Esra MUTLU, Büşra Betül ALTUNBAŞ, Simge KAMBUR

Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programında Yer Alan Duyuşsal Alan Kazanımlarının Taksonomik Açıdan İncelenmesi

Bu çalışmada, duyuşsal öğrenme üzerinde durulmakta, hayat bilgisi öğretim programına ait duyuşsal alan kazanımlarının, kuramsal çerçevede yer alan sınıflamalardaki düzeyleri tartışılmaktadır. Amacı var olan durumu ortaya çıkarmak olan bu çalışmanın yöntemi tür bakımından nitel ve amaç bakımından betimsel olup, doküman incelemesi yoluna gidilmiştir. Çalışmanın kapsamını birinci, ikinci ve üçüncü sınıf hayat bilgisi öğretim programı oluşturmaktadır. Bu nedenle 2018-2019 öğretim yılında güncellenen Hayat Bilgisi Öğretim Programı incelenecek doküman olarak belirlenmiştir. Duyuşsal alana yönelik kavramsal model olarak Reigeluth ve Martin (1999) tarafından geliştirilen taksonomi ile Krathwohl, Bloom ve Masia (1964) tarafından geliştirilen taksonomi alınmıştır. Programda yer alan duyuşsal alan kazanımlarının sınıflamalar kapsamında ele alınarak incelenmesi kazanımların yoğunlaştığı ve seyrekleştiği alanların belirlenmesini sağlamıştır. Yapılan inceleme sonucunda duyuşsal alan kazanımlarının yeterli miktarda olmadığı, taksonomik bir sarmallık içermediği ve gelişim alanlarından ruhsal ve ahlaki gelişimin ihmal edildiği söylenebilir. Mevcut programların kazanımlarının taksonomik alan ve düzeyler açısından incelenmesi, öğretmenlerin bu alanlardaki farkındalığını artırabileceği gibi program geliştirme merkezlerine de veri kaynağı oluşturabilir.

Taxonomic Investigation of Affective Domain Objectives in the Life Science Curriculum

In this study, affective learning is emphasized and the levels of affective domain objectives related to the life science curriculum are discussed in the classifications included in the theoretical framework. The method of this study, whose aim is to reveal the current situation, is qualitative and descriptive in terms of purpose. Document review was conducted in the study. First, second and third class life science curriculums are the scope of the study. For this reason, life science curriculum which was updated in 2018-2019 academic year is determined as a document to be analyzed. The taxonomy developed by Reigeluth and Martin (1999) and the taxonomy developed by Krathwohl, Bloom and Masia (1964) were taken as conceptual model for the affective domain. Analyzing the affective domain objectives included in the program within the scope of classifications, determined the areas where the objectives were concentrated and the areas in which they were rare. As a result of the analysis, it can be said that the affective domain objectives are not sufficient, it does not contain a taxonomic spirality and the spiritual and moral development of the development areas are neglected. Analyzing the achievements of existing programs in terms of taxonomic area and levels can increase the awareness of teachers in these areas and may also provide data source to program development centers.

PDF

___

Akbaba, T. (2004). Cumhuriyet Dönemi’nde program geliştirme çalışmaları. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 54, 5-12.
Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Altheide, D. (1996). Process of document analysis. In D. Altheide (Eds.), Qualitative media analysis. California: Sage Publications.
Arseven A, D. (2001). Alan araştırma yöntemi (ilkeler teknikler örnekler). Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.
Arslan, M. (2000). Cumhuriyet Dönemi ilköğretim programları ve belli başlı özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 146.
Astin, A.W., Astin, H.S., & Lindholm, J.A. (2011). Assessing students' spiritual and religious qualities. Journal of College Student Development, 52(1), 39-61.
Benjamin, C. (Çev: ÇELİK, Vehbi). (1981). Temel bir eğitim problemi: değerler. Milli Eğitim Dergisi, 92, 69-71.
Bacanlı, H. (1999). Duygusal davranış eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bahar, M., Nartagün, Z., Durmuş, S. & Bıçak, B. (2006). Geleneksel-tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri öğretmen el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Balaban-Salı, J. (2006). “Tutumların Öğretimi”, In A. Şimşek (Eds.), İçerik türlerine dayalı öğretim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Cheng, Y. C. (2010). Classroom environment and student affective performance: an effective profile. The Journal of Experimental Education, 62 (3), 221-239.
Chickering, A. W., Dalton, J. C., & Stamm, L. (2005). Encouraging authenticity and spirituality in higher education. San Francisco: Jossey-Bass.
Cipli, M. M. (2004). 8. Sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi duyuşsal hedefleri yönünden eleştirel düşünceleri. Celal Bayar Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi.
Çelik, F. (2006). Türk eğitim sisteminde hedefler ve hedef belirlemede yeni yönelimler. Burdur Eğitim Fakültesi, 11, 1-15.
Delandshere, G. (1996). From static and prescribed to dynamic and principled assessment of teaching. The Elementary School Journal, 97(2), 105-120.
Demirel, Ö. (2012). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayını.
Fer, S. (2005). 1923 Yılından günümüze Cumhuriyet Dönemi ilköğretim programları üzerine bir inceleme. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumunda sunulan bildiri. İstanbul: Aralık Yayınları.
Foshay, W. R. (1978). An alternative fort ask analysis in the affective domain. Journal of Instructional Development, 1(2), 22-24.
Gano-Phillips, S. (2009). Affective learning in general education. Journal of General and Liberal Education, 6(1), 1–43.
Gömleksiz, M. N. & Kan A. Ü. (2012). Eğitimde duyuşsal boyut ve duyuşsal öğrenme. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 1159-1177.
Gözütok, F. D. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Ekinoks Yayınları.
Gözütok, F. D., Bıkmaz, F., Mızıkacı, F., Şahin, S. A., Ulubey, Ö., Koçer, E., Türe, E. & Akçatepe, A. G. (2013). Cumhuriyet’in ilanından 2013’e öğretim programlarının analizi: hayat bilgisi örneği. Ankara: Yargı Yayınevi.
Güldalı, Ş. and Demirbaş, İ. (2017). Okul öncesi eğitim programı ile ilkokul hayat bilgisi öğretim programının sarmallığının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1084-1105.
Green, Z. A. And Batool, S. (2017). Emotionalized learning experiences: tapping into the affective domain. Evaluation and Program Planning, 62, 35-48.
Gronlund, E.N. (1991). How to write and use ınstructional objectives. New York: Macmillian Publishing Company.
Kaltsounis, T. (1987). Teaching scoial studies in the elemantary school the basics for citizenship. Cambridge, Massachusetts: Academic Press.
Karadağ, E., Korkmaz, T., & Çalışkan, N. (2007). Hayat bilgisi öğretiminde drama yönteminin etkililiğinin bilişsel alan basamaklarına göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 179-195.
Karasar, N. (2016). Bilimsel irade algı çerçevesi ile bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kazanjian, V. H., & Laurence, P. L. (Eds.). (2000). Education as transformation: religious pluralism, spirituality, and a new vision for higher education in America. New York: Peter Lang Publishing, Inc.
Krathwohl, D. R., Bloom, B. S., & Masia, B. B. (1964). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals, Hand book II: Affective domain. New York: David Mckay Company In corporated.
Maslow, A. (1996). Dinler, değeler ve doruk deneyimler. (H. Koray, Tr. Adapt.) İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
Ministry of National Education. (MoNE). (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Ministry of National Education. (MoNE). (2017). İlkokul hayat bilgisi dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Nucci, L., & Turiel, E. (2009). Capturing the complexity of moral development and education. Mind, Brain, and Education, 3(3), 151–159.
Ornstein, A. C. & Hunkins, F. P. (2014). Eğitim programı: temeller, ilkeler ve sorunlar. (Commission, Tr. Adapt). Ankara: Eğitim Yayınevi.
Otluoğlu, R. (2002). İlköğretim okulu izlencesinde (programında) duyuşsal alan ve duygu eğitimi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 15, 163-172.
Öztemel, E. (2012). Yapay sinir ağları. İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
Price, E. A. (1998). Instructional systems design and the affective domain. Educational Technology, 38, 17-28.
Raths, L., Harmin, M. & Simons, S. B. (1978). Values and teaching. Ohio: Colombus.
Reigeluth, C. M. (1999). Instructional design theories and models/a new paradigm of ınstructional theory. Volume II. London: Lawrence Erlbaum Associates.
Shapiro, L. E. (1999). Yüksek EQ’lu bir çocuk yetiştirme (Ü. Kartal, Tr. Adapt), İstanbul: Varlık Yayınları.
Sönmez, V., & Alacapınar, G. F. (2016). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sönmez, V. (1994) Öğretmen el kitabı. Ankara: Önder Matbaası.
Sönmez, V. (1999). Hayat bilgisi öğretimi ve öğretmen kılavuz kitabı. İstanbul: MEB.
Rendón, L. I. (2000). Academics of the heart: reconnecting the scientific mind with the spirit's artistry. The Review of Higher Education, 24 (1), 1-13.
Şad, S. N. (2011). İlköğretim birinci kademe İngilizce öğretim programının çocuklara yabancı dil öğretiminin duyuşsal hedeflerini gerçekleştirme düzeyi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
Tay, B. and Baş, M. (2015). 2009 ve 2015 Yılı Hayat bilgisi öğretim programlarının karşılaştırılması. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 341-374.
Tekin, H. (1996). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
Tisdell, E. J. (2003). Exploring spirituality and culture in adult and higher education. San Francisco: Jossey Bass.
Turgut, M. F. (1990). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: Seydam Matbaacılık.
Ünsal, S., & Korkmaz, F. (2017). Felsefe dersi öğretim programındaki kazanımların farklı taksonomiler bağlamında incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 948-967.
Yaşar, Ş. (2007). Türkiye’de ilköğretimde 1973-2007 yılları arasındaki gelişmeler. In M. Mustafa Sağlam (Eds.), Türk eğitim tarihi (pp. 87-103). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayını.
Yaşaroğlu, C. (2013). Hayat bilgisi ders kazanımlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(7), 849-858.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.