Dugin’in Avrasyacılık Anlayışında Türkiye’nin Yeri
Rusya’da kriz dönemlerinde ortaya çıkan bir
fikir akımı olan Avrasyacılık, SSCB’nin yıkılma emareleri vermeye başladığı
1980’lerin sonunda yeniden Rus siyasal düşünce hayatında etkinlik kazanmıştır.
Yeni Avrasyacılık olarak adlandırılmaya başlanan bu anlayış, gerek yaptığı
yayınlarla sesini Rusya dışında da duyuran, gerekse Rus politik elitlerine
yakınlığı nedeniyle yönlendiriciliği de bulunan Aleksandr Dugin ile anılmaya
başlanmıştır. Esasen Dugin’in Avrasyacılık düşüncesi, Mackinder’den ödünç
aldığı “kara” ile “deniz” güçleri arasındaki rekabete dayanmaktadır. Günümüzde
bu rekabetin Rusya ve ABD’de vücut bulunduğunu iddia eden Dugin, bu mücadelede
üstünlük sağlamak için merkezinde Rus İmparatorluğu’nun yer aldığı bir Avrasya
İmparatorluğu’nun teşkilinin gerekliliğinden söz etmektedir. Bu noktada, 1990’ların
sonunda kaleme aldığı “Rus Jeopolitiği” adlı kitabında, Türkiye’yi bu projeye
yönelik önemli bir tehdit olarak gördüğünü söylese de, takip eden süreçte
Türkiye’yi bir ortak olarak Avrasyacılığa dâhil etmekten dahi söz etmeye
başlamıştır. Ancak iki ülke arasındaki, kendisinin de defaten ifade ettiği,
tarihsel jeopolitik rekabet, bu ortaklığın önünde bir engel olarak durmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Avrasyacılık, Yeni Avrasyacılık, Jeopolitik, Rusya Federasyonu, Aleksandr Dugin
Turkey’s Position in Dugin’s Eurasianism Understanding
Eurasianism, which is
a movement of idea that emerged in time of crisis in Russia, gained influence
in the Russian political thought at the end of the 1980s, when the USSR began
to give signs of collapse. This understanding, which is called as New
Eurasianism, has started to be mentioned with Alexander Dugin, who has made his
voice heard outside of Russia and who has ability to direct Russian political
elite. Essentially, Dugin’s idea of Eurasianism is based on the competition
between “land” and “sea” powers, which he borrowed from Mackinder. Dugin, who
claims that this competition has came into existence in the rivalry between Russia
and the USA today, has argued that the formation of a Eurasian Empire, where
Russian Empire take place in its center, is vital to gain the upper hand in
this struggle. Although Dugin pointed out that Turkey was an important threat
to Eurasianism project in his book titled as “Russian Geopolitics”, which he wrote
at the end of 1990s, he has begun to mention to include Turkey to Eurasianism
as a partner in the following process. However, historical geopolitical
competition between the two countries, which expressed repeatedly by Dugin
himself, stands as an obstacle in front of this partnership.
Keywords:
Eurasianism, Neo-Eurasianism, Geopolitics, Russian Federation, Aleksandr Dugin,
___
- AKGÜL, Fatih, Rusya ve Türkiye’de Avrasyacılık 1. Baskı, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2009.
- ÇEÇEN, Anıl, Türkiye ve Avrasya 2. Baskı, Doğu Kütüphanesi, İstanbul, 2015.
- DUGİN, Aleksandr, İnsanlığın Öncephesi Avrasya 2. Baskı, (çev. Erdem Ergen), Kaynak Yayınları, Ankara, 2017.
- DUGİN, Aleksandr, Rus Jeopolitiği: Avrasyacı Yaklaşım 9. Baskı, (çev. Vügar İmanov), Küre Yayınları, İstanbul, 2014.
- ERDEM, Demirhan Fahri, Dünya’da ve Türkiye’de Avrasya ve Avrasyacılık: Algılamalar Yaklaşımlar ve Stratejiler, Barış Kitap, Ankara, 2016.
- İSMAYİLOV, Meşdi, Avrasyacılık: Mukayeseli Bir Okuma Türkiye ve Rusya Örneği, Doğu-Batı Yayınları, Ankara, 2011.
- İŞYAR, Ömer Göksel, Avrasya ve Avrasyacılık 2. Baskı, Dora Yayınları, Bursa, 2013.
- KURT, Selim, Geniş Karadeniz Bölgesindeki Çatışma Noktaları, Kriter Yayınevi, İstanbul, 2017.
- DUNLOP, John B., “Aleksandr Dugin’s “Neo-Eurasian” Textbook and Dmitrii Trenin’s Ambivalent Response”, Harvard Ukrainian Studies, Cilt: 25/Sayı: 1/2, 2001.
- EROL, Mehmet Seyfettin, “Küresel Güç Mücadelesinde Avrasya Jeopolitiği ve Avrasyacılık Tartışmaları”, İhsan Çomak, (ed.), Rusya Stratejik Araştırmaları – 1 içinde (119-151), Tasam Yayınları, İstanbul, 2006.
- GAZİGİL, Orhan, “Rusya’da Avrasyacılık Düşüncesi ve Yeni Alternatif Arayışları”, İhsan Çomak (ed.), Rusya Stratejik Araştırmaları-1 içinde (101-119), Tasam Yayınları, İstanbul, 2006.
- PRYCE, Paul, “Putin’s Third Term: The Triumph of Eurasianism?”, Romanian Journal of European Affairs, Cilt: 13/Sayı: 1, 2013.
- SHLAPENTOKH, Dmitry V., “Eurasianism: Past and Present”, Commmist and Post-Communist Studies, Cilt: 30/Sayı: 2, 1997.
- SHLAPENTOKH, Dmitry V., “A Window on the Minds of the Russian Elite or an Intellectual Ploy?”, Studies in East European Thought, Cilt: 59/Sayı: 3, 2007.
- SPYKMAN, Nicholas J., “Dış Politika ve Coğrafya, I-II”, Uluslararası İlişkilerde Anahtar Metinler içinde (3-43), çev. Aşkın İnci Sökmen, Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, İstanbul, 2013.
- WEHRSCHUTZ, Christian F., “Rus Fikriyatının Parçası Olarak Avrasyacılık”, Erol Göka ve Murat Yılmaz, (der.), Uygarlığın Yeni Yolu Avrasya, Kızılelma Yayıncılık, İstanbul, 1998.
- WINROW, Gareth, “Geopolitics and Energy Security in the Wider Black Sea Region”, Southeast European and Black Sea Studies, Cilt: 7/Sayı: 2, 2007.
- BASSİN, Mark, “Classical Eurasianism and The Geopolitics of Russian Identity”, http://cesran.org/Dosyalar/MAKALELER/MARK_BASSIN_CLASSICAL_EURASIANISM_AND_THE_GEOPOLITICS_OF_RUSSIAN_IDENTITY.pdf (Erişim Tarihi: 03.01.2019).
- DUGİN, Alexander, “15 Temmuz’da Kahraman Lider ve Kahraman Türk Halkı Kazandı”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/tr/article/15-temmuzda-kahraman-lider-ve-kahraman-turk-halki-kazandi (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “15 Temmuz’u CIA’ci Güçler Gerçekleştirdi”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/tr/article/15-temmuzu-ciaci-gucler-gerceklestirdi (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Aleksandr, “Dugin’in Suriye’ye Son Saldırı Analizi”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/tr/article/duginin-suriyeye-son-saldiri-analizi (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Erdogan Must Change His Geopolitical Orientation”, Katehon, https://katehon.com/article/erdogan-must-change-his-geopolitical-orientation (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Halford Mackinder: The Geographical Pivot Of History”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/en/article/halford-mackinder-geographical-pivot -history (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Kurdistan and the Greater Middle East”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/en/article/kurdistan-and-greater-middle-east (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Multipolarity–The Definition and the Differentiation Between its Meanings”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/en/1290-multipolarity-the-definition -and-the-differentiation-between-its-meanings.html (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Paradigm of the End”, Geopolitica, https://www.geo politica.ru/en/article/paradigm-end (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Russia Continues The Byzantine Traditions”, Katehon, https://katehon.com/directives/russia-continues-byzantine-traditions (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Russian Easter”, Katehon, https://katehon.com/article/russian-easter (Erişim Tarihi: 19.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Sixth Column”, Katehon, https://www.geopolitica.ru/en/1318-sixth-column.html (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “The West and its Challenge. Part II”, Geopolitica, https://www.geo politica.ru/en/1118-the-west-and-its-challenge-part-ii.html (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Towards a Multipolar Geopolitics (More On Distributed Heartland Concept)”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/en/article/towards-multipolar-geopolitics-more-distributed-heartland-concept (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “Turan: The Key to Understanding The Russian Logos”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/en/article/turan-key-understanding-russian-logos (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- DUGİN, Alexander, “We are the Church of the End Times”, Geopolitica, https://www.geopolitica.ru/en/article/we-are-church-end-times (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- MENGÜÇ, Dora, “Rus siyaset bilimci Dugin: ABD yönetimi içinde görüş ayrılığı olmasına rağmen 15 Temmuz’un ardında CIA vardı”, Independent Türkçe, https://www.independentturkish.com/node/51546/haber/rus-siyaset-bilimci-dugin-abd-y%C3%B6netimi-i%C3%A7inde-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9F-ayr%C4%B1l%C 4%B1%C4%9F%C4%B1-olmas%C4%B1na-ra%C4%9Fmen-15 (Erişim Tarihi: 29.07.2019).
- Kafkassam, “Aleksandır Dugin Gerçekten Putin’in Danışmanı mıdır?”, http://www.kafkassam.com/aleksandir-dugin-gercekten-putinin-danismani-midir.html (Erişim Tarihi: 08.10.2017).
- Türk Dil Kurumu, “Büyük Türkçe Sözlük”, http://www.tdk.gov.tr/index.php? option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5c31070ddeac20.09074203 (Erişim Tarihi: 28.12.2018).
- ISSN: 1305-4740
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2005
- Yayıncı: Millî Savunma Üniversitesi Atatürk Stratejik Araştırmalar ve Lisansüstü Eğitim Enstitüsü