Osmanlı coğrafyacılarınca “İstanbul’un bir parçası”, Yahudiler tarafından “şehirlerin anası” diye tanımlanan Selânik, Bizans İmparatorluğu’nun Konstantinopolis’ten sonraki ikinci en önemli şehriydi. Târihî süreç içinde Avarlar ve Slavlar tarafından birçok kez muhâsara edilen kent, 904 yılında Müslüman Araplar tarafından kuşatılmış ve ele geçirilmiştir. Dolayısıyla mezkûr muhâsara İslâm dünyasının söz konusu dönemde denizcilik alanında hâiz olduğu yetkinliği göstermesi açısından da önem arz etmektedir. Bu makalede, Selânik çıkarmasında Müslüman Arapların gidiş ve dönüş yolunda denizde izledikleri güzergâh, kuşatma sırasındaki icrâatları, sâhip oldukları gemiler, silâhlar ve mürettebatın yanı sıra emîrü’l-bahr Trabluslu Leo (Gulâm Zürâfe) kumandasında yürütülen harekâtta şehrin zaptından sonra ele geçirilen büyük miktardaki ganîmetle Selânik’i terk edip ülkelerine dönen İslâm donanmasının faâliyetleri Bizans, Arap ve Lâtin kaynaklarının verdiği bilgiler ışığında ele alınıp değerlendirilecektir.

Regarded as “a part of Istanbul” by the Ottoman geographers and “mother of the cities” by Jews, Thessaloniki was the second most important city of the Byzantine Empire after Constantinople. Thessaloniki, which had been sieged by Avars and Slavs many times throughout history, was sieged and conquered by Muslim Arabs in 904. Therefore this siege, by the Arabs, is also important in that it shows the naval competence Muslims had at the time. The present article discusses, in light of the information from the Byzantine, Arab and Latin resources, the course the Muslim Arabs followed on their way to and back from the Thessaloniki landing, their activities during the siege, the ships, weapons and crew they had, as well as the activities of the Muslim navy returning to their own lands from Thessaloniki with the enormous amount of loot from the seizure of Thessaloniki in the military operation commanded by the admiral-in-chief (amīr al-baḥr) Leo of Tripoli (Ghulām Zurāfa).