ZARAR SİGORTALARINA İLİŞKİN HİLELİ SİGORTA TALEPLERİNİN İNGİLİZ HUKUKU NAZARINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Zarar sigortaları bakımından hileli sigorta talepleri, menfaati sigortalanan kişinin hileli davranışlarda bulunmak suretiyle sigortacının hukuken ödemekle mükellef olmadığı sigorta tazminatını yahut ödemesi gerekenden daha yüksek miktarda tazminat ödemesini sağlamaya çalışması halinde karşımıza çıkmaktadır. Hileli sigorta talepleri ve bu mahiyetteki taleplerin görünüş biçimleri İngiliz sigorta hukukunda uzun yıllardan bu yana doktrin ve mahkemeler nezdinde tartışılmış ve konuya ilişkin adalete ve hakkaniyete uygun kurallar yerleşik hale gelmiştir. Türk hukukunda hileli sigorta talepleri bazı görünüş biçimleri itibariyle düzenlenmiş ve fakat bu mahiyetteki taleplerin tümüne birden şâmil olacak temel prensipler oluşmamıştır. Çalışmamızda hileli sigorta taleplerini İngiliz ve Türk sigorta hukuku bakımından zarar sigortalarına münhasır olacak şekilde inceleyecek, İngiliz hukukunda yerleşik içtihatlar ve doktrin ışığında, Türk hukukunda zarar sigortaları bakımından karşılaşılabilecek hileli sigorta taleplerini ve bu mahiyetteki talepler karşısında uygulanabilecek müeyyideleri tetkik edeceğiz.

Anahtar Kelimeler:

ZARAR SİGORTALARI, MİKTAR HİLESİ, FAYDASIZ HİLE, AZAMİ İYİ NİYET YÜKÜMLÜLÜĞÜ, HİLELİ SİGORTA TALEPLERİ

THE ASSESSMENT OF FRAUDULENT CLAIMS IN INDEMNITY INSURANCE CONTRACTS IN THE LIGHT OF ENGLISH INSURANCE LAW

Keywords:

INDEMNITY INSURANCE,

PDF

___

AIKINS, Richard, “When is a “Fraudulent Claim” Only a “Collateral Lie”?, Lloyd’s Maritime and Commercial Law Quarterly, Sayı: 3, Yıl: 2017, (s. 339-344).
AKYOL, Şener, Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, İkinci Bası, İstanbul 2006.
ARSEVEN, Haydar, Sigorta Hukuku, Yenilenmiş 2. Baskı, İstanbul 1991.
ATABEK, Reşat, “Sigorta Akdinin Yorumu”, Sigorta Hukuku Dergisi, Cilt:1, Sayı: 2, Yıl: 1982, (s. 125-140).
ATAMER, Kerim, “Zarar Sigortalarında Sigortalıdan Başka Kişilerin Tazminat Üzerindeki Hakları”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Cilt: XXIX, 25 Aralık 2015, (s. 89-105).
AVCI, Zehra, Rizikonun Gerçekleşmesinde Kusurun Sigorta Tazminatı ve Sigorta Bedelinin Ödenmesine Etkisi, Ankara 2021.
BAATZ, Yvonne, “Utmost Good Faith in Marine Insurance Contracts”, Marine Insurance at The Turn of the Millennium Volume 1, Antwerp 1999, (s. 15-33.)
BENNETT, Howard, The Law of Marine Insurance, 2nd Edn., Oxford University Press, London 2007.
BIRDS, John, Bird’s Modern Insurance Law, Seventh Edition, Sweet & Maxwell, London 2007.
BIRDS, John / LYNCH, Ben / PAUL, Simon, MacGillivray on Insurance Law, 14th ed., Sweet & Maxwell 2018.
BOZER, Ali, Sigorta Hukuku, Ankara 1965.
BUGRA, Aysegul / MERKIN, Rob, “Fraud and Fraudulent Claims”, Journal of the British Insurance Law Association, Sayı: 125, Yıl: 2012 (s. 3-22).
CAN, Mertol, Türk Özel Sigorta Hukuku (Ders Kitabı), Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş Üçüncü Bası, Ankara 2009.
CAN, Mertol, “Gözden Geçirilmeye Muhtaç Hükümler Var mı?” Sorusu Çerçevesinde 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Sigorta Sözleşmesinin Tâbi Olduğu Hukukî Esaslar, Ankara 2011.
CLARKE, Malcolm, “Insurance: The Proximate Cause in English Law”, The Cambridge Law Journal, Cilt: 40, Sayı: 2, Yıl: 1981, (s. 284-306).
CLARKE, Malcolm, The Law of Marine Insurance Contracts, Lloyd’s of London Press 1989.
ÇAĞLAYAN AKSOY, Pınar, “Sebepsiz Zenginleşme Hukukunda İade Talebinde Bulunulmasını Engelleyen TBK Madde 81 Hükmü Üzerine Bir İnceleme”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 4, Yıl: 2015, (s. 131-173).
ÇETİN, Ayten / ALPAY, Serdar, “Sigorta Hileleri, Türk Sigorta Sektörüne Yönelik Bir Değerlendirme”, Management and Political Science Review, Cilt: 2, Sayı: 2019.
DAVEY, James, “Unpicking The Fraudulent Claims Jurisdiction In Insurance Contract Law: Sympathy For The Devil?”, Lloyd's Maritime & Commercial Law Quarterly, Cilt: 2, Yıl: 2006, (s. 223-241).
DAVEY, James/ RICHARDS, Katie, “Deterrence, human rights and illegality: the forfeiture rule in insurance contract law”, Lloyd's Maritime & Commercial Law Quarterly, Yıl: 2015, (s. 314-345).
ERDOĞAN, İhsan, “Haksız Fiilde Kusurlu Sorumluluk ve Özellikle Kusur Unsuru”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1 Yıl: 1990, (s. 109-134).
EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2017.
FABER, Eeuwke, “Shipping and Scuttling: Criminogenesis in Marine Insurance”, Crime, Law and Social Change, Yıl: 1997, Sayı: 28, (s. 111–135).
GILMAN, Jonathan / BLANCHARD, Claire / TEMPLEMAN, Mark / HART, Neil / HOPKINS, Philippa, Arnould: Law of Marine Insurance and Average, 20th Ed., Sweet & Maxwell 2021.
GÜNGÖR, Devrim, Resmî Belgelerde Sahtecilik Suçu, Yetkin Yayınları, Ankara 2010.
GÜRSES, Özlem, Marine Insurance Law, Second Edition, Routledge 2017.
HJALMARSSON, Johanna, “The Standard of Proof in Civil Cases: An Insurance Fraud Perspective”, The International Journal of Evidence and Proof, Cilt: 17, Sayı: 1, Yıl: 2013, (s. 47-73).
KARASU, Rauf, “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, Cilt: 2, YIL: 2015, (s. 683-706).
KAYIHAN, Şaban / BAĞCI, Ömer, Türk Özel Sigorta Hukuku Dersleri, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Kocaeli 2018.
KENDER, Rayegân, Türkiye’de Hususî Sigorta Hukuku, Güncelleştirilmiş On Altıncı Baskı, İstanbul 2017.
KUBİLAY, Huriye, Uygulamalı Özel Sigorta Hukuku, İzmir 2003.
OĞUZMAN, Kemal / ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I, İstanbul 2019.
OMAĞ, Merih Kemal, “Sigorta Hukukunda Zenginleşme Yasağı”, Prof. Dr. Ergun Önen’e Armağan, İstanbul 2003, (s. 253-263).
ÖZDAMAR, Mehmet, Sigortacının Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğü, Ankara 2009.
ÖZTAN, Fırat, Sigorta Akdinin İnikadında İhbar Mükellefiyeti, Ankara 1966.
RAINEY, Simon, “The Law Commission’s Proposal for The Reform of An Insurer’s Remedies for Fraudulent Claims Made Under The Business Insurance Contracts”, Lloyd’s Maritime and Commercial Law Quarterly, Yıl: 2013, (s. 357-383).
RICHARDS, Katie, “Time's Up for Wholly Fraudulent Insurance Claims: The Case for New Statutory Remedies”, Journal of Business Law, Y: 2020, (s. 580-603).
RHIDIAN, Thomas, The Modern Law of Marine Insurance, 1st edn, Informa Law from Routledge 2015.
SOOKSRIPAISANRKIT, Poomintr, “Marine Insurance – Collateral Lies: When Lies Are Not Fraud”, Maritime Business Review, Cilt: 2, Sayı:1, Yıl: 2017, (s. 52-56).
SOYER, Barış, Marine Insurance Fraud, Informa Law from Routledge 2014.
SOYER, Barış, “Lies, Collateral Lies and Insurance Claims: The Changing Landscape in Insurance Law”, Edinburgh Law Review, Cilt: 22, Sayı: 2, Yıl: 2018 (s. 237-265).
ŞENOCAK, Kemal, “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Sigorta Ettirenin Sözleşme Öncesi İhbar Külfetine Umumi Bir Bakış”, Erciyes Üniversitesi Türk-Alman Anonim Şirketler ve Sermaye Piyasası Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumları, 19-20 Haziran 2014, (s. 105-122).
TAŞPINAR, Sema, “Fiili Karinenin İspat Yükünün Dağılımındaki Rolü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1-4, 1996, (s. 533-572).
ÜNAN, Samim, Türk Ticaret Kanunu Şerhi Altıncı Kitap: Sigorta Hukuku - Cilt: I, İstanbul 2016.
ÜNAN, Samim, Türk Ticaret Kanunu Şerhi Altıncı Kitap: Sigorta Hukuku - Cilt: II, İstanbul 2016.
VON TUHR, Andreas, Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, Cilt: 1-2, (Çev. Cevat Edege), Ankara 1983.