Üniversite Öğrencilerinde Stres Faktörleri: Kişilerarası İlişki Tarzları ve Problem Çözme Becerileri Açısından Bir Değerlendirme

Bu çalışmanın temel amacı, üniversite öğrencilerinde stres oluşturucu faktörleri belirlemek ve bunlar ile kişilerarası ilişki tarzları ve sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkileri saptamaktır. Ayrıca stres faktörleri ile cinsiyet ve öğretim türü gibi demografik değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek de araştırmanın diğer bir amacını oluşturmaktadır. Yapılan analizler sonucunda, pek çok stres oluşturucu faktör alt ölçeğinde kadınların erkeklerden anlamlı düzeyde yüksek puan aldıkları görülmüştür. Ayrıca, "akademik sorunlar" alt boyutunda da I. öğretimdeki öğrencilerin, II. öğretimdeki öğrencilerden daha yüksek puan aldıkları saptanmıştır. Bazı demografik değişkenler ve problem çözme yaklaşımları ile bazı kişilerarası ilişki tarzlarının öğrencilerin stres puanlarını yordadığı saptanmıştır. Elde edilen bulguların, sağlık merkezlerinde ve/veya psikolojik danışma merkezlerinde gençlere yönelik olarak verilecek olan birtakım eğitim ve danışmanlık hizmetlerinde kullanılabileceği düşünülmektedir. Bu merkezlerde öğrencilere yönelik olarak verilecek olan "problem çözme becerileri" ve "iletişim becerileri" yönündeki eğitimler, koruyucu ruh sağlığı açısından da önemli olacaktır.

Stress Factors Among University Students: A Study on Interpersonal Relationship Style and Problem Solving Abilities

The main objective of this study is to determine the stress forming factors of college students and to determine the relationship between their social problem-solving abilities and interpersonal style.The further object of research is to contribute to a better understanding of relationship between stress factors of students and their various demographic variables such as gender and type of education. The results of analysis revealed that in many stress-forming-factor subscales, women's score were significantly higher than men's. Also, it was determined that, in the "academic issues" subsection, students from first-education scored significantly higher than those from second education. Students' stress scores were predicted by some demographic variables, and problem-solving approaches, and some interpersonal styles. It is considered that the findings can be used for some educational training and counseling services given by the health centers and/or psychological counseling for youths. Specially, ''problemsolving skills" and "communication skills" training programs which are offered in these centers will be very important in terms of preventive mental health for students.

PDF

___

Andrews, B. & Willing, J.M. (2004). The relation of depression and anxiety to life-stress and achievement in students. British Journal of Psychology, 95, 509-521.
Bilgin, M. (2000). Üniversite öğrencilerinin sorunları ile değerleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 18-25.
Bojuwoye, O. (2002). Stressful experiences of first year students of selected universities in South Africa. Counselling Psychology Quarterly, 15(3), 277-290.
Bolton, R. (1986). People Skills: How to assert yourself, listen to others, and resolve conflicts. New York: Touchstone Book.
Çam, S, (1999). "İletişim Becerileri Eğitimi Programının Öğretmen Adaylarının Ego Durumları ve Problem Çözme Becerisi", Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(12), 16-27.
Çam, S., Tümkaya, S. (1995) "Kişilerarası Problem Çözme Envanteri'nin (KPÇE) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması", Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 95-111.
D'Zurilla, T.J., Chang, E.C., Nottingham, E. E. & Faccini, L. (1998). Social problem-solving deficits and hopelessness, and suicidal risk in college students and psychiatric inpatients. Journal of Clinical Psychology, 54(8), 1091-1107.
Dedeoğlu, N., Akman, M., Çabuk, G., Gülengöz, M., Gürpınar, E., Işık, A. ve diğerleri (2007). Akdeniz Üniversitesi Öğrenci Sorunları. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Hizmetler Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkezi, Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı, Antalya.
Derin, R, Serin, N.B., (2008). İlköğretim öğrencilerinin kişilerarası problem çözme becerisi algıları ve denetim odağı düzeylerini etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,5(1), 1-18.Derogatis, L.R. (1992). The Brief Symtom Inventory (BSI), Administration, scoring and procedures manual= II. Clinical Psychometric Research Inc.
Ekinci, C.E. ve Burgaz, B. (2007). Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin bazı akademik hizmetlere ilişkin beklenti ve memnuniyet düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,33, 120-134.
Erdoğan, S., Şanlı, H.S. ve Bekir, H.Ş. (2005). Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum durumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 479-496.
Erkan, S., Özbay, Y., Çankaya, ZC. ve Terzi, Ş. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşadıkları problemler ve psikolojik yardım arama gönüllükleri. Eğitim ve Bilim, 37(164), 94-107.
Heppner, P.P. & Petersen, C.H. (1982). The development and implications of a personal problem solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29, 66-75.
Hong, L. & Wengboey, K. (2002). Types and characteristics of stress on college campus. Psychological Science (China), 25(4) (138), 398-401.
Horowitz, L.M., Rosenberg, S.E., ve Bartholomew, K. (1993). Interpersonel problems, attachment styles and outcome in brief dynamic psychotherapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61 (4), 549-560.
Işıklı, S. (1989). A prospective study of life stress, social support and assertiveness among Turkish university students. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Koç, M., Avşaroğlu, S. ve Sezer, A. (2004). Üniversite öğrencilerinin akademik başarıları ile problem alanları arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 483-489.
Matthews, D.W. (1993). Relationship Basics. North Carolina: North Carolina Cooperative Extension Service.
Nezu, A.M. & Ronan, G.F. (1988). Social problem solving as a moderator of stress related depressive symptoms: A prospective analysis. Journal of Counseling Psychology, 35(2), 134-138.
Nezu, A.M. (1985). Differences in psychological distress between effective and ineffective problem solvers. Journal of Counseling Psychology, 32(1), 135-138.
Nezu, A.M., Nezu, C.M. & Perri, M.G. (1989). Problem solving therapy for depression: Theory, research and clinical guidelines, John Wiley & Sons Ltd.
Özgüven, İ. (1989). Üniversite öğrencilerinin uyum sorunları ve başetme yolları. Üniversite Gençliğinde Uyum Sorunları Sempozyumu Bilimsel Çalışmaları. Bilkent Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Araştırma Merkezi, Ankara.
Priester, M.J. & Clum, G.A. (1993). Perceived problem solving ability as a predictor of depression, hopelessness, and suicide ideation in a college population. Journal of Counseling Psychology, 40(1), 79-85.
Saraçoğlu, Ş. (1993). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerinin belli başlı problemleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Schotte, D.E. & Clum, G.A. (1982). Suicide ideation in a college population: A test of a model. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50, 690-696.
Sencar, Ö. ve Yıldız, S. (2010). Üniversite gençliği araştırması. Türkiye'deki üniversite gençliği'nin profili. Milli Türk Talebe Birliği, İstanbul.
Şahin, N., Rugancı, N., Taş, Y., Kuyucu, S. ve Sezgin, N. (1992). Üniversite öğrencilerinin stresle ilişkili gördükleri faktörler, stres belirtileri ve başa çıkma yöntemleri. Yayınlanmamış Araştırma Raporu. Bilkent Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Araştırma Merkezi, Ankara.
Şahin, N., Sezgin, N., Taş, Y. ve Rugancı, N. (1989). Bilkent Üniversitesi öğrencilerinin Psikolojik Danışma araştırma Merkezi'nden beklentileri. Üniversite Gençliğinde Uyum Sorunları Sempozyumu Bilimsel Çalışmaları.
Bilkent Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Araştırma Merkezi, Ankara.
Şahin, N., Şahin, N.H. & Heppner, P.P. (1993). Psychometric proporties of the Problem Solving Inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-396.
Şahin, N.H., Akgiray, A., Alkan, E., Arı, Ö., Beyazıt, S., Kent, S., Öker, İ. ve Utku, Ç. (2005). Üniversite öğrencilerinde stres faktörleri: Özgün bir ölçek. II. Işık Savaşır Klinik Psikoloji Sempozyumu, Ankara.
Şahin, N.H., Çeri, Ö., Düzgün, G. ve ark. (2007). Kişilerarası Tarz Ölceği. Ankara: Yayımlanmamış Calışma.Şahin, N.H. ve Durak, A. (1994). Üniversite öğrencilerinde stres: Kişilik, olaylar, belirtiler. VIII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 21-23 Eylül, İzmir, Sözel Bildiri.
Türküm, A.S., Kızıltaş, A. ve Sarıyer, A. (2004). Anadolu Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi hedef kitlesinin psikolojik ihtiyaçlarına ilişkin ön çalışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 21(3), 15-27.
Yazıcı, E. (2001). Üniversite gençliğinin sosyo-kültürel profile üzerine bir alan araştırması. Gazi Üniversitesi örneği. Gazi Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Yazıcı, E. (2003). Türk üniversite gençliği araştırması. Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara.