Ağrı Kontrolünde Farmakolojik Olmayan Yöntemler

Ağrı bireyi fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden etkilediği için kontrol altına alınması önemlidir. Ağrının kontrol altına alınması bireyin rahatlaması, yaşam kalitesinin yükseltilmesi, komplikasyonların azaltılması ve hastanede yatış süresinin kısaltılması açısından önemlidir. Günümüzde ağrının kontrolünde farmakolojik yöntemlerin kullanılamadığı durumlarda veya farmakolojik yöntemin etkisini artırmak için farmakolojik olmayan yöntemlerden de yararlanılmaktadır. Farmakolojik olmayan yöntemlerin ağrı gidermede kullanım amacı analjeziklerin kullanım oranının azaltılması, hastanın ağrı sorununun olabildiğince giderilerek yaşam kalitesinin yükseltilmesidir. Bu makalede, farmakolojik olmayan yöntemlerin ağrı gidermedeki etkisi, hangi durumlarda ve nasıl kullanıldığı literatür eşliğinde gözden geçirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ağrı, ağrı kontrolü, farmakolojik olmayan yöntemler

Non-Pharmacological Methods at Pain Management

Since pain affects individual physically, psychologically and in social aspects, it is important to control it. Pain control is important forindividual relief, increase of life quality, reduce of complications and shorten of the duration of hospitalization. Today, non-pharmacological methods are also used when pharmacological techniques are not available or in order to increase effect of pharmacological techniques. The purpose of using the non-pharmacological methods is to decrease the usage rate of analgesics and to improve the quality of life by relieving pain.. In this article, the effect of non-pharmacological methods at pain control, and at which conditions and how they could be used are considered in accordance to the relevant literature.

Keywords:

Pain, pain control, non-pharmacological methods,

PDF

___

Nadler DO, Scott F. Nonpharmacologic management of pain. JAOA 2004; 104 (11) S6-S12.
Yücel A, Özyalçın NS. Çocukluk çağında ağrı. İstanbul: Nobel Tıp Kitap Evleri; 2002
Erdine S. Ağrı. İstanbul: Nobel Tıp Kitap Evleri; Alemdar Ofset; 2000.
Yentür EA. Ağrı ve yaşam kalitesi. 2. Sağlıkta yaşam kalitesi kongresi. 2007; İzmir.
Özyuvacı E, Altan A, Yücel A. Postoperatif ağrı tedavisi. Sendrom 2003; 15 (8): 83-92.
Nester TM, Hale LS. Effectiveness of pharmacist acquired medication history in promoting patient safety. Am J Health Syst Pharm 2002; 59: 2221-2225.
Arslan S, Çelebioğlu A. Postoperatif ağrı yönetimi ve alternatif uygulamalar. 10. Uluslararası İnsanbilimleri Dergisi 2004: 1-7.
Eti Aslan F. Ağrıya ilişkin yanılgılar ve gerçekler. Sendrom 2002; 14 (4): 94-98
Akbaş M, Öztunç G. Examination of knowledge about and nursing interventions for the care of patients in pain of nurses who work at Cukurova University Medical Faculty Balcali Hospital. Pain Manag Nurs 2008; 9 (3): 88-95.
Olgun N. Eti Aslan F. Hemşire ve hekimlerin ağrıya yaklaşımları. Ağrı 1998; 10 (1): 32-36.
Owens MK, Ehrenreich D. Literature review of nonpharmacologic methods for the treatment of chronic pain. Holistic Nurse Practice 1991; 6 (1): 24-31.
Adams DP, Melissa L, Gary J, Arminio DP. Non-Pharmacologic pain management ıntervention. Clin Podiatr Med Surg 2008; 25: 409-429.
Uçan Ö, Ovayolu N. Kanser ağrısının kontrolünde kullanılan nonfarmakolojik yöntemler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2(4): 123-133.
Özbayır T. Ağrı yönetimi ve hemşirelik bakımı. Ulusal Cerrahi Kongresi; 2002; Antalya.
Snyder M, Wieland J. Complementary and alternative therapies what ıs their place ın the management of chronic pain. Nurs Clin N Am 2003; 38: 495-508.
Karadeniz G. Hastanızın ağrısını ilaç kullanmadan nasıl azaltabilirsiniz hemşireler ve öğrenci hemşireler için rehber kitapçık. Manisa: Emek Matbaacılık; 1997.
Kubsch SM, Neveau T, Vandertie K. Effect of cutaneous stimülation on pain reduction in emergency departmant patients. accident and emergency. Nursing 2001; 9: 143-151.
Hernandez Reif M, Dieter J, Field T. Migraine headaches are reduced by massage therapy. Int j Neurosci 1998; 96: 1-11. İn: Field T. Massage Therapy. Medical Clinics of North America 2002; 86(1): 163-171.
Cihangir Köktepe, Ş. “İntramüsküler Enjeksiyona Bağlı Ağrının Azaltılmasında Lokal Buz Uygulamasının Etkinliğinin İncelenmesi”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Programı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: 1998.
Kuzu N, Uçar H. The effect of cold on the occurence of bruising, haematoma and pain at the injection site in subcutaneous low molecular weight heparin. Int J Nurs Stud 2001; 38: (1), 51-59.
Osteoarthritis; Menthol in Topical Creams Provides Pain Relief. Drug Week. 2004; 14: 387. URL: http: // gateway. proquest. com. July 29, 2004.
Good M, Stanton Hicks M, Grass JA, Anderson GC, Choi C, Schoolmeester LJ, Salman A. Relief of postoperative pain with jaw relaxation, music and their combination. Pain 1999; 81: 163-172.
Evgin, N. “Ağrılı İşlemler Öncesi Eğitim Verilerek Yapılan Hazırlığın, Çocukların Ağrı Algılamasına Etkisi”. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Programı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: 1995.
Yıldızeli Topçu S. “Üst Abdominal Cerrahi Girişim Uygulanan Hastalarda Hemşireler Tarafından Öğretilen Gevşeme Tekniklerinin Ağrı Kontrolü Üzerine Etkisi” Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Edirne: 2008.
Anderson KO, Cohen MZ, Mendoza TR, Guo, H, Harle MT, Cleeland CS. Brief cognitive-behavioral audiotape interventions for cancer-related pain: Immediate but not long-term effectiveness. Cancer 2006; 107 (1): 207-214.
Kocaman G. Ağrı-hemşirelik yaklaşımları. İzmir: Saray Medikal Yayıncılık; 1994
Kozier B, Berman A, Snyder S, Erb G. Fundamentals of nursing concepts, process and practice. 8nd Edition. New Jersey: Prentice Hall; 2008.
Reed J, Mcgılvery C. Practical handbook the complete guide to massage. USA: By Lorenz Book. 2002
Beyazova M, Kutsal YG. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon. Ankara: Güneş Kitabevi Ltd. Şti; 2000
Diniz F, Ketenci A. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon. İstanbul: Nobel Tıp Kitap Evleri; 2000
Yağız On A. Ağrıda soğuk uygulamalar. Ağrı 2006; 18(2):5-14
Loeser JD. Bonica’s management of pain. 3nd Edition USA: Lippincot Williams; 2001
Jiang PS, Qin Y. Touch therapies for pain relief in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2008; 8(4): 1-45
Kwekkeboom KL, Gretarsdottir E. Systematic review of relaxation ınterventions for pain. Journal of Nursing Scholarship 2006; 38: 3, 269-277.
Adams N, Field L. Pain Management: The Use of Psychological Approaches to Pain. British Journal of Nursing 2001; 10 (15): 971-974.
Ak AŞ. Müzikle tedavi. İstanbul: Öz Eğitim Basım Yayın Dağıtım Ltd Şti; 1997
White JM. Music as intervention. Nursing Clinics of North America 2001; 36 (1): 83-92.
Chan YM, Lee PW, Ng TY, Ngan HY, Wong LC. The use of music to reduce anxiety for patients undergoing colposcopy: a randomized trial. Gynecol Oncology 2003; 9(1): 213-217.
Kwekkeboom K, Kneip J, Pearson L. A pilot study to predict success with guided imagery for cancer paitent, Pain Management Nursing 2003; 4(3):112-123.
Black JM, Howks H, Knee AM. Medical surgical nursing. Philadelphia: 6nd Edition. Saunders Company; 2001
Evlice YE. Uğuz Ş. Psikiyatrik açıdan ağrı.1999;33. URL: http://lokman.cu.edu.tr/anestezi/galenos/02. htm. 2006
Sezen K. Akapunktur teorik ve pratik. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi; 2002