TELEVİZYON REKLAMLARINDA METALEPTİK KULLANIMLARIN TİPOLOJİSİ

Bu çalışmada, anlatısal reklamın temel bileşenlerinden biri olan metaleptik kullanımlar üzerine yoğunlaşılmaktadır. Çalışmanın amacı, 1972 tarihli ilk televizyon reklamından itibaren, Türkiye’de üretilen yapımlardan yola çıkarak televizyon reklamlarındaki metaleptik kullanımların tipolojisinin belirlenmesidir. Metalepsis ya da düzey ihlali, reklam metnini oluşturan özneler tarafından, bilinçli bir şekilde ortaya çıkarılır ve reklam anlatısını tekdüzelikten kurtararak, ona yaratım açısından zenginlik kazandırır. Bu makale reklam anlatısını bir çalışma alanı olarak ortaya çıkarmayı amaçlayan bir projenin parçasıdır. Ele alınan konu, bu anlamda bütünüyle özgündür ve çalışma, alandaki önemli bir boşluğu doldurmaya yönelik bir girişimdir. Çalışma, teorik çerçeveyi oluşturan bölümler ve televizyon reklamlarında metaleptik kullanım örneklerini somutlaştırılan bir bölüm şeklinde tasarımlanmıştır. Söz konusu kullanımlar temelde; karakterin izleyiciyle konuşması, dış sesin olay örgüsüne müdahalesi, dış sesin karakterle konuşması, karakterin görüntüye müdahalesi, farklı mekânlardaki karakterlerin birbirine müdahalesi ve meta-kurmaca şeklinde ortaya çıkmaktadır. Böylelikle altı tip düzey ihlali belirlenmiştir. Sonuç bölümünde ise çalışmaya konu olan kullanımların işlevleri tartışılmıştır. Bu işlevler; anlamı zenginleştirme-retorik güç, özgünlük kazandırma, farkındalık oluşturma ve izleyici beğenisi yaratma olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Anlatısal Reklamcılık, Metalepsis, Anlatı Düzeyleri, Tipoloji, Meta-Kurmaca

TYPOLOGY OF METALEPTIC USES IN TV COMMERCIALS

In this work focused on the uses of metaleptic, one of the basic components of narrative advertising. The aim of the study is to determine typology of the metaleptic uses in television advertisements moving from Turkish productions since the first TV commercial of 1972. Metalepsis is consciously revealed by the entities that make up the text of the ad, and it saves from the uniformity of the advertisement and gives it richness in terms of creation. This article is part of a project that aims to reveal the advertising narrative as a study area. The topic being addressed is totally independent in this sense and work is an attempt to fill a major space in the area. The study is designed as a section that embodies the examples of metaleptic use in the sections and television advertisements that make up the theoretical framework. These uses are mainly; the character comes into contact with the audience, the voice over intervenes in the plot,the voice over speak with character;the character interferes with the screen, characters interfering with each other in different places and meta-fiction. Thus, sixmetalepsis types are determined. In the conclusion section, the functions of the usage subject to the study are discussed. These functions include; meaning enrichment-rhetorical power, creating authenticity, creating awareness, and creating a viewer's pleasure.

Keywords:

Narrative Advertising, Metalepsis, Narrative Levels, Typology, Meta-Fiction,

PDF

___

CURRIE, Gregory (2010). Narratives and Narrators: A Philosopy of Stories, New York: Oxford Üniversitesi Yayınları.
DEMİR, Yavuz (1995). İlk Dönem Hikayelerinde Anlatıcılar Tipolojisi, Ankara: Akçağ Yayınları.
DERVİŞCEMALOĞLU, Bahar (2007). Gerard Genette`e Göre Anlatı Söylemi, http://www.ege -edebiyat. org/Modules, Erişim Tarihi: 16.11.2007.
DERVİŞCEMALOĞLU, Bahar (2014). Anlatıbilime Giriş, İstanbul: Dergah Yayınları.
ECO, Umberto (2012). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, (Çev: K. Atakay), İstanbul: Can Yayınları.
ELDEN, Müge (2016). Reklam Yazarlığı, İstanbul: İletişim Yayınları.
İLERİALKAN, Damla; YILMAZ, Recep (2015). Senaryo Nasıl Yazılır? Nasıl Yazıyorlar?, İstanbul: Alfa Yayınları.
JAHN, Manfred (2012). Anlatıbilim, (Çev: B. Dervişcemaloğlu), İstanbul: Dergah Yayınları.
MUTLU, Erol (2004). İletişim Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
ONEGA, Susana; LANDA, JOSE A. G. (2012). Anlatıbilime Giriş, (Çev. Y. Salman ve D. Hakyemez), İstanbul: Adam Yayınları.
PRINCE, Gerald (1982). Narratology: The Form and Functioning of Narrative, New York: Mouton Yayınevi.
YILMAZ, Recep (2014). Anlatı Yoluyla Dünyanın Zihinsel Yeniden Kurulumu: “Palto”, “Dönüşüm” ve “Hayvan Çiftliği” Romanlarının Alımlama Pratikleri Üzerine Bir İnceleme, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli.
YILMAZ, Recep (2017). Narrative Advertising Models and Conceptualization in the Digital Age, Hershey: IGI-Global Yayınevi.
YILMAZ, Recep; ERDEM, M. Nur (2016). 150 Soruda Geleneksel ve Dijital Reklamcılık, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
YILMAZ, Recep; ÇAKIR, Ali; RESULOĞLU, Filiz (2017). Historical Transformation of the Advertising Narration in Turkey: From Stereotype to Digital Media, İçinde, R. Yılmaz (ed.) Narrative AdvertisingModels and Conceptualization in the Digital Age (ss. 133-152). PA, ABD: IGI-Global Yayınevi.
https://www.youtube.com/watch?v=bbWZ2sRFoXc, Erişim Tarihi: 13.08.2017.
https://www.youtube.com/watch?v=EXqBH5G8z5c&t=146s, Erişim Tarihi: 13.08.2017.
https://www.youtube.com/watch?v=Tcwm1pCrjhI, Erişim Tarihi: 13.08.2017.
https://www.youtube.com/watch?v=vdmEFu3iZbY, Erişim Tarihi: 13.08.2017.
https://www.youtube.com/watch?v=zgdxdmlHfxQ, Erişim Tarihi: 13.08.2017.