Cerrahi Alan Enfeksiyonlarını Önlemede Güncel Yaklaşımlar ve Hemşirelere Yönelik Önleme Girişimleri Algoritması

Cerrahi Alan Enfeksiyonu (CAE) cerrahi bir girişimi takiben veya cerrahi girişime bağlı gelişen ve ameliyatı izleyen 30 veya 90 gün içinde meydana gelen enfeksiyondur. Günümüzde enfeksiyon kontrolünde, ameliyathane ventilasyonunda, sterilizasyon yöntemlerinde, cerrahi tekniklerde ve antimikrobiyal proflakside ilerlemelere rağmen, CAE önemli morbidite ve mortalite nedenlerinden biri olup; ameliyat sonrası hastaların daha fazla antibiyotik almasına, tedavi maliyetinin ve hastanede kalma süresinin artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle CAE gelişmesini önlemek önemli hemşirelik girişimlerinden biridir. Cerrahi kliniklerde ve ameliyathanede çalışan hemşirelerin, enfeksiyonları önleme girişimlerini doğru ve hızlı şekilde karar vererek yapması gerekmektedir. Hemşirelerin karar vermesini destekleyen, yeni ve doğru bilgilerden oluşturulan, kanıtlara ve kurallara dayalı hazırlanan algoritmalar karar destek sistemleri içinde yer almaktadır. Bu çalışmada, son güncellemeler ışığında CAE ile ilgili kanıt düzeyi yüksek çalışmaların incelenmesi ve hemşirelerin karar vermelerini destekleyen CAE önleme girişimleri algoritmasının literatüre kazandırılması amaçlanmıştır. CDC 1999 ve 2013 rehberlerine göre hazırlanan algoritma oluşturulurken, önlemeye yönelik girişimler; ameliyat öncesi, sırası ve sonrası dönem olarak üç gruba ayrılmış, hemşirelerin yapması gereken girişimler sıralanarak gösterilmiştir. Algoritmadaki önerilere katkı sağlamak amacıyla yapılan literatür taramasında ise, 2005-2016 tarihleri arasında yayınlanmış olan toplam 122 çalışma incelenmiş, araştırmaya dahil edilme kriterlerine uygun 15 çalışmanın sonuçlarına yer verilmiştir. Sonuç olarak, CAE önlemek amacıyla hemşirelerin perioperatif dönemde hızlı ve doğru karar vermeleri ve girişimlerini uygulamaları önemlidir. Bu nedenle güncel bilgilerin takip edilmesi, önleme girişimlerine uyumun artırılması, hızlı ve doğru karar verilmesi ve rehber olması nedeniyle hemşirelik girişimlerine yönelik algoritmaların artırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Cerrahi alan enfeksiyonları, Önleme girişimleri, Algoritma

PDF

___

Mangram, A.J., Horan, T.C., Pearson, M.L., Silver, L.C., Jarvis, W.R. (1999). CDC Guideline for prevention of surgical site infection, 1999. Infection Control and Hospital Epidemiology, 20(4): 247-278.
Tanner, J., Padley, W., Assadian, O., Leaper, D., Kiernan, M., Edmiston, C. (2015). Do surgical care bundles reduce the risk of surgical site infections in patients undergoing colorectal surgery? Asystematic review and cohort meta-analysis of 8,515 patients. Surgery, 158(1): 66-77.
Castella, A., Charrier, L., DiLegami, V., Pastorino, F., Farina, E.C., Argentero, P.A., et al. (2006). Surgical site infection surveillance: analysis of adherence to recommendations for routine infection control practices. Infection Control and Hospital Epidemiology, 27(8): 835-840.
Yi, M. (2011). Infection Control Hospital Epidemiology, 2: 970-986.
Magill, S.S. (2012). Infection Control Hospital Epidemiology, 33: 283-291.
NSHN, Surgical Site Infection (SSI) Surveillance in 2014. NHSN Website: www.cdc.gov/nhsn. Erişim tarihi: 02.12.2016
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Surgical Site Infection (SSI) Event. Atlanta: CDC 2013. http://www.cdc.gov/nhsn/pdfs/pscmanual/9pscssicurrent.pdf Erişim tarihi: 02.12.2016
About CDC, http://www.cdc.gov/about Erişim tarihi: 02.12.2016
Uzunköy, A. (2005). Cerrahi alan enfeksiyonları: risk faktörleri ve önleme yöntemleri. Ulusal Travma Dergisi, 269-282.
Tayran, N. (2008). Cerrahi alan enfeksiyonlarından korunma. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastane Enfeksiyonları Korunma ve Kontrol Sempozyum Dizisi. 50: 181-192.
Surgical Site Infections: prevention and treatment NICE (National Institute for Health and Care Excellence) Clinical Guideline 2013. https://www.nice.org.uk/guidance/qs49 Erişim tarihi: 02.12.2016
Malani, P.N., Vaitkevicius, P.V., Orringer, M.B. (2009). Perioperative evaluation and management. In: Halter, J.B., Ouslander, J.G., Tinetti, M.E., Studenski, S., High, K.P., Asthana, S. Hazzard's Geriatric Medicine and Gerontology. 6th ed. McGraw Hill Medical, 407-416.
Meng, F., Cao, J., Meng, X. (2015). Risk factors for surgical site infection following spinal surgery. Journal of Clinical Neuroscience, 22(12): 1862-1866.
Gandhi, G.Y., Nuttall, G.A., Abel, M.D, Mullany, C.J., Schaff, HV., O’Brien, P.C., et al. (2007). Intensive intraoperative insulin therapy versus conventional glucose management during cardiac surgery: a randomized trial. Annals of Internal Medicine, 146(4): 233-243.
Chan, R.P., Galas, F.R., Hajjar, L.A., Bello, C.N., Piccioni, M.A., Auler, J.O.Jr. (2009). Intensive perioperative glucose control does not improve outcomes of patients submitted to open-heart surgery: a randomized controlled trial. Clinics, 64(1): 51-60.
Kao, L.S., Meeks, D., Moyer, V.A., Lally, K.P. (2009). Peri-operative glycaemic control regimens for preventing surgical site infections in adults (Review). The Cochrane Library, Issue 3.
Taş, S., Yazıcı, D., Dönmez, A.A., Tunçer, E.Y., Adademir, T., Yanartaş, M., et al. (2013). Açık kalp cerrahisi hastalarında diyabet ve kan glukozu kontrolünün cerrahi alan enfeksiyonları üzerine etkisi. Koşuyolu Kalp Dergisi, 16(3): 199-204.
Fukuda, Y., Yamamato, K., Hiroa, M., Nishikawa, K., Maeda, S., Haraquchi, N., et al. (2015). Prevalance of malnutrition among gastric cancer patients undergoing gastrectomy and optimal preoperative nutritional support for preventing surgical site ınfections. Annals of Surgical Oncology, 22(3): 778-785.
Webster, J., Osborne, S. (2015). Preoperative bathing or showering with skin antiseptics to prevent surgical site infection (Review). The Cochrane Library, Issue 2.
Jakobsson, J., Perlkvist, A., Wann-Hansson, C. (2011). Searching for evidence regarding using preoperative disinfection showers to prevent surgical site infections: a systematic review. Worldviews on Evidence-Based Nursing, 8(3): 143-152.
CDC and HICPAC DRAFT Guideline for Prevention of Surgical Site Infection. Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee Meeting, 2013.
Soyer, T. (2014). Cerrahi alan infeksiyon tanımlarında yenilikler ve profilakside güncel uygulamalar. ANKEM Dergisi, 28(Ek2): 156-161.
Tural H. (2015). Cerrahi antimikrobiyal profilakside güncel öneriler. Klimik Dergisi, 28(1): 2-10.
Urgancı, A.U., Oymacı, E., Engi, Ö., Karaali, C. (2015). Bir devlet hastanesinde cerrahi antibiyotik profilaksi uygulamalarındaki yanlışlar. Journal of Clinical and Analytical Medicine, 1-4.
Chiang, H., Herwaldt, L.A., Blevins, A.E., Cho, E., Schweizer, M.L. (2014). Effectiveness of local vancomycin powder to decrease surgical site infections: a meta-analysis. The Spine Journal, 14(3): 397-407.
Heal, C.F., Banks, J.L., Lepper, P.D., Kontopantelis, E., Driel, M.L. (2016). Topical antibiotics for preventing surgical site infection in wounds healing by primary intention (Review). The Cochrane Library, Issue 11.
Rutala, W.A., Weber, D.J., The Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee (HICPAC). Guideline for disinfection and sterilization in healthcare facilities, 2008. https://www.cdc.gov/infectioncontrol/pdf/guidelines/disinfection-guidelines.pdf Erişim tarihi: 08.08.2017.
Tanner J, Dumville JC, Norman G, Fortnam M. Surgical hand antisepsis to reduce surgical site infection (Review). The Cochrane Library. 2016; Issue, 1.
Arrowsmith, V.A., Taylor, R. (2014). Removal of nailpolish and finger rings to prevent surgical infection. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 8.
Vincent M, Edwards, P. (2016). Disposable surgical face masks for preventing surgical wound infection in celan surgery (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 4.
Dumville, J.C., McFarlane, E., Edwards, P., Lipp, A., Holmes, A., Liu, Z. (2015). Preoperative skin antiseptics for preventing surgical wound infections after clean surgery (Review). The Cochrane Library, Issue 4.
Maqbali, A., Abdullah, M. (2013). Preoperative antiseptic skin preparations and reducing ssi. British Journal of Nursing, 22(21): 1227-1233.
Webster, J., Alghamdi, A. (2015). Use of plastic adhesive drapes during surgery for preventing surgical site infection (Review). The Cochrane Library, Issue 4.
İyigün, E., Ayhan, H., Taştan, S., Köse, G. (2010). Kraniyal cerrahide tıraşsız cilt hazırlığının cerrahi alan enfeksiyonu gelişimine etkisi: sistematik inceleme. Journal of Neurological Sciences, 27(2): 185-196.
Tanner, J., Norrie, P., Melen, K. (2011). Preoperative hair removal to reduce surgical site infection (Review). The Cochrane Library, Issue 11.
Yüksel, S., Uğraş, G.A. (2016). Cerrahi hastasında hipotermi gelişimini önlemede hemşirenin rolü. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi, 9(2):113-121.
Madrid, E., Urrutia, G., Figuls, M.R., Pardo-Hernandez, H., Campos, J.M., Paniagua, P., et al. (2016). Active body surface warming systems for preventing complications caused by in advertent perioperative hypothermia in adults (Review). The Cochrane Library, Issue 4.
Dumville, J.C., Gray, T.A., Walter, C.J., Sharp, C.A., Page, T. (2014). Dressing for the prevention of surgical site infection (Review). The Cochrane Library, Issue 9.
Hemming, K., Pinkney, T., Futaba, K., Pennant, M., Morton, D.G., Lilford, R.J. (2013). A systematic review of systematic reviews and panoramic meta-analysis: staples versus sutures for surgical procedures. PLoS ONE, 8(10): e75132
Wang, Z.X., Jiang, C.P., Cao, Y., Ding, Y.T. (2013). Systematic review and meta-analysis of triclosan-coated sutures for the prevention of surgical-site infection. British Journal of Surgery, 100(4): 465-473.
Noorani, A., Robey, N., Walsh, S.R., Davies, R.J. (2010). Systematic review and meta-analysis of preoperative antisepsis with chlorhexidine versus povidone-iodine in clean-contamined surgery. British Journal of Surgery, 97(11): 1614-1620.
FAQs (frequently asked questions) about "Surgical Site Infections" http://www.cdc.gov/HAI/ssi/faq_ssi.html#a1 Erişim tarihi: 01.12.2016.