Teknoloji Toplumunda Değişen Üretim Sürecinin Postmodern Hollywood Film Örnekleri Üzerinden Görsel Analizi

Bu çalışmada, bilgisayarlaşmaya, robot teknolojisine ve yapay zekâya dayanan enformasyon teknolojilerinin geliştiği teknoloji toplumunda değişen üretim sürecinin istihdam üzerindeki etkileri sinemadaki temsilleri üzerinden ele alınmıştır. Sinema işlenen konu açısından toplumda bir yansıma bulmaktadır. Bu bağlamda, sinema toplumu kimi zaman bir değişime hazırlamakta kimi zaman bir tepki oluşturmaktadır. Bu çalışmada bir kısmı üretim sürecinde gerçekleşmiş bir kısmının ise gelecek döneminde gerçekleşmesi beklenen değişimlerin postmodern sinemada nasıl temsil edildiğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Nitel yöntemin kullanıldığı bu çalışmada 100 postmodern Hollywood filmi görsel analiz evreni olarak seçilmiştir. Bu filmler arasından teknoloji ile birlikte değişen üretim sürecine ilişkin temsiller içeren üç postmodern Hollywood filmi olan Westworld, Blade Runner, Blade Runner 2049 analiz birimi olarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgular üzerinden filmlerde özellikle robotlaşmanın üretim sürecindeki etkisinin yoğunlaştığı ve filmlerin postfordizmin gerçekleşmiş ve gerçekleşmemiş temel iddialarını senaryoya taşıdıkları saptanmıştır. Üretim sürecinin birçok alanına robotların dahil olması, artan işsizlik ve esnek çalışma yaşamı ile postmodern toplumlarda özellikle ucuz işçi olarak çalışan göçmenlerin ve çocuk işçilerin daha fazla talep görmesi ve kayıt dışı çalışmanın artması temaları belirgin olarak vurgulanmıştır. Tüm sonuçlar görsel olarak değerlendirildiğinde ise, sinemanın geleceğin toplumuna ilişkin bir hipergerçeklik inşa ettiği ve bu inşayı kitlelere sunarak adeta geleceğin bir öngösterimini yaptığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Postfordist üretim süreci, istihdam, teknoloji, taşeronlaşma, göçmen emeği, sinema, görsel analiz

Visual Analysis of The Changing Nature of Production Process in Technology Society Through Postmodern Hollywood Movie Examples

This study discusses the effects of the changing nature of production process on employment in technology society where information technologies based on computerization, robot technology and artificial intelligence are developed. The study uses movies to conduct the analyses. In terms of the subject under discussion, cinema finds a reflection in society. In this context, cinema sometimes prepares the society for a change and induces a reaction. This study attempts to reveal how the changes, some of which take place in the production process and others which are expected to take place in the future, are represented in postmodern cinema. Using a qualitative research approach, 100 postmodern Hollywood movies were chosen as the population of visual analysis. Specifically, Westworld, Blade Runner, and Blade Runner 2049 were selected as the unit of analysis. These three postmodern Hollywood movies contain representations of the production process that changes with technology. The study found that the effect of robotization in the production process intensified and the movies represented the realized and unrealized basic claims of post-fordism in the script. Analysis found emphasis on several themes in the movies. These include inclusion of robots in many areas of the production process, increasing unemployment and flexible working life, and the increasing demand for child workers, especially immigrants who are employed as cheap workers in postmodern societies, and the increase in unregistered workers. Visual analysis also found that the cinema constructed a hyperreality regarding the society of the future and presented this construction to the masses as a preview of the future.

Keywords:

Post-Fordist production process, employment, technology, subcontracting, migrant labor, cinema, visual analysis,

PDF

___

Abadan-Unat, N. (2006). Bitmeyen göç konuk ötesi işçilikten ulus-ötesi yurttaşlığa. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Basım.
Acemoglu, D., & Restrepo, P. (2020). Robots and jobs: Evidence from US labor markets. Journal of Political Economy, 128(6), 2188-2244.
Arnold, F., Minocha, U., & Fawcett, J. T. (1987). 6: The changing face of Asian immigration to the United States. Center for Migration Studies Special Issues, 5(3), 103-152.
Arthur, B. (2011). Teknolojinin doğası nedir ve nasıl evrilir (İ. Çetin, Çev.). İstanbul: Optimist Kitap.
Ball, P. (2020). Living robots. Nature materials, 19(3), 265-265.
Baudrillard, J. (2014). Simülakrlar ve simülasyon (9. Bs.). (O. Adanır, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Batukan, C. (2017). Robo-tizm “Robot, android, sayborg ve yapay zekâda ruh üzerine”. İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
Belek, İ. (2010). Esnek üretim derin sömürü. İstanbul: Yazılama Yayınevi.
Bell, D. (1999). The coming of the post-industrial society. New York: Basic Books.
Blackiston, D., vd. (2021). A cellular platform for the development of synthetic living machines. Science Robotics, 6(52), eabf1571.
Brenner, N., & Keil, R. (2013). Küresel kentlerden kentselliğin küreselleşmesine (M. Üçoğlu, Çev.). Birikim dergisi. Erişim adresi: https://birikimdergisi.com/guncel/590/kuresel-kentlerden-kentselligin-kuresellesmesine
Castells, M., & Portes, A. (1989). World underneath: The origins, dynamics, and effects of the informal economy. A. Portes, M. Castells, ve L. A. Benton (Yay. haz.), The informal economy: Studies in advanced and less developed countries içinde. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press.
Castles, S. ve Miller, M. J. (2008). Göçler çağı modern dünyada uluslararası göç hareketleri. (B. U. Bal ve İ. Akbulut, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Coghlan, S., ve Leins, K. (2020). “Living robots”: Ethical questions about cenobots. The American Journal of Bioethics, 20(5), W1-W3.
Danaher, J. (2017). Will life be worth living in a world without work? Technological unemployment and the meaning of life. Science and Engineering Ethics, 23(1), 41-64.
Esser, J., & Hirsch, J. (2000) The crisis of Fordism and the dimensions of a ‘Post-Fordist’ regional and urban structure. A. Amin (Yay. haz.), Post-Fordism: A reader içinde (ss. 417-437). Oxford: Blacekwell Publishers
Feldmann, H. (2013). Technological unemployment in industrial countries. Journal of Evolutionary Economics, 23(5), 1099-1126.
Flisfeder, M. (2021). Object oriented subjectivity: Capitalism and desire in Blade Runner 2049. C. Neill (Yay. haz.), Lacanian Perspectives on Blade Runner 2049 içinde (ss. 121-138). Cambridge: Palgrave Macmillan.
Ford, M. (2019). Robotların yükselişi, yapay zekâ ve işsiz bir gelecek tehlikesi (6. Bs.) (C. Duran, Çev.) İstanbul: Kronik Kitap.
Grady, J. (2006). “Visual sociology”. C. Braynt ve D. Peck (Yay. haz.), 21. century sociology: A reference handbook içinde (ss. 63-70). Londra: Sage Publications.
Ivanov, S. (2017). Robonomics – principles, benefits, challenges, solutions. Yearbook of Varna University of Management, 10, 283-293.
Harrison, B. (2002). Seeing and illness world-using visual methodologies in a socioogy of health and illness: A methodological review. Sociology of Health & İllness, 24(6), 856-872.
Harvey, D. (2014). Postmodernliğin durumu (7. Bs.) (S. Savran, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
Kellner, D. (2013). Sinema savaşları, Bush-Cheney döneminde Hollywood sineması ve siyaset (G. Koca, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
Leonard, M. (1998). Estimates and guesstimates: Defining the informal economy in Europe and the United States. Invisible Work, Invisible Workers içinde (ss. 11-25). Londra: Palgrave Macmillan.
Loi, M. (2015). Technological unemployment and human disenhancement. Ethics and Information Technology, 17(3), 201-210.
Macaísta Malheiros, J. (1998). Immigration, clandestine work and labour market strategies: The construction sector in the metropolitan region of Lisbon. South European Society and Politics, 3(3), 169-185.
Marx, K. (2013). Yabancılaşma. Ankara: Sol Yayınları.
Massey, D. S. (1995). The new immigration and ethnicity in the United States. Population and Development Review, 631-652.
Masuda, Y. (2008). Three great social revolutions: Agricultural, industrial, and informational. Prometheus: Critical Studies in Innovation, 3(2), 269-274.
Mone, G. (2020). It's alive! Communications of the ACM, 63(9), 15-17.
Murray, R. (1995). Fordizm ve post-fordizm. S. Hall ve M. Jacques (Yay. haz.), Yeni zamanlar 1990’larda politikanın değişen çehresi içinde (ss. 46-62). (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Pillay, D. (1999). The human cost of sub-contracting/outsourcing. Journal of the Southern African Institute of Mining and Metallurgy, 99(4), 193-195.
Pol, E., & Reveley, J. (2017). Robot induced technological unemployment: Towards a youth-focused coping strategy. Psychosociological Issues in Human Resource Management, 5(2), 169-186.
Raijman, R. (2019). Immigration and the informal economy. S. J. Gold ve S. J. Nawyn (Yay. haz.), Routledge International Handbook of Migration Studies içinde (ss. 178-187). Londra: Routledge.
Reis, J., vd. (2020). Service robots in the hospitality industry: The case of Henn-na Hotel, Japan. Technology in Society, 63, 101423.
Reyneri, E. (2004). Immigrants in a segmented and often undeclared labour market. Journal of Modern Italian Studies, 9(1), 71-93.
Rifkin, J. (1995). The end of work: The decline of the global labor force and the dawn of the post-market era. New York: GP Putnam's Sons.
Ryan M. ve Kellner D. (2016). Politik kamera (3. Bs.), (E. Özsayar, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Shanahan, T. (2019). We’re all just looking for something real. T. Shanahan ve P. Smart (Yay. haz.), Blade Runner 2049: A philosophical exploration içinde (ss. 8-26). Londra ve New York: Routledge Taylor & Francis Group.
Strauss, A. And Corbin, J. (1998). Basic of qualitative research: Procedurs and techniques for grounded theory. Londra: SAGE.
Şahin, B. (2010). Almanya’daki Türkler. Ankara: Phoenix Yayınları.
Şahin, Kütük, B. (2012). Almanya’daki etnik ekonomilere işçi göçü olarak ulus ötesi evlilikler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Bahar(16), 173-190.
Şaylan, G. (2016). Değişim, küreselleşme ve devletin yeni işlevi (3. Bs.). Ankara: İmge Kitabevi.
Thévenon, O., & Edmonds, E. (2019). Child labour: Causes, consequences and policies to tackle it. OECD Social, Employment and Migration Working Papers. 235.
Toffler, A. (1996). Gelecek korkusu şok (4. Bs.) (S. Turgut, Çev.). İstanbul: Altın Kitaplar.
Topçu, G. (2010). Önsöz. G. Topçu (Yay. Haz.), Hollywood’a Yeniden Bakmak içinde (ss. 7-8). Ankara: De Ki Basım Yayım.
Wegner, P. E. (2020). We, the people of Blade Runner 2049. Science Fiction Film and Television, 13(1), 135-142.
Walsh, T. (2018). Expert and non-expert opinion about technological unemployment. International Journal of Automation and Computing, 15(5), 637-642.
Williamson, C. (2018). “An escape into reality”: Computers, special effects, and the haunting optics of Westworld (1973). Imaginations: Journal of Cross-Cultural Image Studies, 9(1), 19-39.
Woollard, F. (2019). The “miracle” of replicant reproduction. T. Shanahan ve P. Smart (Yay. haz.), Blade Runner 2049: A philosophical exploration içinde (ss. 8-26). Londra ve New York: Routledge Taylor & Francis Group.
Yaylagül, L. (2010). Hollywood: Tarihi, ekonomisi, ideolojisi. Y. G. Topçu (Yay. haz.), Hollywood’a Yeniden Bakmak içinde (ss. 9-23). Ankara: De Ki Basım Yayım. İnternet Kaynakları
ILO (2018). “Çocuk İşçiliği”, http://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/child- labour/lang-- tr/index.htm erişim tarihi: 19 Ocak 2022
https://ifr.org/img/worldrobotics/Executive_Summary_WR_Industrial_Robots_2021.pdf . Erişim tarihi: 20 Ocak 2022
https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/05/160525_foxconn_robot. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-37750409. Erişim tarihi: 20 Ocak 2022
https://www.webtekno.com/robocop-gercek-oldu-dubai-robot-polisler-kullanmaya-basliyor-h26864.html erişim tarihi: 20 Ocak 2022
https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/sadik-gultekin/avukat-ross-2526069 erişim tarihi: 20 Ocak 2022
https://www.dunyahalleri.com/japon-otel-robotlari-islerini-kaybetti/ erişim tarihi: 19 Ocak 2022