Çocuk Sahibi Olamayan Kadınlarda Dini Başa Çıkma Sürecine Yönelik Bir Araştırma

Toplumumuzda evlenmek ve çocuk sahibi olmak, yaşı uygun olan tüm bireyler için gerçekleştirilmesi gereken bir ödev olarak görülmektedir. Evlenmek çocuk sahibi olmakla eşleştirilmekte ve dinimizde de evlilik neslin devamı için teşvik edilmektedir. Görünürde iyi niyet taşıyan tüm bu beklentiler, istediği halde çocuk sahibi olamayan çiftlerde özellikle de infertilitenin kaynağı olarak görülen kadınlar üzerinde büyük bir baskıya neden olmaktadır. Bu çalışmanın din psikolojisi alanında daha önce çalışılmamış olması araştırmanın özgün değerini oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı, çocuk sahibi olamayan kadınların yaşadıkları dini başa çıkma süreçlerini incelemektir. Araştırma nitel araştırma modellerinden olgubilim desenine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini en az üç yıl süreyle, istediği halde çocuk sahibi olamayan altı kadın oluşturmaktadır. Literatür taraması sonrasında hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formunun uygulanmasıyla elde edilen verilerden çeşitli temalar ve kodlar elde edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların bu yaşam krizinin sonuçlarından erkeklere oranla daha fazla etkilendikleri ve çocuk sahibi olmayı mutlu olmakla bağdaştırdıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

din psikolojisi, sağlık, infertilite, kadın, dini başa çıkma

A Study On The Religious Coping Process Of Infertile Women

In our society, getting married and having children is seen as a duty that must be fulfilled by all individuals of appropriate age. Marriage is associated with having children, and in our religion, marriage is encouraged for the continuation of the generation, but all these seemingly good-intentioned expectations cause great pressure on couples who cannot have children despite their desire, especially on women who are seen as the source of infertility. The fact that this study has not been studied in the field of psychology of religion before constitutes the original value of the research. The aim of this research is to examine the religious coping processes of women who cannot have children. The research was carried out in accordance with the phenomenology pattern, one of the qualitative research models. The sample of the study consists of six women who could not have children for at least three years. Various themes and codes were obtained from the data obtained by applying the semi-structured interview form prepared after the literature review. As a result of the research, it was seen that the participants were more affected by the results of this life crisis than men and they associated having a child with being happy.

Keywords:

psychology of religion, health, infertility, woman, religious coping,

PDF

___

Afyonkale Talay, Necla. İnfertiliteyle Başetme Becerisi Geliştirme Programının İnfertilite Kaynaklı Algılanan Stres Düzeyine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Doktora Tezi, 2018. https://avesis.istanbul.edu.tr/yonetilen-tez/fc61aee9-9a5d-4bc5-8b7c-283ea3acb62b/infertilitenin-yasam-kalitesi-ve-evlilik-uyumu-uzerine-etkisi
Akça, Emrullah. Mutluluğa ulaşmada olumlu bir kişilik özelliği olarak sekine kavramı. Dicle Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
Akça, Emrullah –Kızılgeçit, Muhammed. “Sekine Kişilik Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 26/1 (2021), 225-243.
Angın, Yasemin. “Dijital Dünyada Teselli Arama: Dini Başa Çıkma Araçlarının Sosyal Medyada Kullanımı”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22/2 (2022). 46-67.
Arslan Özkan, İlkay. Watson’ın Bakım Kuramına Temellendirilmiş Hemşirelik Girişimlerinin İnfertil Kadınların, İnfertiliteden Etkilenme Durumlarına, Öz-Yeterlik ve Uyum Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, Doktora Tezi, 2012.
Baltacı, Ali. “Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?” Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/2 (24 Aralık 2019), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
Baltacı, Ali. “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/1 (28 Haziran 2018), 231-274.
Batan, S Nazlı - Ayten, Ali. “Dinî Başa Çıkma, Psikolojik Dayanıklılık ve Yaşam Doyumu İlişkisi Üzerine Bir Araştırma” 15/3 (ts.), 26.
Çavuşoğlu, İlkay. İnfertilite Tedavileri Sonrası Gebe Kalan Kadınların Yaşam Kalitesi ve Depresyon Durumlarının İncelenmesi. Haliç Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
Çeti̇n, Rabiye. “Ku’ran-ı Kerim Bağlamında Kader-İmtihan İlişkisi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5/4 (11 Nisan 2016), 780. https://doi.org/10.15869/itobiad.60995
Çi̇ni̇ci̇, Murat. Kuran-ı Kerim Bağlamında Psiko-Sosyal Açıdan Şirk Olgusu. Atatürk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2019. https://www.academia.edu.tr
Dağcı, Abdullah. Pozitif Psikoloji Bağlamında Umudun Dindarlıkla İlişkisi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2014. http://acikerisim.erbakan.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12452/102
Duymaz Diler, Funda. İnfertilite Tedavisi Gören Kadınlarda Algılanan Sosyal Destek, Psikolojik Dayanıklılık ve Baş Etme Stratejilerinin Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi. Maltepe Üniversitesi, Uzmanlık Tezi, 2020.
Ekşi, Halil. “Başaçıkma, Dini Başaçıkma ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma: Eğitim, İlahiyat ve Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Karşılaştırılması” 4/12 (2001). http://acikerisim.uludag.edu.tr/jspui/handle/11452/9508
Ekti, Fatma Betül - Kızılgeçit, Muhammed. “Yalnızlık Yönelim Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2021): 325-342.
Engin, Raziye - Pasinlioğlu, Türkan. “Erzurum ve Yöresinde İnfertil Kadınların İnfertilite İle İlgili Geleneksel İnanç ve Uygulamaları”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 5/1 (2002).
Eryücel, Sema. “Yaşam olayları ve olumlu dini başa çıkma/Life events and positive religious coping”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 10/23 (2013), 251-271.
Esen Ateş, Nesibe. “Travmayı Anlamlandırması Açısından İmtihan İnancı ve Başa Çıkma: Şehit Aileleri, Gaziler ve Gazi Aileleri Örneği”. Trabzon İlahiyat Dergisi 6/1 (30 Haziran 2019), 125-151. https://doi.org/10.33718/tid.546770
Eteman Kaya, Derya - Gürkan, Fatma Sema. “İnfertilite tedavisi alan kadınların psikolojik dayanıklılık düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi”. Internatıonal Journal Of Socıal Scıences 3/ (2020), 18.
Göcen, Gülüşan. “Tüp Bebek Tedavisi Almış Kadınların Dinî Başa Çıkma Süreçleri Ve Dinî Yaşantıları Üzerine Nitel Bir Araştırma”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32 (2015).
Gürses, İbrahim. “Yükleme Teorisi ve Din İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/2 (2008), 19.
Hayta, Akif. “Anneden Allah’a: Bağlanma Teorisi ve İslâm’da Allah Tasavvuru”. Değerler Eğitimi Dergisi 4/12 (01 Aralık 2006), 29-63.
Karakuş, Ahmet. Polisiye Romanların Psikolojik Tahlili. İstanbul: Kitabevi Yayınları. 2022.
Karakuş, Ahmet. “Bursalı Bir Şair: Murat Aydınlılar Şiirinde Huzursuzluk”, Türk akademik Araştırmalar Dergisi, 7/3 (2022). 677-692.
Kavlak, Oya - Saruhan, Aynur. “İnfertil Kadınlarda Yalnızlık Düzeyi ve Bunu Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi”. Ege Tıp Dergisi 41/4 (2002), 229-232.
Keski̇n, Gülseren - Babacan Gümüş, Aysun. “İnfertilite: Umutsuzluk perspektifinden bir inceleme”. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 5/1 (2014), 9-16.
Kılıç, Sami. “Çocuk Sahibi Olmak İçin Dinsel-Sihirsel Bir Uygulama: Irk Atma Ocağı (Takmak Köyü-Elif İskeçe Örneği)”, 297-310.
Kızılgeçit, Muhammed. Din Psikolojisinin 100’ü. Ankara: Otto Yayınları, 2017.
Kızılgeçit, Muhammed. Din Psikolojisinin 200’ü. Ankara: Otto Yayınları, 2017.
Kızılgeçit, Muhammed. Din Psikolojisinin 300’ü. Ankara: Otto Yayınları, 2020.
Kızılgeçit, Muhammed. Yalnızlık Umutsuzluk ve Dindarlık İlişkisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Doktora Tezi, 2011.
Kızılgeçit, Muhammed –Çinici, Murat. “Koronavirüs (Covid-19) Sürecinde Yapay Sinir Ağları Yöntemiyle Bireylerin Dini Başa Çıkma Düzeylerinin Tahmini”, ilted: İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 54/2 (2020). 45-65.
Kızılgeçit, Muhammed. Yalnızlık Umutsuzluk ve Dindarlık Üzerine Psiko- Sosyal Bir Çalışma. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2021.
Kızılgeçit, Muhammed “Yalnızlık ve Din”. Ruh Sağlığı ve Din. ed. Nevzat Gencer, Muhammed Cengil ve Mustafa Koç. 144-166. Ankara: Son Çağ Yayınları, 2022.
Kızılgeçit, Muhammed – Yıldırım, Murat. “Fear of COVID-19, death depression and death anxiety: Religious coping as a mediator”. Archive for the Psychology of Religion. November 2022,1-14.
Oğuz, Havva Deniz. İnfertilite Tedavisi Gören Kadınlarda İnfertilitenin Ruh Sağlığına, Evlilik İlişkileri ve Cinsel Yaşama Etkileri. İstanbul: Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Uzmanlık Tezi, 2004.
Onat Bayram, Güliz. İnfertilitenin Yaşam Kalitesi ve Evlilik Uyumu Üzerine Etkisi. İstanbul Üniversitesi, Doktora Tezi, 2009.
Onat Kocabıyık, Oya. “Olgubilim ve Gömülü Kuram: Bazı Özellikler Açısından Karşılaştırma”. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6/1 (25 Aralık 2015), 55-66.
Sağlam Demirkan, Fatma. Diyaliz Hastalarında Bağlanma, Dini Başa Çıkma ve Yaşam Memnuniyeti Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi, Doktora Tezi, ts.
Seymenler, Seçil - Siyez, Diğdem Müge. “İnfertilite Psikolojik Danışmanlığı”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 10/2 (30 Haziran 2018), 186-197. https://doi.org/10.18863/pgy.358095
Sünger, Büşra Bengi̇. Kadınlarda İnfertilitenin Hayat Kalitesine Etkilerinin Araştırılması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
Topdemir Koçyi̇ği̇t, Oya. “İnfertilite ve sosyo-kültürel etkileri”. İnsanbilim Dergisi 1/1 (22 Haziran 2012), 27-37.
Turan, Yahya. “Yalnızlıkla Başa Çıkma: Yalnızlık, Dini Başa Çıkma, Dindarlık, Hayat Memnuniyeti ve Sosyal Medya Kullanımı = Coping with Loneliness: Loneliness, Religious Coping, Religiosity, Life Satisfaction and Social Media Usage”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi- 22/1 (Haziran-June 2018): 395-434. https://doi.org/10.18505/cuid.406750
Uçakcı Asalioğlu, Canan vd. “Kadınların Anneliğe İlişkin Görüşleri”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 19/75 (01 Temmuz 2020), 1546-1561. https://doi.org/10.17755/esosder.441265
Üner, Elif - Sunal, Nihal. “İnfertilite Kliniğinde Tedavi Gören Kadınların Yalnızlık Düzeyini Ve Algıladıkları Aile Desteğini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 4/2 (23 Ekim 2018), 1-15.
Yanık, Derya. İnfertilite Tedavisi Gören Kadınlarda Pozitif Psikoterapi Temelli Eğitimin Psikolojik İyi Oluş ve Umuda Etkisi. İnönü Üniversitesi, Doktora Tezi, 2021.
Yeşi̇lyurt, Temel - Taşdelen, Mehmet. “Ahiret İnancının Pratik Yansımaları” 10/2 (2012), 14.
Yılmaz, Büşra - Şahi̇n, Nevin. “İnfertilite Stresi İle Bireysel Baş Etme Yöntemleri: Bir Sistematik Derleme”. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7/1 (31 Mart 2020), 84-85. https://doi.org/10.34087/cbusbed.583933
Yılmaz, Tülay - Yeşiltepe Oskay, Ümran. “İnfertilite Stresi ile Başa Çıkma Yöntemleri ve Hemşirelik Yaklaşımları”. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2/1 (11 Haziran 2015), 100-112. https://doi.org/10.17681/hsp.20993