Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi

Dünyanın diğer ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de akılcı ilaç kullanımı önemli bir sorundur.Bu konuda, hekimlerin mevcut bilgi ve tutumlarının ortaya konulması, varolan yapının iyileştirilmesiaçısından önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı Kırıkkale ili merkezinde faaliyet gösteren birkamu hastanesinde çalışmakta olan hekimlerin, akılcı ilaç kullanımına ilişkin bilgi, tutum vedavranışlarını incelemektir. Araştırmada örneklem seçilmeksizin çalışmaya katılmak isteyen tümhekimlere anket uygulanmış ve toplam evrenin (120) %72,5ine ulaşılmıştır. Verilerin analizindetanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre,hekimlerin %57,5inin akılcı ilaç kullanımı konusunda herhangi bir eğitim almadığı, %89,7sininreçeteleme yaparken bir bilgi kaynağına başvurdukları saptanmıştır. En çok kullanılan bilgi kaynaklarıise vademecum (%82,1), internet (%53,8) ve tanı - tedavi rehberleri (%51,3)' dir.

An Evaluation on Levels of Knowledge, Attitude and Behavior of Physician About Rational Drug Use

As in other countries of the world in our country, rational drug use is a major problem. In thisregard, the existing knowledge and attitudes of physicians is important in terms of the improvement ofthe existing structure. The aim of this research is situated in the centre of the Kırıkkale province in apublic hospital physicians that are currently running, rational drug use is to examine knowledge,attitudes and behavior. The sample wasn t selected in the study and the study questionnaire was appliedto all physician who want to participate to the survey, and the total population (120) 72,5% has beenreached. Descriptive statistics and chi-square were performed to analyze the data. According to theresults obtained from this study, 57,5% of physicians percent does not receive any training on rationaldrug use, 89,7% was used sources of information when making prescribing. It is the most commonlyused sources of information are vademecum (82,1%), internet (53,8%), and diagnostic - therapeuticguidelines (51,3% ).

___

  • 1. Abacıoğlu N. (2005) Akılcı (Rasyonel) İlaç Kullanımı. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi 5(4). 2. Abdelaziz BA., Harabi I., Rahmani S., Gaha R. and Ghannem H. (2003) Attitudes of GPs to Pharmaceutical Sales Representatives in Sousse in Tunusia. East Mediter Health 9, 1007-1082. 3. Acar A. ve Yeğenoğlu S. (2005) Akılcı İlaç Kullanımı Penceresinden Farmakoekonomi ve Hastane Formüllerleri. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi 34(3):207-218. 4. Akıcı A., Uğurlu M.Ü., Gönüllü N., Oktay Ş. ve Kalaça S. (2002) Pratisyen Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Sted 11(7):253-257. 5. Ambwani S. and Mathur A.K. (2006) Rational Drug Use. Health Administrator 19(1), 5-7. 6. Aydın B. ve Gelal A. (2012) Akılcı İlaç Kullanımı: Yaygınlaştırılması ve Tıp Eğitiminin Rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 26(1):57-63. 7. Başaran N.F. ve Akıcı A. (2013) Aspects of Physicians’ Attitudes Towards the Rational Use of Drugs at a Training and Research Hospital: A Survey Study. European Journal of Clinical Pharmacology 69(8):1581-7. 8. Doğukan M.N. (2008) Ankara ili Keçiören Sağlık Grup Başkanlığı’na Bağlı Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 9. Liu Y., Çelik Y. ve Şahin B. (2005) Türkiye’de Sağlık ve İlaç Harcamaları. SUVAK, Ankara. 10. Mahajan R., Singh N.R., Singh J. Dixit A., Jain A. and Gupta A. (2010) Current Scenario of Attitude and Knowledge of Physicians About Rational Prescription: A Novel Cross- Sectional Study. Journal of Pharmacy and BioAllied Sciences 2(2):132-136. 11. Mollahaliloğlu S. (2000) Ankara İl Merkezinde Bulunan Sağlık Ocaklarında Yazılan Reçetelerin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara. 12. OECD (2014) OECD Health Data 2014 - Frequently Requested Data Erişim: 17.09.2014 http://www.oecd.org/els/health-systems/oecd-health-statistics-2014-frequently- requested-data.htm 13. Özata M., Aslan Ş. ve Mete M. (2008) Rasyonel İlaç Kullanımının Hasta Güvenliğine Etkileri: Hekimlerin Rasyonel İlaç Kullanımına Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20:529-542. 14. Prosser H., Almond S. and Walley T. (2003) Influences on GPs’ Decision to Prescribe New Drugs-The Importance of Who Says What. Family Practice 20(1):61-68. 15. Sağlık Bakanlığı (2006) Akılcı İlaç Kullanımı Çalıştayı Sonuç Raporu, Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara, 22-23 Aralık. 16. Sağlık Bakanlığı (2011) Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımına Bakışı, Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara. 17. SGK (2013a) SGK İstatistik Yıllıkları (2012). Erişim: 12.04.2014 http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/ kurumsal/istatistikler 18. SGK (2013b). Topluma Yönelik Akılcı İlaç Kullanımı. Erişim: 12.09.2014 http://gss.sgk.gov.tr/aik/toplum/doc/hasta_aik_kitap.pdf 19. Vançelik S., Çalıkoğlu O., Güraksın A. ve Beyhun E. (2006) Pratisyen Hekimlerin Reçete Yazımını Şekillendiren Faktörler ve Akılcı İlaç Kullanım Kriterlerini Önemseme Durumları. Atatürk Üniversitesi Tıp Dergisi 38:7-12. 20. WHO (1985) Conference of Experts on The Rational Use of Drugs. World Health Organization, Nairobi, Kenya, WHO/CONRAD/WP/RI, 25-9. 21. WHO (1990) The Role Of The Pharmacist In The Health Care System. Report of a WHO Consultative Group, Geneva. 22. WHO (2000) Essential Medicines and Health Products Information Portal. Safety Monitoring of Medicinal Products: Guidelines for Setting Up and Running a Pharmacovigilance Centre. Erişim: 10.06.2014, Erişim: 10.06.2014 http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Jh2934e/ 23. WHO (2010) The World Health Report, Health Systems Financing, The Path to Universal Coverage, Achieving Better Health Outcomes And Efficiency Gains Through Rational Use Of Medicine Technical Brief Series - Brief No 3.