YANLIŞ YEMEK DOĞRU ADRESE GİDERSE: SINIFSAL BİR MÜCADELE ARACI OLARAK SEFERTASI (2013)

Modern şehrin yeni gelen açısından bir kaos ortamı imlemesi üzerinden yemek, bu kaotik ortama kapılmadan kırsal/geleneksel alışkanlıklara olan bağlılığı sürdürmenin bir yoludur. Ayrıca kimi zaman, yemek ve yemeğin taşındığı nesne/eşya, ait olunan kültürel kimliği metaforik anlamda temsil eden bir göstergedir. Söz konusu göstergeler özellikle sosyal, kültürel ve ekonomik bağlamda farklı sınıflardan oluşan ve modern şehirlerde tutunma mücadelesi içesinde olanlar açısından geçmiş, şimdi ve gelecek ile iletişim kurmada önemli araçlara dönüşür. Bu çalışmanın araştırma nesnesini oluşturan ve betimleyici içerik analiz yöntemiyle incelenen Sefertası (Lunchbox, 2013) filminde de ‘yemek’, esasında sanayileşme ile birlikte kırsaldan modern şehirlere ihtiyaç duyulan iş gücünü karşılamaya yönelik göç eden ‘kitle’ hareketlerinin uyum ve tutunma mücadelelerinin yansıtıldığı bir ‘sembol’ görünümündedir. Yemeğin taşındığı sefertası ise, iki karakter arasında iletişim sürecinin başlamasına aracılık etmesinden öte, modern şehir yaşamının dikey yapılaşmasının, yoğunluğunun, tıklım tıklım doluluğunun ama aynı zamanda birbirine karışmadan farklılıklarını muhafaza edebilen yapısının basit bir metaforik görüngüsüdür. Ayrıca, yemeğin kişilerarası iletişim sürecinde duygusal ve hegemonik ilişkilerin sürdürülmesi üzerinden sembolik anlam kazanması da filmde öne çıkan bir diğer önemli unsur olarak belirmektedir.

___

  • Adak, Nurşen (2020). “Tüketim Kültüründe Beslenme: Sağlıklı/Sağlıksız Yiyecekler”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40(1), s.197–218.
  • Akarçay, Erhan (2020). “Yemeğin Sosyolojisi: Beslence Ve Dahası”, Betonart, 64, s. 10–13.
  • Akomfrah, John (2013). The Stuart Hall Project, Belgesel Film.
  • Baindur, Deepak ve Macario, Rosario M. (2013). “Mumbai lunch box delivery system: A transferable benchmark in urban logistics?”, Research in Transportation Economics, 38(1), s.110–121.
  • Batra, Ritesh (2013). The Lunchbox: Un Film De Ritesh Batra, Https://Cinemasducentre.Asso.Fr/Upload/Dplunchbox.Pdf, Erişim Tarihi: 10.05.2023.
  • Beşirli, Hayati (2010). “Yemek, Kültür ve Kimlik”, Milli Folklor, 22(87), s.159–169.
  • Blumer, Herbert (1986). Symbolic Interactionism: Perspective and Method, LosAngeles: University of California Press.
  • Boym, Svetlana (2007). “Nostalgia and its Discontents”, The Hedgehog Review, 9(2). Capellini, Benedetta; Harman, Vicki; Parsons, Elizabeth (2018). “Unpacking the Lunchbox: Biopedagogies, Mothering and Social Class”, Sociology of Health & Illness, 40(7), s.1200–1214.
  • Castells, Manuel (2017). Kent, Sınıf, İktidar, (Çev: Asuman Türkün), Ankara: Phoenix.
  • Çiçekoğlu, Feride (2016). Her Şeyin Başı Senaryo, (Editörler), Zeynep Ünal ve Koray Sağlam. Bir Filmin Serüveni: Mithat Alam Film Merkezi Sinema Seminerleri (Cilt I), İstanbul: İthaki Yayınları, s.3-10.
  • Çinay, Hasan H., ve Sezerel, Hakan (2021). “Fatih Akın Filmlerinde Yemek ve Sofranın Temsili”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(4), s.2670–2690.