DÜŞÜK RİSKLİ, RİSKLİ, YÜKSEK RİSKLİ GEBELİK VE EBENİN ROLÜ

Gebelik ve doğumlar çoğunlukla sorunsuz geçse de, tüm gebelikler risk altında olabilir. Gebelikte risk; “düşük riskli, riskli ve yüksek riskli ” olmak üzere üç grupta incelenir. Gebelik tanısı koyulan tüm gebeler düşük riskli gebedir. Riskli gebe grubunda laboratuvar testleri sık takip edilir. Gebelikte oluşan komplikasyonlar ve/veya gebelik öncesinde var olan sağlık durumları nedeniyle anne ve/veya fetüsün tehlikede olduğu gebeler ise yüksek riskli gebe olarak tanımlanır. Standartlara göre bakım/ izlem düşük riskli gebede dört kez yapılır. İzlem sayısı gerekliyse riskli gebede arttırılır, bir önceki izleme göre bir sonraki izlem belirlenir. Yüksek riskli gebede ise hastaneye yatırılarak yapılır. Gebeliği etkileyen risk faktörlerini bilmek, gebelikteki riski en erken devrede tanılamak, riskli durumların gebeliğe getireceği zararları önlemek, anne ve bebeğin sağlığını korumak ebe ve hemşirelerin görev ve sorumluluğudur.

Anahtar Kelimeler:

Gebelik, Riskli Gebelik, Yüksek Riskli Gebelik, Ebelik

LOW RISK, RISK, AND HIGH RISK PREGNANCIES AND THE ROLE OF MIDWIVES

Pregnancy and childbirth are mostly uneventful, but all pregnancies may be at risk.Pregnancy risk; "Low risk, risk and high risk" is examined in three groups.All pregnant women diagnosed with pregnancy is low-risk pregnant women. Risk pregnant women in the group are frequent follow-up laboratory tests. Complications during pregnancy and/or pregnancy due to pre-existing in the health status of the mother and/or fetus is in danger if pregnant women are identified as high-risk pregnancies.According to standard care/follow-up is done four times in low-risk pregnant women. If necessary follow-up number is increased in risk pregnant women, the next follow-up is determined by the previous track. In high-risk pregnant women is hospitalized.Knowing the risk factors affecting pregnancy, to diagnose early stages of pregnancy are most at risk, risky situations will bring the pregnancy to prevent damage, protect the health of mother and baby is the duty and responsibility of nurses and midwives.

Keywords:

Pregnancy, Risk Pregnancy, High-Risk Pregnancy, Midwifery,

PDF

___

KURU A. Yüksek Lisans Tezi; “Gebelerin Risk Durumunun Belirlenmesinde Kullanılan “Knox Skorlama Sisteminin Geçerliliğinin Değerlendirilmesi” Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi; Yrd. Doç. Dr. Neriman Soğukpınar. İzmir - 2007.
Gebelik ve Doğumda Komplikasyonların Yönetimi. Üreme Sağlığı ve Araştırma Departmanı Aile ve Toplum Sağlığı Dünya Sağlık Örgütü. ISBN: 92 4 154587 9 Geneva – 2003. ss: vii.
Altıparmak S. Türkiye’de Ana Sağlığı Düzeyi http://halksagligi.med.ege.edu.tr/seminerler/2006-07/Ana_sagligi_SA.pdf ss: 5-7. Erişim tarihi: 26.07.2013.
Hancıoğlu A. Bebek ve Çocuk Ölümlülüğü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara – 1999. ss: 97-104.
Hancıoğlu A, Alyanak İY. Bebek ve Çocuk Ölümlülüğü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara – 2004. ss: 109-118.
Yiğit Kurtuluş E, Tezcan S, Tunçkanat H. Çocuk Sağlığı, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. ISBN: 978-975-491274-6 Ankara - 2008.ss:139-141.
Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği.10. Baskı. ISBN: 975-94661-0-4 Ankara- 2011. ss: 227-273.
Erdem M, Normal Gebelikteki Fizyolojik Değişiklikler, Yamaç K (ed.), Gürsoy R (ed.), Çakır N (ed.). Gebelik ve Sistemik Hastalıklar.1. Baskı. ISBN: 975-567-019-X Ankara 2002. ss:1-11.
Coşkun A. Yüksek Riskli Gebelikler Fetus / Yenidoğana Etkisi ve Hemşirelik Yaklaşımı, Dağoğlu T (ed.), Görak G (ed.). Temel Neonatoloji ve Hemşirelik İlkeleri.2. Baskı. ISBN: 978-975-420-630-2 İstanbul - 2008. ss: 59-101.
Qeenan JT, Hobbins JC. Yüksek Riskli Gebeliklerde Tanı ve Tedavi Protokolleri. Güner H (ed.)3. Baskı. ISBN: 975-7175-06-04 Ankara - 1998.ss: 3-8.
Queenan JT, Spong CY, Lockwood CJ. Overview Of High-Risk Pregnancy, Queenan JT (ed.), Spong CY (ed.), Lockwood CJ (ed.). Management of High-Risk Pregnancy. 5. Edition. ISBN-13: 978-1-4051-2782-0 UK - 2007: ss: 16-17.
Yates S. Pregnancy and Childbirth.1. Edition ISBN 978-0-7020-3055-0 China - 2010. ss: 367-392.
OSKAY YEŞİLTEPE Ü. Doktora Tezi; “Hastanede Yatak İstirahatindeki Yüksek Riskli Gebelerde Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesinde Hemşirenin Rolünün Belirlenmesi” İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Anahit Coşkun. İstanbul - 2001.
http://obgyn.medschool.ucsf.edu/mfm/lowriskpregnancies.aspx. Erişim tarihi: 26.07.2013.
Kavuncuoğlu S, Öztürk E, Alyıldız ES, Ceylan Y, Özbek S. Riskli gebelik nedeni ile izlenen annelerden doğan preterm bebeklerin erken dönem morbidite ve mortalite sonuçları. JOPP Derg 2010; 2(1):27-30.
Coşkun A. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği El Kitabı. 1. Baskı. ISBN: 978-605-62575-6-8 İstanbul - 2012. ss: 168-169.
Karaca Saydam B, Demirel Bozkurt Ö, Pelik Hadımlı P, Öztürk Can H, Soğukpınar N. Riskli gebelerde öz-bakım gücü’nün sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisinin incelenmesi. Perinatoloji Dergisi 2007; 15(3): 131-139.
SOYPAK (ÇALTI) F. Yüksek Lisans Tezi; “Hastaneye Yatırılan Yüksek Riskli Gebelerin Sağlık Bakım Gereksinimlerinin Saptanması Ve Karşılanma Durumunun Belirlenmesi” İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Anahit Coşkun. İstanbul-1999.
Serçekuş P, Okumuş H. Yüksek riskli gebelerde uzun süre hastanede yatmanın etkileri. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 3(7): 107-111.
Oskay Yeşiltepe Ü. Yüksek riskli gebelerde hemşirelik bakımı. Perinatoloji Dergisi 2004; 12(1): 11-16.
Leichtentritt RD, Blumenthal N, Elyassi A, Rotmensch S. High-risk pregnancy and hospitalization: The women's voices. Healt & Social Work 2005; 30(1):39-47.
Lee S, AyersS, Holden D. Risk perception of women during high risk pregnancy: A systematic review. Health, Risk &Society 2012;14(6):511–531.
Maternal-Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği. Tanı ve Tedavi Klavuzları. Öncü Basımevi. 2005.
Turan T, Ceylan SS, Teyikçi S. Annelerin düzenli prenatal bakım alma durumları ve etkileyen faktörler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3(9): 157-172.
http://www.nichd.nih.gov/health/topics/high-risk/Pages/default.aspx. Erişim tarihi: 26.07.2013.
Özçelik S, Kale A, Karaman O, Bayhan G, Yayla M. Kırk Yaş ve üzeri gebeliklerin on yıllık retrospektif analizi. Perinatoloji Dergisi 2004;12(4):179-183.
http://obgyn.ufl.edu/patientcare/obstetrics/highrisk.php. Erişim tarihi: 26.07.2013.
Stark MA. Directed attention in normal and high-risk pregnancy. JOGNN 2006; 35: 241-249.
Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Ankara - 2009. ss: 9-41.
http://www.saglik.gov.tr. Erişim tarihi: 26.07.2013.