Didem KANDEMİR, Neriman AKYOLCU, Ezgi SEYHAN AK

Nöroşirürji Yoğun Bakım Ünitesinde Travmatik Beyin Yaralanması Sonrası Vücut Sıcaklığının Korunması ve Yönetimi

Kafa içi basıncı etkileyen ve artışına neden olan hipertermiyi literatür ışığında açıklayarak, nörolojik yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelere, güncel öneriler doğrultusunda, bu hastalara özgü bakımı planlayabilmelerinde rehberlik etmektir. Beyin işlevlerinin, kafaya alınan bir darbe, penetran yaralanma veya bir sarsıntı ile bozulması olarak tanımlanan travmatik beyin yaralanması, günümüzde travmaya bağlı ölümlerin yarıdan fazlasını oluşturan, yüksek morbidite ve mortalite oranları ile yaşamı tehdit eden önemli bir sağlık sorunu olarak değerlendirilmektedir. Travmatik beyin yaralanması sonrası beyin ödemi gelişen hastalarda, hiperterminin oksijen gereksiniminin artması, Glasgow Koma Skalası skorunun azalması, nörolojik fonksiyonların zayıflaması ve yoğun bakım ünitesinde kalış süresinin uzamasını içeren birçok olumsuz sonuç ile ilişkili olduğu vurgulanmaktadır. Beyin hasarı sonrası, yüksek ateşin oluşturabileceği kafa içi basınç artışına bağlı gelişebilecek ikincil hasarları önleyebilmek amacıyla literatürce kabul edilen yüksek ateş değerleri dikkate alınarak, travmatik beyin yaralanması olan hastanın bakımında, hemşirenin temel rol ve sorumluluklarından biri olan ateş kontrolünün sağlanması ve normal vücut sıcaklığının sürdürülmesi önemli bir bakım girişimidir. Standart hipertermi yönetimi, antipiretik ilaç tedavisi ve yüzeysel/ eksternal soğutma (soğutma battaniyeleri, buz paketleri vb.) ve endovasküler soğutma yöntemlerini kapsar. Titreme, metabolik gereksinimi ve dinlenme anında enerji harcamasını arttırdığı; yanı sıra beyin dokusunun oksijenizasyonunu azalttığı ve sedasyon gereksinimini arttırdığı için ateş kontrolünde sürekli değerlendirilmeli, koruyucu önlemler alınmalı, gerektiğinde ilaç tedavisi uygulanmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Travmatik beyin hasarı, vücut sıcaklığı, hipertermi, sinir cerrahisi, yoğun bakım

PDF

___

Korkmaz Dilmen, Ö., Tunalı, Y., Yentür, E. (2011). “Kafa travmalarında yoğun bakım tedavisi”. H. Şahinoğlu (Ed.). Yoğun Bakım Sorunları ve Tedavileri (691-700). 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
Vural, M., Berker, E. (2012). “Travmatik beyin yaralanmasında klinik tanı ve değerlendirme”. Bakırköy Tıp Dergisi, 8(2):53-59.
Korkmaz Dilmen, Ö., Akçıl, E.F., Tunalı, Y. (2015). “Travmatik beyin hasarında yoğun bakım tedavisi”. Turkish Journal of Anesthesia & Reanimation, 43(1):1-6.
Öztekin, S.D., Öztekin, İ. (2015). “Kafa travmaları: fiziksel tanılama, tedavi ve bakımda temel ilkeler”. S.D. Öztekin (Ed.). Nöroşirürji Hemşireliği (53). 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
Corrigan, J.D., Selassie, A.W., Orman, J.A. (2010). “The epidemiology of traumatic brain injury”. The Journal of Head Trauma Rehabilitation, 25(2):72-80.
LeMone, P., Burke, K., Bauldoff,, G., Gubrud, P. (Eds.). (2015). “Nursing care of patients with intracranial disorders”. Medical Surgical Nursing Clinical Reasoning in Patient Care (1352-1398). 6th ed. New Jersey: Pearson Education.
Dietrich, W.D., Bramlett, H.M. (2016). “Therapeutic hypothermia and targeted temperature management in traumatic brain injury: clinical challenges for successful translation”. Brain Research, 1640:94-103.
Süt, N., Memiş, D. (2010). “Intensive care cost and survival analyses of traumatic brain injury”. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi, 16(2):149-54.
Thompson, H.J., Kirkness, C.J., Mitchell, P.H. (2007). “Intensive care unit management of fever following traumatic brain injury”. Intensive and Critical Care Nursing, 23(2):91-96.
Geffroy, A., Bronchard, R., Merckx, P., et al. (2004). “Severe traumatic head injury in adults: which patients are at risk of early hyperthermia?”. Intensive Care Medicine, 30(5):785-90.
Barker, E. (Ed.). (2008).” Intracranial ressure and monitoring”. Neuroscience Nursing, a Spectrum of Care (305-336). 3rd ed. St. Louis: Mosby Elsevier.
Lopez, G.A. (2016). “Temperature management in the neurointensive care unit”. Current Treatment Options in Neurology, 18(3):12.
Altun Uğraş, G., Yüksel, S. (2014). “Factors affecting intracranial pressure and nursing interventions”. Jacobs Journal of Nursing and Care, 1(1):003.
Altun Uğraş, G. (2015). “Kafa içi basınç artışı ve hemşirelik bakımı”. S.D. Öztekin (Ed.). Nöroşirürji Hemşireliği (29-41). 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
Rossi, S., Zanier, E.R., Mauri, I., Columbo, A., Stocchetti, N. (2001). “Brain temperature, body core temperature, and intracranial pressure in acute cerebral damage”. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 71:448-454.
Elf, K., Nilsson, P., Ronne-Engström, E., Howells, T., Enblad, P. (2008). “Temperature disturbances in traumatic brain ınjury: relationship to secondary ınsults, barbiturate treatment and outcome”. Neurological Research, 30(10):1097-1105.
Badjatia, N. (2009). “Hyperthermia and fever control in brain injury”. Critical Care Medicine, 37(7):S250-257.
Bao, L., Chen, D., Ding, L., Ling, W., Xu, F. (2014). “Fever burden is an independent predictor for prognosis of traumatic brain injury”. PLoS One, 9(3):e90956.
Yokobori, S., Yokota, H. (2016). “Targeted temperature management in traumatic brain injury”. Journal of Intensive Care, 4(1):28.
Albrecht, R.F., Wass, C., Lanier, W.L. (1998). “Occurrence of potentially detrimental temperature alterations in hospitalized patients at risk for brain injury”. Mayo Clinic Proceedings, 73:629-635.
Kilpatrick, M.M., Lowery, D.W., Firlik, A.D., Yonas, H., Marion, D.W. (2000). “Hyperthermia in the neurosurgical intensive care unit”. Neurosurgery, 47(4):850-856.
Schwarz, S., Hafner, K., Aschoff, A., et al. (2000). “Incidence and prognostic significance of fever following intracerebral hemorrhage”. Neurology, 54:354-361.
Childs, C., Vail, A., Protheroe, R., King, A.T., Dark, P.M. (2005). “Differences between brain and rectal temperatures during routine critical care of patients with severe traumatic brain injury”. Anesthesia, 60:759-765.
Johnston, N.J., King, A.T., Protheroe, R., Childs, C. (2006). “Body temperature management after severe traumatic brain injury: methods and protocols used in the United Kingdom and Ireland”. Resuscitation, 70(2):254-262.
Kuo, J.R., Lo, C.J., Wang, C.C., et al. (2011). “Measuring brain temperature while maintaining brain normothermia in patients with severe traumatic brain injury”. Journal of Clinical Neuroscience, 18(8):1059-1063.
Grossman, D., Keen, M.F., Singer, M., Asher, M. (1995). “Current nursing practices in fever management”. Medsurg Nursing, 4(3):193-198.
Diringer, M.N., Group, N.C.F.R.T. (2004). “Treatment of fever in the neurologic ıntensive care unit with a catheter-based heat exchange system”. Critical Care Medicine, 32(2):559-564.
Smeltzer, S.C., Bare, B.G., Hinkle, J.L., Cheever, K.H. (Eds.). (2008). “Management of patients with neurologic dysfunction”. Brunner & Suddarth’s Textbook of Medical Surgical Nursing (2160-2204). 11th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Basavanthapp, B.T. (Ed). (2009). “Neurological nursing”. Medical Surgical Nursing (783-890). 2nd ed. New Delhi: Jaypee Brothers Medical Publishers.
McNair, N.D., Kurig, J.L. (2009). “Management of clients with neurologic trauma”. J.M. Black, J.H. Hawks (Eds.). Medical Surgical Nursing, Clinical Management for Positive Outcomes (1921-1973). 8th ed. St. Louis: Elsevier Saunders.
Kuo, J.R., Chio, C.C. (2012). “Brain temperature management in traumatic brain injury”. Formosan Journal of Surgery, 45(6):167-171.
March, K., Wellwood, J., Lovasick, D.A., et al. (2004). “Craniocerebral trauma”. M.K. Bader, L.R Littlejohns (Eds.). AANN Core Curriculum for Neuroscience Nursing. 4th ed. Philadelphia: Elsevier Saunders.
Cormio, M., Citerio, G., Portella, G., Patruno, A., Pesenti, A. (2003). “Treatment of fever in neurosurgical patients”. Minerva Anestesiologica, 69(4):214-222.
Mullins, M.E., Empey, M., Jaramillo, D., Sosa, S., Human, T., Diringer, M.N. (2011). “A prospective randomized study to evaluate the antipyretic effect of the combination of acetaminophen and ibuprofen in neurological ICU patients”. Neurocritical Care, 15(3):375-378.
Özkan Kuşcu, Ö., Özcengiz, D. (2016). “İnme ve terapötik hipotermi”. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 25(3):351-368.
De Georgia, M., Krieger, D., Abou-Chebl, A., et al. (2004). “Cooling for acute ischemic brain damage (COOL AID) a feasibility trial of endovascular cooling”. Neurology, 63:312-317.
Hoedemaekers, C.W., Ezzahti, M., Gerritsen, A., Van der Hoeven, J.G. (2007). “Comparison of cooling methods to ınduce and maintain normo and hypothermia in ıntensive care unit patients: a prospective intervention study”. Critical Care, 11(4):R91.