Çağdaş Sırp ve Dubrovnik Kayıtlarına Göre I. Kosova Savaşı

Türkler ve Sırplar 791 (1389) yılındaki Kosova Savaşı ile farklı inancın kuvvetleri olarak karşı karşıya gelmişlerdi. Sırp ve Dubrovnik kaynaklarına göre Balkanlardaki Türk fetihlerini durdurmak isteyen ve bir müddet buna muvaffak olan Sırp Prensi Lazar Hrebeljanović (ö. 1389), ülkesini ve Hıristiyanlığı müdâfaa etmek isterken harp neticesinde hayatını ve ayrıca devletinin de bağımsızlığını kaybetmişti. Öte yandan Osmanlı Padişahı I. Murad (Cemâziyelevvel 763-791/1362-1389) ise bu savaşta bir Sırp asili olan Miloš Obilić tarafından şehit edilmişti. Bununla birlikte Kosova’daki muharebeye dâir kaleme alınan erken dönem Sırp kaynakları ile savaştan uzun bir müddet sonra, Dubrovnikli müellifler tarafından te’lif edilen kroniklerde Kosova Savaşı hakkında önemli bilgiler bulunmaktadır. Kosova Muharebesi’ni anlatan çağdaş Sırpça tarihî kayıtlara bakıldığında, savaşın tarihi ve muharebede meydana gelen hadiselerle Osmanlı tarafında yer alan diğer Anadolu Türk beyliklerine dâir kısa fakat önemli bilgiler nakledildiği görülürken, buna mukabil olarak Ragusa kronikleri ise Kosova’da meydana gelen savaştan uzun bir süre sonra kaleme alınmasına rağmen mezkûr hadiseyi Sırp kaynaklarına göre daha uzun ve ayrıntılı bir şekilde anlatmışlardır. Bu çalışmada Ortaçağ Türk tarihi için önem taşıyan Kosova Muharebesi’ne dâir bilgiler Sırp ve Dubrovnik kaynaklarına göre ele alınıp değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

I. Kosova Savaşı, I. Murad, Sırp Kaynakları, Dubrovnik Kaynakları, Anadolu Beylikleri

First Battle of Kosovo According to Contemporary Serbian and Dubrovnik Sources

The Turkish and Serbian armies, each representing different faiths, clashed in the Battle of Kosovo in 791 (1389). According to Serbian and Dubrovnik sources, Serbian Prince Lazar Hrebljanović, in a highly successful endeavor to hinder the progress of Turkish forces and to defend his country and the Christian faith, lost both his life and the freedom of his country. Moreover, Ottoman Sultan Murad I (Djumādā I 763-791/March 1362-1389) was killed by a noble Serbian Knight, Miloš Obilić. Early Serbian contemporary sources on the Battle of Kosovo, and later sources from Dubrovnik about the same battle, reveal crucial information regarding this event. Even though the contemporary Serbian sources present historical details such as the date of the war and which allies took part in the battle on the Ottoman side, such as the Anatolian Turkish Principalities, the Ragusan chronicles were written significantly later after the war and provide more detail than the Serbian sources. This paper gives insight into the research of the Serbian and Dubrovnik sources relating to the Battle of Kosovo, both of which are important for the history of the Turks.

Keywords:

Battle of Kosovo, Murad I, Serbian Sources, Dubrovnik Sources, Anatolian Principalities,

PDF

___

Ağırakça, Ahmet, “Birinci Kosova Savaşı ile İlgili Kaynaklar”, I. Kosova Zaferinin 600. Yıldönümü Sempozyumu (26 Nisan 1989), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1992. s. 21-27.
Akın, Himmet, Aydın Oğulları Tarihi Hakkında Bir Araştırma, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1968.
Anonim, Yakup Çelebi’nin Öyküsü, Türkçe trc. Mehmet Sait Şener, İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.
Anonim, “Svetlu Pobedu Pokazaše”, Spisi o Kosovu, haz. Đorđe Trifunović, Belgrad: Prosveta, 1993, s. 127-129.
Anonim, “Zapis iz Prologa”, Spisi o Kosovu, haz. Milka Ivić, Belgrad: Prosveta, 1993, s. 177.
Anonim, “Žitije Svetoga Kneza Lazara”, Spisi o Kosovu, haz. Đorđe Trifunović, Belgrad: Prosveta, 1993, s. 121-124.
Başar, Fahameddin, “Çirmen Savaşı’nın Balkan Tarihindeki Yeri”, Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 12 (1998), s. 25-29.
Blagojević, Miloš, Srbija u Doba Nemanjića od Kneževine do Carstva: 1168-1371, Belgrad: Vajat, 1991.
Božidar, “Zapis iz Apostola”, Spisi o Kosovu, haz. Milka Ivić, Belgrad: Prosveta, 1993, s. 177.
Ćirković, Sima, Istorija Srednjovekovne Bosanske Države, Belgrad: Srpska Književna Zadruga, 1964.
Ćirković, Sima, The Serbs, İngilizce trc. Vuk Tošic, Vuk Tošić, Oxford: Blackwell Publishing, 2005.
Ćirković, Sima, Srbi u Srednjem Veku, Belgrad: Sanu, 1995.
Daničić, Đuro, Rječnik Hrvatskoga ili Srpskoga Jezika, Zagreb: U kńižarnici L. Hartmana, 1886.
Dânişmend, İsmâil Hâmî., İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, I, İstanbul: Türkiye Yayınevi, 1971.
Dinić, Mihailo, “Dva Savremenika O Boju Na Kosovu”, Glas Srpske Kraljevske Akademije, 182 (1940), s. 133-148.
Emecen, Feridun, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi (1300-1600), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.
Emecen, Feridun ve Erhan Afyoncu, Savaşın Sultanları: Osmanlı Padişahlarının Meydan Muharebeleri, I, İstanbul: Bilge Yayınları, 2018.
Fine, J. V. A., The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, Michigan: University of Michigan Press, 1987.
Foretić, Vinko, Vinko Foretić, Povijest Dubrovnika do 1808, I-II, Zagreb: Nakladni zavod MH, 1980.
Harris, Robin, Dubrovnik: A History, Londra: Saki, 2006.
Hoca Sadettin Efendi, Tacü’t-Tevarih, I, haz. İsmet Parmaksızoğlu, Ankara: Kültür Bakanlığı, 1999.
Inok Isaije, “U Dobra Vremena Počeh, a Svrših u Najgore od Svih Zlih Vremena”, Stara Srpska Književnost, haz. Đorđe Radojčić, Belgrad: Prosveta, 1960, s. 99-101.
Îdrîsi Bitlisî, Heşt Bihişt, I, haz. Mehmet Karataş, Selim Kaya, Yaşar Baş, Ankara: Betav Yayınları, 2008.
İnalcık, Halil, Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları, Ankara: İslâm Araştırmaları Merkezi, 2016.
Ioannes Kantakuzenos, Vizantijski Izvori Za Istoriju Naroda Jugoslavije, VI, Sırpça trc. Sima Ćirković, Božidar Ferjančić, Belgrad: Sanu, 1986.
Jireček, Konstantin Josif, Istorija Srba, I, Sırpça trc. Jovan Radonić, Belgrad: Slovo Ljubve, 1978.
Kašanin, Milan, Srpska Književnost u Srednjem Veku, Belgrad: Zavod Za Udžbenike, 1990.
Konstantin Mihailović iz Ostrovice, Janičarove Uspomene ili Turska Tronika, Sırpça trc. Đorđe Živanović, Belgrad: Prosveta, 1986. Korablev, B., Actes de l'Athos: Actes de Chilandar. Actes slaves. V. Deuxième Partie, Amsterdam: Hakkert, 1975. Laonikos Chalkokondyles, The Histories, I, İngilizce trc. Anthony Kaldellis, Londra: Dumbarton Oaks Medieval Library, 2014.
Lučić, Josip, “Dubrovnik i Kosovska Bitka u Dokumentima i Historiografiji”, Historijski Zbornik, (42) 1989, s. 91-95.
Marko Pećki, “Žitije Svetog Patrijarha Jefrema”, Šest pisaca XIV veka: Grigorije Raški, Jakov Serski, Siluan, Nepoznati Svetgorac, Monah Jefrem, Marko Pećki, haz. Dimitrije Bogdanović, Belgrad: Prosveta, 1986, s. 165-170.
Mavro Orbini, Kraljevstvo Slovena, Sırpça trc. Zdravko Šundrica, Belgrad: Srpska Književna Zadruga, 1968.
Maxim, Mihai, “Voyvoda”, DİA, XLIII, 123-127.
Mevlânâ Mehmed Neşrî, Cihânnümâ, haz. Necdet. Öztürk, Çamlıca Yayınları: İstanbul, 2008.
Mihaljčić, Rade, Junaci Kosovske Legende, Belgrad: Srpska Školska Knjiga, 2001.
Mihaljčić, Rade, The Battle of Kosovo in History and Popular Tradition, İngilizce trc. Milica Hrgović, Belgrad: Bigz, 1989.
Mihaljčić, Rade, Lazar Hrebeljanović-Istorija, Kult, Predanje, Belgrad: Nolit, 1984.
Müneccîmbaşı Ahmed İbn Lütfullah, Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Tarihi, Camiü’d Düvel, (1299-1481), Türkçe trc. Ahmet Ağırakça, İstanbul: Akdem Yayınları, 2014.
Nicol, M. Donald, The Reluctant Emperor: A Biography Of John Cantacuzene, Byzantine Emperor And Monk, 1295-1383, Cambridge: Cambridge University Press, 1996.
Petković, Vladimir, Manastir Ravanica, Belgrad: Napredak, 1922.
Reinert, William Stephen, “A Byzantine Source on the Battles of Bileca and Kosovo Polje: Kydones Letters 396 and 398 Reconsidered”, Late Byzantine and Early Ottoman Studies, Dorchester: Dorset Press, 2014, s. 249-272.
Sedlar, Jean, East Central Europe in The Middle Ages, 1000-1500, Washington: University of Washington Press, 1994.
Solakzâde Mehmed Hemdemî Çelebî, Solak-zâde Tarihi, I, haz. Vahid Çabuk, Ankara: Sevinç Matbaası, 1989.
Soulis, Gorge, Serbs and Byzantium During the Reign of Tsar Stephen Dushan (1331-1355) and His Successors, Washington: Dumbarton Oaks Library and Collection, 1984.
Stefan Lazarević, Književni Radovi, haz. Đorđe Trifunović, Belgrad: Srpska Književna Zadruga, 1972.
Stojanović, Ljubomir, Stari Srpski Rodoslovi i Letopisi, Sremski Karlovci 1927.
Stojanović, Ljubomir, Stari Srpski Zapisi i Natpisi, IV, Belgrad: Sanu, 1986.
Šuica, Marko, Vuk Branković-Slavni i Velmožni Gospodin, Belgrad: Evoluta, 2018.
Tolan, V. John, Saracens: Islam in the Medieval European Imagination, New York: Columbia University Press, 2002.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2011.
Varlık, Mustafa Çetin, Germiyanoğulları Tarihi: 1300-1429, Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 1974.
Živojinović, Mirjana, Istorija Hilandara I od Osnivanja Manastira 1198 do 1335 Godine, Belgrad: Prosveta, 1998.