinsiyet”, Serdaroğlu U. (der.), Ankara: Efil Yayınevi, 38-48.
Özkaplan, N., U. Sedaroğlu (2010), “Yönetici Kadınlar: Türkiye Savunma Sanayii Örneğinde Bir Analiz”, İktisat ve Toplumsal Cinsiyet”, Serdaroğlu U. (der.), Ankara: Efil Yayınevi, 244-269.
Toksöz, G., (2008), “Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden İşgücü Piyasalarında Mevcut Durum ve Örgütlenme Sorunları”, Emek Tartışmaları 1, DİSK, İstanbul.
Veblen, B.T. (1973), The Theory of the Leisure Class, Boston: Houghton Mifflin Company.
Veblen, B.T. (1946), The Instinct of Workmanship: And the State of the Industrial Arts, New York: The Viking Press.
Veblen, B.T. (1898),“The Beginning of Ownership”, American Journal of Sociology Vol: 4, Kasım, 352-365.