İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİNİN “DEĞER” KAVRAMINA YÜKLEDİKLERİ ANLAMLAR

Bu çalışmanın amacı ilköğretim okulu öğretmenlerinin değer kavramına yükledikleri anlamlarıbetimlemektir. Öğretmenlerin bu kavrama yükledikleri anlamları tespit edebilmek amacıyla Mersin merkez ilköğretimokullarında görev yapmakta olan 214 sınıf ve branş öğretmeninden “Kendi düşüncelerinize göre değer nedir?” sorusunuyazılı olarak cevaplamaları istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi aşamaları izlenerek değerlendirilmiştir. Analizsonuçlarına göre “ölçüt olarak değer”, “birey ve toplum ilişkilerini düzenleyen unsur olarak değer”, “davranışlar bütünüolarak değer”, “maddi ve manevi unsurlar olarak değer”, “kurallar bütünü olarak değer”, “nitelik olarak değer” ve “değereğitiminin işlevleri” olarak adlandırdığımız 7 tema grubuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra, öğretmenlerin değer kavramınailişkin tanımlamalarında yer verdiği çeşitli “değer örnekleri” de ayrıca incelenmiştir. Bulgular ilgili literatür ışığındayorumlanmıştır

Anahtar Kelimeler:

değer, değer tanımları, öğretmen kavramlaştırmaları, değerler eğitimi

MEANINGS ATTRIBUTED TO THE CONCEPT OF “VALUE” BY PRIMARY SCHOOL TEACHERS

This study investigated the teachers' perceptions on the concept of value. In order to determine teachers’ meanings attributed to the concept of value 214 class and social sciences teachers working at primary schools in Mersin were asked to answer the question: “what do you think about the meaning of the concept of value?”. Written answers were content analyzed. According to the results we have reached 7 thematic groups named as “value as criteria”, “values as integrating elements between individual and society relations”, “values as sum of behaviors”, “values as spiritual and material elements of life”, “values as sum of rules”, “values as ultimate qualities” and “functions of values education”. In addition, we have evaluated teachers’ various value examples which they generated to support their descriptions. Findings were interpreted with the help of the related literature.

Keywords:

values, value descriptions, teachers’ conceptions, values education,

PDF

___

Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (1998). Qualitative research for education: an introduction to theory and methods. M.A: Allyn and Bacon.
Coombs-Richardson, R. & Tolson H. (2005). A comparison of values rankings for selected American and Australian teachers. Journal of Research in International Education, 4, 263-277.
Fichter, J. (2002). Sosyoloji nedir? (çev. N. Çelebi). Ankara: Anı Yayıncılık.
Kafadar, O. (2002) Cumhuriyet dönemi eğitim tartışmaları, İçinde Kocabaşoğlu, U. (ed.), Modernleşme ve batıcılık modern Türkiye'de siyasi düşünce, Cilt:3 (ss. 351-381). İstanbul: İletişim Yayınları.
Kıroğlu, K. (Ed.). (2006). İlköğretim programları (1-5.Sınıflar). Kasım. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Kızılçelik, S. ve Erjem, Y. (1996). Açıklamalı sosyoloji sözlüğü. Konya: Saray Kitabevleri.
Lyons, S. (2003) An exploration of generational values in life and at work. Unpublished doctoral dissertation, Carleton University, Canada.
Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi, 1, 217-239.
Parashar, S., Dhar S. & Dahr, U. (2004). Perception of values: a study of future professionals. Journal of Human Values, 10, 143-152.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative methods and evaluation methods. London: Sage Publications.
Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3, 73-88.
Schwartz, S., Melech, H., Lehmann G., Burgess, A., Haris M. & Owens V. (2001). Extending the cross-cultural validity of the theory of basic human values with a different method of measurement. Journal of Cross-Cultural Psychology, 32, 519-542.
Tay, B. (2009). Prospective teachers’ views concerning the values to teach in the course of social sciences. Social and Behavioral Sciences, 1, 1187-1191.
Tezgel, R. (2006). Yeni ilköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programında insan hakları ve değer eğitimi. II. Uygulamalı Etik Kongresi Bildiri Kitabı, 637-645. Ankara: ODTÜ Yayınları
Thornberg, R. (2008). The lack of professional knowledge in values education. Teaching and Teacher Education, 24, 1791- 1798.
Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük. (10. baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Veugelers, W. & Kat E. (2003). Moral task of the teacher according to students, parents and teachers. Educational Research and Evaluation, 9, 75-91.
Veugelers, W. & Vedder P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching: theory and practice, 9, 377-389.
Veugelers, W. (2000). Different ways of teaching values. Educational Review, 25, 37-46.
Willemse, M., Lunenberg, M., & Korthagen F. (2005). Values in education: a challenge for teacher educators. Teaching and Teacher Education, 21 (2005), 205-217.
Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers: A phenomenological approach. Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165-184.