KADINLARIN HEDONİK VE FAYDACI TÜKETİM EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ: Y VE Z KUŞAĞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Amaç: Bu çalışma kadın tüketicilerin hedonik ve faydacı tüketim eğilimlerinin, demografik bir değişken olan Z ve Y kuşağına göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışmada veri toplama yöntemi olarak anket tekniğine başvurulmuştur. Çevrimiçi anket yoluyla 400 katılımcıdan veri toplanmış ardından Y ve Z kuşağında yer aldığı tespit edilen 380 katılımcı analize dâhil edilmiştir. Bulgular: Katılımıcıların genel itibariyle faydacı tüketim eğiliminde olduğunu tespit edilmiştir. Bekâr katılımcıların hedonik tüketim, evli katılımcıların faydacı tüketim eğiliminde oldukları tespit edilmiştir. Eğitim düzeyi ön lisans olan katılımcıların hedonik tüketim eğilimi; lisans ve lisansüstü olan katılımcıların faydacı tüketim eğilimi ortalaması daha yüksek çıkmıştır. Hedonik tüketim eğilimi yüksek olan katılımcılar öğrencilerden, faydacı tüketim eğilimi yüksek olan katılımcılar herhangi bir meslek grubuna dahil olmayan katılımcılardan oluşmaktadır. Son olarak, 3.001TL-6.000TL arasında geliri olan katılımcıların hem hedonik hem de faydacı tüketim eğilimlerinin en yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmüştür. Sonuç: Çalışmanın amacına yönelik olarak yapılan Mann-Whitney U testi sonucunda; kadın tüketicilerin hedonik tüketim eğilimlerinin Z ve Y kuşağı kadın bireyler arasında istatistiki olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Buna ek olarak ortalama sıra değerler göz önünde bulundurulduğunda, her iki tüketim eğilimi için de ortalamalar arasında bir fark olduğu tespit edilmiştir.

INVESTIGATION OF HEDONIC AND UTILITARIAN CONSUMPTION TENDENCIES OF FEMALE: A RESEARCH ON GENERATIONS Y AND Z

Purpose: This study was carried out to determine whether the hedonic and utilitarian consumption tendencies of female consumers differ according to the Z and Y generation, which is a demographic variable. Materials and Methods: Questionnaire was used as data collection method in the research. Data were collected from 400 participants through an online survey, and 380 participants who were found to be in the Y and Z generation were included in the analysis. Finding: It is seen that the participants generally tend to consume utilitarian. Single female tend to be more hedonic, while married female tend to be more utilitarian. Those with associate degree education; hedonic tendency, those with bachelor degree and postgraduate education show a tendency towards utilitarian consumption. While students realize hedonic consumption, those who do not belong to any occupational group perform utilitarian consumption. Finally, female whose income is between 3.001TL and 6.000TL display both hedonic and utilitarian consumption tendencies. Conclusion: As a result of the Mann-Whitney U test; It has been determined that hedonic consumption trends differ statistically between Z and Y generation female individuals. In addition, when the average rank values are taken into account, it has been determined that there is a difference between the averages for both consumption trends.

___

  • Açıkalın, S. ve Yaşar, M. (2017). Hedonik Ve Faydacı Tüketim Bağlamında Tüketici Davranışlarının İncelenmesi: Gençlerin Hedonik Tüketim Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. JournalOfInternationalSocialResearch, 10(48), 1307-9581.
  • Adomaviciute, K. (2013). Relationship Between Utilitarian And Hedonic Consumer Behavior And Socially Responsible Consumption. Journal of Economics and Managment, 18 (4), 754-760.
  • Arnold, M. J. ve Reynolds, K. E. (2003). Hedonic Shopping Motivations. Journal of Retailing, 79, 77-95. https://doi.org/10.1016/S0022-4359(03)00007-1
  • Batra, R. ve Ahtola, O. T. (1990). Measuring The Hedonic And Utilitarian Sources Of Consumer Attitude. MarketingLetters, 2(2), 159-170.
  • Bayrakdaroğlu, F. ve Özbek, Ç. (2018).Kadınların Tüketim Alışkanlıklarının Kuşaklararası Boyutu. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 19(42).
  • Bencsik, A., Horváth-Csikós, G., ve Juhász, T. (2016). Y and Z Generations at Workplaces. Journal of Competitiveness, 8(3).
  • Carpenter, J. M. ve Moore, M. (2009). Utilitarian And Hedonic Shopping Value İn The US Discount Sector. JournalofRetailingandConsumer Services, 16(1),68-74.
  • Chiguvi, D., ve Musasa, T. (2021). Influence Of Psychologıcal Antecedents Of Consumer Decısıon-Makıng Styles On Mıllennıal Consumer's Innovatıveness In Botswana. Eurasian Journal Of Business And Management, 9(1), 1-13.
  • Coşkun, T. ve Marangoz M. (2019). Hedonik ve faydacı tüketim davranışları ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Business and Economics Research Journal, 10(2), 517-540.
  • Csobanka, Z. E. (2016). The Z generation. Acta Technologica Dubnicae, 6(2), 63-76.
  • Çakır, M., ve Çakmak, A. Ç. (2012). 12-18 Yaş Arası Gençlerin Hedonik Tüketim Davranışlarının İncelenmesi: Kocaeli Şehir Merkezinde Bir Araştırma/Analysis of Hedonic Consumption Behaviours of the Young People Aged 12-18: A Research in the City Center of Kocaeli. Journal of History Culture and Art Research, 1(4), 171-189.
  • Çakmak, A .Ç. ve Çakır, M. (2012). 12-18 Yaş Arası Gençlerin Hedonik Tüketim Davranışlarının İncelenmesi: Kocaeli Şehir Merkezinde Bir Araştırma. Tarih, Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 1(4). 187.
  • Davis, E. (2016). Work Value Priority of Millennial Students. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Michigan: Eastern Michigan Üniversitesi.
  • Demirci Orel, F., ve Kaçmaz, Ö. (2019). Hedonik ve faydacı değerlerin müşteri tatminine etkilerinin y ve z kuşakları açısından incelenmesi. journal of the cukurova university ınstitute of social sciences, 28.
  • Doğan, H. G., Gürler, A. Z., ve Ağcadağ, D. (2014). Hedonik Tüketim Alışkanlıkları Üzerine Etkili Faktörlerin Değerlendirilmesi (Tokat İli Örneği). Journal Of International Social Research, 7(30).
  • Enginkaya, E.ve Ozansoy, T. (2010). Alışveriş Değeri Ve Mağaza Seçim Kriterlerinin Belirlenmesinin Hazcı Ve Faydacı Alışveriş Değerleri İle İlişkisi: Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 141-155.
  • Hanzaee, K. H., ve Irani, N. (2011).The Effects Of Iranian Consumers’ Buying Tendencies On Utilitarian And Hedonic Shopping Value. African Journal of Business Management, 5(17), 7449-7460.
  • Hirschman, E. C., ve Holbrook, M. (1982).Hedonic Consumption: Emerging Concepts, Methods And Propositions. Journal Of Marketing, 46, 92–101.
  • Howe, N., ve Strauss, W. (2000). Millennials rising: The next great generation. New York, NY: Vintage Books.
  • İnce, M. ve Bozyiğit, S. (2018). Tüketicilerin Instagram Reklamlarına Karşı Tutumlarının Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Y Ve Z Kuşağı Üzerine Bir Araştırma. Beykoz Akademi Dergisi, 6(2), 39-56.
  • Jagger,E. (2005). Is Thirty The New Sixty? Dating,Age And Genderin A Postmodern,Consumer Society.Sociology, 39(1), 89-106.
  • Karaman, D. (2021). "Tüketici Satın Alma Karar Sürecinde Etkili Olan Duygular Ve Nedenlerin Kuşaklar Kapsamında İncelenmesi" Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 45, 107-119.
  • Kavalcı, K., ve Ünal, S. (2016). Y Ve Z Kuşaklarının Öğrenme Stilleri Ve Tüketici Karar Verme Tarzları Açısından Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3).1033-1050.
  • Ladeira, W, Junior, R., Mendes, L., ve Clecio, Falcao, A. (2013). Consumption Among Brazilian Women And The Role Of Persuasion: An Analysis Of Hedonic/Utilitarian Values İn A Materialistic Scenario. Journal of Management and Strategy , 4(2)- 26. doi:10.5430/jms.v4n2p26
  • Lancaster, L., ve Stillman, D. (2010). The M-factor. Delta Sky Magazine. Retrieved May, 10, 2019.
  • Lee, K. K., Cryder, C. E., ve Nowlis, S. M.(2014).Jimmy Choo Vs. Nike: Experienced Adaptation For Hedonic Vs. Utilitarian Products, ACR North American Advances, 42, 220-224.
  • Levickaite, R. (2010). Generations X, Y, Z: How Social Networks Form the Concept of the World Without Borders (The Case of Lithuania). LIMES: Cultural Regionalistics. 3(2): 170-183.
  • Licata, P.P. (2007). Multiple Generations in the Workplace: A Study Comparing Work Values of Different Generations of Workers. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Minnesota: Capella Üniversitesi.
  • Mannheim, K. (1970). The Problem of Generations. Psychoanalytic review. 57 (3), 378-404.
  • Martin, C. A., ve Tulgan, B. (2002). Managing the generation mix: From collision to collaboration. Human Resource Development.
  • Mercan, N. (2016). X, Y Ve Z Kuşağı Kadınların Farklı Tüketim Alışkanlarının Modern Dünyada İnşa Edilmesi. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 2(1), 59-70.
  • Mucuk, İ Pazarlama ilkeleri. İstanbul: Türkmen Kitapevi,2017.
  • Nagy, S. (2017). The impact of country of origin in mobile phone choice of generation Y and Z. Journal of Management and Training for Industries, 4(2), 16-29.
  • Oblinger, D., ve Oblinger, J. (2005). Is it age or IT: First steps toward understanding the net generation. In D. Oblinger ve J. Oblinger (Eds.), Educating the Net Generation (pp. 2.1–2.20). Washington, DC: EDUCAUSE E-book.
  • Odabaşı,Y., ve Barış .Tüketici Davranışı. İstanbul:Mediacat Akademi,2015.
  • Orel, D.F., Kaçmaz, Ö.(2019).Hedonik Ve Faydacı Değerlerin Müşteri Tatminine Etkilerinin Y Ve Z Kuşakları Açısından İncelenmesi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 277-297.https://doi.org/10.35379/cusosbil.621285
  • Özden, A. T. (2019). Pozitif Algının Ve Tüketici Karar Verme Tarzlarının Y Ve Z Kuşakları Açısından Karşılaştırılması. Gazi İktisat Ve İşletme Dergisi, 5(1), 1-20.
  • Passyn, K.A. ,Driker, M. ve Settle, R.B. (2011). Images Of Online Versus Store Shopping:Have The Attitudes Of Men And Women,Young And Old Really Changed.Journal Of Business Econimics Research, 9(1), 99-110. https://doi.org/10.19030/jber.v9i1.946
  • Rudawska, E., Petljak, K., ve Stulec, I. (2015). Hedonic or utilitarian buying behaviours-what values do young adult customers seek in online group buying?. International Journal of Business Performance Management, 16(2-3), 182-197.
  • Sands, S., Oppewal, H., ve Beverland, M. (2009). The Effects Of İn-Store Themed Events On Consumer Store Choice Decisions.Journal of Retailing and Consumer services, 16(5), 386-395. Doi: 10.1016/j.jretconser.2009.05.001
  • Shevchuk, O. (2020). Key differences in online clothes shopping behaviour between Generation Z and Generation Y in Ireland (Doctoral dissertation, Dublin business school).
  • Tapscott, D. (2009). Growing up digital: How the net generation is changing your world. NY: McGraw-Hill.
  • TDK: http://tdk.gov.tr/ Erişim tarihi 18.05.2020.
  • Tekin, E., ve Zorkun, M. (2019). E- Ticaret Algısının Y ve Z Kuşaklarının Girişimcilik Eğilimleri Üzerindeki Etkisi: Kastamonu Üniversitesi Örneği. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 7(18), 117-146.
  • Voss, K. Spangenberg, E., ve Grohmann, B. (2003). Measuring The Hedonic And Utilitarian Dimensions Of Consumer Attitude”. Journal of Marketing Research, 40(3), 310- 320. https://www.researchgate.net.
  • Yaşa, Eda ve Mucan, B. (2010). Tüketim ve yaşlı tüketiciler: literatür araştırması. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 1-15.
  • Zemke, R., Raines, C., ve Filipczak, B. (2000). Generations at work: Managing the clash of Veterans, Boomers, Xers, and Nexters in your workplace. Training ve Development, 54(1), 60-60.