Uluslararası İlahiyat Programı (UİP) Öğrencilerinin Kur'an Okuma ve Tecvid Dersine Yönelik İlgi, Hazırlık, Algı, Tutum ve Beklentileri -Müif Ölçeğinde-

Kur’an eğitimi, din eğitiminin en önemli sacayaklarından birisini teşkil etmektedir. Bu yüzden gerek ulusal gerekse uluslararası arenada din hizmeti verecek olan ilahiyat mezunlarının Kur’an’ı okuma ve anlama konusundaki yeterlilikleri büyük önem arz etmektedir. Bu önemden hareketle çalışmamızda Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi (MÜİF) Uluslararası İlahiyat Programı (UİP) öğrencileri örnekleminden hareketle UİP öğrencilerinin Kur’an Okuma ve Tecvid dersine yönelik ilgi, hazırlık, algı ve beklenti durumlarının tespit edilmesi hedeflenmiş; bu doğrultuda hem nicel hem de nitel özellikte sorulardan oluşan bir anket formu düzenlenmiştir. Düzenlenen anket formu UİP evrenini temsilen 42 kişilik örneklem grubuna uygulanmıştır. Yöneltilen soruların bir kısmı, UİP öğrencilerinin Kur’an dersine yönelik hazır bulunuşluk durumlarını ölçmeye matufken; diğer bir kısmı ise fakültedeki Kur’an derslerinin teorik ve pratik açıdan ihtiyaca cevap verip vermediğinin belirlenmesine yöneliktir. Soruların bir kısmı ise öğrencilerin Kur’an dersinin içeriğine ve işleniş biçimine yönelik algı ve beklentilerini ölçmeye yönelik olup onların bu konudaki tespit ve tekliflerinin neler olduğunu belirleme amacı gütmektedir. Öğrenciler bütün bu hususları açık uçlu ve kapalı uçlu cevaplar vesilesiyle yazılı olarak dile getirmiş, ortaya çıkan sonuçlar ise hem tümevarım metodu hem de derslerdeki gözlemlerimizin yardımıyla analize tabi tutularak birtakım neticelere ulaşılmaya çalışılmıştır. UİP öğrencilerinin cevapları sonucu elde edilen bu neticeler, Uluslararası İlahiyat Programının tüm paydaşlarının istifadesine sunulmuş; böylece ilahiyat fakültelerindeki lisans düzeyinde verilen Kur’an-ı Kerim derslerinin, UİP projesinin hedeflerini de kapsayacak şekilde güncellenmesine katkı sağlanılması amaçlanmıştır. Sağlanacak böyle bir katkının, mezuniyet sonrası UİP öğrencilerinin mesleki donanımlarına etkisinin müspet yönde olacağı ise izahtan varestedir.

Anahtar Kelimeler:

Kur'an Okuma ve Tecvid, Kıraat, Kur'an Eğitimi, Uluslararası İlahiyat, Mesleki Donanım

The Interest, Preparation, Perception, Attitude and Expectations of The Students of International Divinity Program (IDP) for Reading the Qur’an and Tajwīd Course -in The Scale of Muft-

Qur’an education is one of the most essential pillars of religious education. For this reason, it is quite important for graduates of theology, who are going to provide religious education both in national and international arena, to have adequate knowledge of reading and understanding the Qur’an. Based on this importance, in this study, depending on the samples of the students of International Divinity Program (IDP) from Marmara University Faculty of Theology (MUFT), it is aimed to determine the interest, preparation, perception and expectations of IDP students for the Qur’an Reading and Tajwīd course. To achieve this aim, a questionnaire consisting of both quantitative and qualitative questions was prepared. This questionnaire was applied to a sample group of 42 people representing the IDP students. While some of the questions aimed to measure the readiness of students for the Quran lesson, some aimed to determine if the Quran lessons in the faculty meet the needs in terms of theory and practice. The other part of the questions aimed to measure the perceptions, attitudes and expectations of the students towards the content of the Qur'an lesson and the way it is taught and to identify the students’ determinations and proposals on this subject. Students expressed themselves in writing via open-ended and close-ended answers. To reach a conclusion, the findings were analyzed with the help of both the inductive method and our observations in the lessons. The results obtained based on the answers of the IDP students were presented to all stakeholders of the International Divinity Program. Thus, it is aimed to contribute to the updating of the Qur'an lessons given at the undergraduate level in the Theology Faculties in a way that includes the objectives of the IDP project. Beyond a doubt, such a contribution will have a positive effect on the professional qualifications of IDP students after graduation.

Keywords:

Reading the Qur'an and Tajwîd, Recitation, The Qur'an Education, International Divinity, Professional Qualification,

PDF

___

Akalın, Mehmet. Örnek Açıklamalarıyla Sosyal Bilimlerde Tekniği Anket. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015.
Akpınar, Ali. “Tefsir ve Kur’an Derslerinin Öğrencilerde ‘Kur’an Kültürü’ Oluşturacak Şekilde Verilmesi”. Tefsir Eğitim ve Öğretiminin Problemleri (Sempozyum Tebliğ ve Müzakereleri). 167-187. Van, 2007.
Alemdar, Yusuf. “İlahiyat Fakültelerinde Kur’an Dersleri İle İlgili Problemler ve Çözüm Önerileri”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/1 (2008), 177-212.
Aslantürk, Zeki. Araştırma Metod ve Teknikleri. İstanbul: İfav Yayınları, 1999.
Aydar, Hidayet. “Kur’an (Tercümesi)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 26/404-409. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
Aydar, Hidayet. Kur’an-ı Kerim’in Tercümesi Meselesi. İstanbul, 1996.
Baktır, Mustafa. “Suffe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 37/469-470. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
Balcı, Ali. Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2015.
Bayraktar, Zülfikar. “Türkiye’nin Balkanlardaki Yumuşak Gücü Türk Kültürü”. Karadeniz Araştırmaları Dergisi 9/35 (2012), 181-189.
Benli, Abdullah. “İlahiyat Fakültelerinde Yürütülen Kur’an Okuma ve Tecvid Dersleri İçin Bir Program Önerisi”. Bilimname: Düşünce Platformu 28 (2015), 125-165.
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmi‘u’s-sahîh. thk. Kāsım eş-Şemmâî er-Rifâî. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Erkâm, ts.
Çavuş, Tuba. “Dış Politikada Yumuşak Güç Kavramı ve Türkiye’nin Yumuşak Güç Kullanımı”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2/2 (2012), 23-37.
Çetin, Abdurrahman. “Tecvid”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40/253-254. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
Çetin, Abdurrahman. “Tilavet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 41/155-157. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. UİP Uluslararası İlahiyat Programı Tanıtım ve Başvuru Kılavuzu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2022. https://disiliskiler.diysnet.gov.tr/Documents/Ek-6%20UİP%20Tanıtım%20Kitapçığı%202022%20.pdf.
Ebû Dâvûd, Süleymân b. El-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. nşr. Kemâl Yûsuf el-Hût. Beyrut: Dârü’l-Cinân, 1409-1988.
Erşahin, İsmail. “Bir Diyanet Projesi Olarak Uluslararası İlahiyat Programı”. Diyanet İlmi Dergi 51/2 (2015), 125-146.
Erul, Bünyamin. “Zeyd b. Sâbit”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 44/321-322. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Fırat, Yavuz. “Kur’an-ı Kerîm’i Okuma, Ezberleme ve Anlamını Öğrenme Üzerine”. Bilimname: Düşünce Platformu 22 (2012), 7-33.
Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ahmed et-Tûsî. İhyâü ‘ulûmi’d-dîn. 10 Cilt. Cidde: Dâru’l-Minhâc, 1432/2011.
Gemici, Nurettin. “Uluslararası İlahiyat Projesi ve Diyanet İşleri Türk-İslam Birliği (DİTİB)’nin Almanya’daki Din Hizmetlerine Katkısı”. Değerler Eğitimi Dergisi 12/30 (2015), 181-211.
Gencel, Hayriye. Öğrenci ve Öğretim Elemanlarının Görüşlerine Göre Uluslararası İlahiyat Programının Sorunları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019. Gökdemir, Ahmet. “İlahiyat Fakültelerindeki Kur’ân Okuma ve Tecvid Dersleri İçin Bazı Teklifler”. Türkiye’de Kur’an ve Kıraat Eğitimi. Ed. Ahmet Gökdemir. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2021, 9-24.
Güzel, Süleyman Çağrı. “Dış Yardımlarda Destekleyici Bir Unsur Olarak Kültürel Diplomasi ve Yunus Emre Enstitüsü Örneği”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 30/2 (2016), 343-359.
Hamidullah, Muhammed. İslam Peygamberi. çev. Salih Tuğ. İstanbul: İrfan Yayınevi, 1980.
İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî el-Meâfirî el-Basrî el-Mısrî. es-Sîretü’n-nebeviyye. Kahire: Dârü’l-Fikr, ts.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Kahire: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1395/1975.
İbn Mücâhid, Ebû Bekr Ahmed b. Mûsâ b. El-Abbâs. Kitâbü’s-Seb‘a. nşr. Şevkî Dayf. Kahire, 1988.
İbnü’l-Cezerî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ali b. Yûsuf. et-Temhîd fî ‘ilmi’t-tecvîd. nşr. Gānim Kaddûrî Hamed. Beyrut, 1407/1986.
Kaptan, Saim. Bilimsel Araştırma Teknikleri. Ankara: Tekışık Matbaası ve Rehber Yayınevi, 1983.
Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2017.
Kethüda, Önder. “Türkiye’deki Uluslararası Öğrenci Hareketliliği Üzerine Bir Araştırma”. Yüksek Öğretim Dergisi 5/3 (2015), 147-161.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. El-Haccâc, el-Câmi‘u’s-sahîh. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Kâhire: y.y., 1374-75/1955-56.
Önkal, Ahmet. “Bi’rimaûne”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 6/195-196. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
Özkan, Fatih. Türkiye’de İlahiyat Fakültelerinde Eğitim Gören Uluslararası Öğrencilerin Memnuniyet Düzeyleri. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
Şenat, Fatma Asiye. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Anlayarak Kur’an Okuma Durumları Üzerine Bir Çalışma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52 (2011), 143-164.
Yoğurtçugil, Kemal. Örnekleme -Yöntemler ve Uygulama. İstanbul: İktisat Fakültesi Yayınları, 1976.