Nursel BOLAT, Recep YILMAZ, Esennur SİRER

‘HATUN’UN YOLCULUĞU

Kadın, güçlü olduğu avcı toplayıcı toplum yapısından yerleşik hayata geçiş ve sonrasında modern toplum düzeninde farklı coğrafyalarda farklı biçimlerde konumlandırılmıştır. İnsana özgü tarihsel süreç incelendiğinde medeniyet tarihi erkeklerle kadınların ortak mücadeleleri sonucu ortaya çıkmaktadır. Ancak zaman içinde yaşam biçimlerinde ve üretim ilişkilerinde yaşanan değişiklikler kadınların konumlarındaki değişimleri de beraberinde getirmiştir. İnsan toplumunun gelişiminde belli bölgelerde kadının gücü ve etkinliği süreklilik gösterse de dünya genelinde kadının konumunun oldukça değiştiği görülmektedir. Bu çalışmanın konusu antik dönemlerde kadının hükümranlığının temsili olan Tomris Hatun’dur. Yönetmen Akan Satayev’in 2019’da onun adına çektiği film odak noktasına alınmıştır. Bu kapsamda yapılan araştırmada; Eski Türklerde, kadının yeri, idari ve askeri konumu daha önce yazılmış literatür üzerinden incelenmiş, Heredot’tan itibaren pek çok anlatıya konu olan Tomris Hatun’un temsil biçimleri gözden geçirilmiştir. Yapılan incelemelerde filmlerin tarih anlatısını desteklemekte ve senaryolaştırma aşamasında tarihi bilgilerin referans alındığı gözlemlenmiştir. Yazıldığı dönem itibarıyla tarih açısından önemli yere sahip olan Heredot’un anlatılarında ‘Tomris’ adına ve hikâyelerine rastlanmaktadır. Tomris filminde kadın hükümranlığının temsili değerlendirilmiş ve film anlatısı, Murdock’un ‘kadın kahramanın yolculuğu’ için ortaya koyduğu mitsel yapı ile uyumu konusunda incelenmiştir. Yapılan çözümlemede, film anlatısının mitsel yapı ile eşleştiği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Eski Türklerde Kadın, Heredot, Tomris Hatun, Tomris Filmi, Kadın Kahramanın Yolcul

PDF

___

AKSOY, İlhan (2016). Toplumsal ve Siyasal Süreçte Türk Kadını. Yasama Dergisi, (32), 7-20.
ANDREW, M. Butler (2011). Film Çalışmaları, (Çev, Ali Toprak) Kalkedon Yayınları.
BAYAT, Fuzuli (2018). Türk Kültüründe Kadın Şaman, İstanbul: Ötüken Yayınları.
BAYHAN, Vehbi (2013). Beden Sosyolojisi ve Toplumsal Cinsiyet. Doğu Batı, 147-164.
BAYKARA, T. (2002). Türk Adının Tarihi, Türklerin Ana Yurdu ve Kökeni, Türkler Ansiklopedisi Cilt 1 İlk Çağ, (Editörler), Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek ve Salim Koca, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
BÖKE, Kaan (2009). Örnekleme, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (Editör), Kaan Böke, İstanbul: Alfa Yayınevi.
CANDAN, Ergün (2011). Türkler’in Kültür Kökenleri, İstanbul: Sınır Ötesi Yayınevi.
ÇORUHLU, Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Anahatları, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
DİAKOV, V. ve KOVALEV, S. (1987). İlk Çağ Tarihi Orta Doğu Uzak Doğu Eski Yunan, (Çev: Özdemir İnce), İstanbul: Yordam Kitap.
DÖĞÜŞ, Selahattin (2015). Kadın Alplardan Bacıyân-ı Rum’a (Anadolu Bacıları Teskilatı); Türklerde Kadının Siyasi ve Sosyal Mevkii, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 127-150.
DURMUŞ, İlhami (1997). Saka-Pers Mücadelesi. Bilig, 4 Kış, 49-53.
DURMUŞ, İlhami (2007). İskitler, İstanbul: Kaynak Yayınları.
DUYGU, Süleyman (1973). Türk Sosyal Hayatında Kadın. Türk Kültürü Dergisi, (128), 612-621.
ELLİS, J. (2014). TV and Cinema: What Forms of History Do We Need?, L. Mee and J. Walker (Ed.) Cinema, Television and History: New Approaches, UK: Cambridge Scholars Publishing, 12-24.
EŞLİ ÖZÇINAR, Meral (2012). Türk Sinemasının Felsefi Arka Planı – Sinemayı Felsefeyle Düşünmek, İstanbul: Doruk Yayınları.
GÖKALP, Ziya (1976). Türkcülüğün Esasları, Ankara: Devlet Kitapları.
GÖKALP, Ziya (1979). Kültür ve Edebiyat Dergisi, Ankara: Aslımlar Yayınları.
GÖKYAY, Orhan Ş. (1973). Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı.