AĞ ANLATININ YÜKSELİŞİ: SON DÖNEM HOLLYWOOD VE TÜRK SİNEMASINDA FARKLI ANLATI BİÇİMLERİ

            İçinde yaşadığımız çağda iletişim teknolojilerindeki gelişmenin ortaya çıkardığı yeni toplumsal yapının itici gücünü bilgi ve iletişim alanında yaşanan teknolojik gelişmeler oluşturmaktadır. Castells, söz konusu yeni toplumsal yapının ağların ve ağ ekonomisinin yükselişiyle belirlendiğini ifade ederek, 20 yüzyılın ortalarından itibaren oluşmaya başlayan yeni toplum yapısını ‘ağ toplumu’ kavramıyla açıklamaktadır. Bu yeni toplum yapısında ağlar toplumların yeni sosyal yapısını oluşturmaktadır ve ağlar oluşturma mantığının yayılması da üretim, deneyim, iktidar ve kültür süreçlerinin işleyişini ve sonuçlarını ciddi biçimde değiştirmektedir. İçinde yaşadığımız çağın en popüler kitle iletişim araçlarından biri olan sinemanın da bu değişim ve dönüşümden etkilenmemesi olanaksızdır. 21. Yüzyılda ağ toplumunu karakterize eden hareketlilik durumunu ve buna bağlı küreselleşmeyi en iyi anlatabilecek sanatsal ifade biçimi “ağ anlatı”dır. Sinemada “ayrı yerlerde yaşayan ancak öykü çizgileri birbiri içine geçen birden fazla ana kahramanı anlatan film anlatıları” olarak tanımlanabilecek ağ anlatının, ağ toplumunun ortaya çıkışıyla çakışması tesadüf değildir. Bu çalışmanın amacı ağ anlatının ortaya çıkışının toplumsal ve kültürel yönlerini ortaya koyarak, ağ anlatının ağ toplumuyla olan ilişkisinin açıklanmasıdır. Çalışmada 2005 yapımı Anlat İstanbul filmi ağ anlatı açısından çözümlenmiştir. Söz konusu film çözümlenirken anlatı çözümlemelerinde kullanılan öykü/olay örgüsü ayrımından yola çıkılmış ve filmde anlatılan öykünün sunuluş biçimini (olay örgüsünü) inceleyen bir çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Buna göre Anlat İstanbul (2005) birbirinden farklı iki yazım türü olan masal ve sinema anlatısı ile Batı kökenli Grimm masallarını günümüz Türkiyesinde geçen bir film öyküsünde bir araya getirmiş ve ağ toplumunun zaman ve mekân algısının temsil edildiği bir film anlatısı olarak inşa edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Anlatı, Ağ Anlatı, Ağ Toplum

THE RISE OF THE NETWORK NARRATIVE: DIFFERENT NARRATIVE TYPES IN CONTEMPORARY HOLLYWOOD AND TURKISH CINEMA

 The driving force of the new social structure that emerges from the development of communication technologies in the age we live in is the technological developments in the field of information and communication. Castells describes the construction of a new society, beginning from the middle of the twentieth century, with the concept of a "network society", expressing that the new social structure has been determined by the rise of networks and network economics. In this new society, nets constitute the new social structure of societies, and the spread of the power of networking also seriously changes the functioning and consequences of production, experience, power and culture processes. The cinema,one of the most popular mass media of the era in which we live, is impossible to be unaffected by this change and transformation. Network narrative is the best artistic expression way that can explain the mobility that characterizes the network society and globalization depends on the network society. It is not a coincidence that the network narrative, which can be described as "film narratives that describe more than one main protagonist who lives in different places but crosses the story lines in the narrative of the film", overlaps with the emergence of the network society. The aim of this study is to explain the social and cultural aspects of the emergence of the network narrative and its relation to the network society. Anlat Istanbul (2005) film was analyzed in terms of network narrative in this work. When the film was analyzed, an analysis method was used which distinguishes the story / event pattern used in narrative analysis and examines the presentation format (event pattern) of the narration described in the film. According to this, Anlat Istanbul (2005) brought together two different types of writing, tale and cinema, and brought together Western-based Grimm tales in a film narrative and was constructed as a film narrative in which the network society's time and space perception is represented

___

  • MEKAN, https://bauarchitecture.files.wordpress.com/2010/09/ders-4.pdf, Erişim Tarihi: 25.01.2017
  • MUTLU, Erol (1998). İletişim Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • OLUK, Ayşen.(2008). Klasik Anlatı Sineması, İstanbul: Hayalet Kitap.
  • ÖNÜR, Nimet (2007). Dijital Bölünme ve Gençlik: Bilgi Toplumunun Sınırlarında Erişilen Toplumsallık, Sosyoloji Dergisi Ülgen Oskay’a Armağan Özel Sayısı (Hakemsiz) 2007 Kaynak: Sosyoloji Dergisi, 2007,(17):195-233.
  • PROPP, Vladimir Propp (2008). Masalın Biçimbilimi ve Olağanüstü Masalların Dönüşümleri & E. M. Meletinski Masalın Yapısal ve Tipolojik İncelemesi, (1965), (Çev. Mehmet Rıfat- Sema Rıfat), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • RANDALL, William (1999). Bizi Biz Yapan Hikayeler, çev: Şen Süer Kaya, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • SAKAOĞLU, Saim (1998). Masal Araştırmaları, Ankara:Akçağ Yayınları.
  • SLATTERY, Martin (2007). Sosyolojide Temel Fikirler, çev: Ümit Tatlıcan, Bursa:Sentez Yayıncılık.
  • YARDIMCI, Mehmet (2008). Türk Halk Edebiyatında Anlatmaya Dayalı Türler
  • ve Halk Bilimi, İzmir: Ürün Yayınları.