KENTSEL AÇIK-YEŞİL ALANLARIN AFET SONRASI İŞLEVLERİ

Doğal veya beşeri nedenlerle dünyanın farklı coğrafyalarında farklı boyutlarda farklı afet tipleriyle karşı karşıya kalınmaktadır. Son yıllarda küresel iklim değişikliğine bağlı olarak yaşanan afet sayısında da artış görülmektedir. Özellikle doğal afetlerin önüne geçmek olanaksızdır. Ancak afetin zarar veren etkilerini en aza indirmek doğru bir öngörü ile mümkün olabilir. Doğaya karşı direnmek yerine doğayla uyum içinde yaşamayı öğrenme bilincine sahip olmak sağlıklı öngörüler yapabilmemizi olanaklı kılar. Yaşanılan coğrafyanın potansiyel afet riskleri göz önüne alınarak yapılan planlama çalışmaları ile daha güvenli kentler oluşturmak, kent planlamanın önemli kriterlerinden biri olmak durumundadır. Bu bağlamda kente ekolojik, ekonomik ve sosyal faydalar sağlayan açık-yeşil alanların afet sonrası toplanma, barınma, tahliye ve sağlık hizmetlerinin sağlanması gibi fonksiyonları göz önünde bulundurularak ele alınması oldukça önemlidir. Afet riski yüksek yerleşim yerlerinde afet parkları oluşturulmaktadır. Afet öncesi rekreasyonel hizmet veren bu parklar afet sonrası kent halkına farklı bir boyutta hizmet vermektedir. Bu çalışmada açık yeşil alanların afet sonrası fonksiyonları göz önünde bulundurularak nasıl planlaması gerektiği ele alınmış, dünyadan örnekler değerlendirilmiş ve açık alanların önemine vurgu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

açık yeşil alan, afet parkı, afet

FUNCTIONS OF URBAN GREEN AREAS AFTER DISASTER

Different types and sizes of disasters are faced in different geographies of the world because of natural or human reasons. In recent years, there has been an increase in the number of disasters due to global climate change. Especially natural disasters are impossible to prevent. However, minimizing the damaging effects of the disaster may be possible with an accurate prediction. Rather than resisting nature, learning to live in harmony with nature enables us to make healthy predictions. To create safe cities, potential disaster risk must be take into account in geography where living. It has to be one of the important criteria of urban planning. In this context, it is very important to consider the open-green areas that provide ecological, economic and social benefits to the city by taking into consideration the functions such as gathering, sheltering, evacuation and providing health services. Disaster parks have to create in places withhigh disaster risk. These parks, which provide recreational services before the disaster, serve the citizens in a different dimension after the disaster. In this study, it is discussed how open green areas should be planned by considering the after disaster functions, examples from the world are evaluated and the importance of open spaces has been emphasized.

Keywords:

open green areas, diseaster park, diseaster,

PDF

___

Akdur, R. (2000). Afetler ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri, Türkiye Sorunlarına Çözüm Konferansı-3, 21. Yüzyılda Türkiye, http://www.recepakdur.com/upload/49.AFETLER%20VE%20SA%C4%9ELIK%20H%C4%B0ZMETLER%C4%B0.pdf
Allan, P., Bryant, M., Wirsching, C., Garcia, D., Rodriguez, M.T. (2013). The Influence of Urban Morphology on the Resilience of Cities Following an Earthquake, Journal of Urban Design, 18:2, 242-262.
Atalay, H. (2008). Deprem Durumunda Kentsel Açık ve Yeşil Alanların Kullanımı Küçükçekmece-Cennet Mahallesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
Ayres, H.M. (2011). Disaster by design the role of landscape architects in the Canterbury earthquake recovery, A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Master of Landscape Architecture at School of Landscape Architecture Lincoln University.
Berke, P.R., Kartez, J., Wenger, D. (1993). Recovery after Disaster: Achieving Sustainable Development, Mitigation and Equity, Disasters, 17: 93–109. doi:10.1111/j.1467-7717.1993.tb01137.x
Citylab, 2017. Park and Bicycles were Lifelines After Mexico City’s Earthquake (2019, 5 Şubat) Erişim adresi: https://www.citylab.com/environment/2017/09/parks-and-bicycles-were-lifelines-after-mexico-citys-earthquake/541320/
Çavuş, G. (2013). Deprem Bölgelerindeki Açık-Yeşil Alan Sistemi İlke ve Standartlarının Bolu İli Örneğinde İrdelenmesi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
Doygun, H. 2017. Açık ve yeşil alanların kent yaşamındaki yeri: BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK, http://www.plantdergisi.com/yazi-prof-dr-hakan-doygun-258.html Earth Observatory, https://earthobservatory.nasa.gov/Features/RisingCost/ (Erişim: Şubat 2018)
Gülgün, B., Yazıcı, K., Dursun, Ş., Türkyılmaz Tahta, B. (2016). Earthquake Park Design and Some Examples from the World and Turkey, J. Int. Environmental Application & Science, Vol. 11(2): 159-165.
Güngör, Y. Afet Kültürü, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Ders Notları, http://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=afet-ku%CC%88ltu%CC%88ru%CC%88-ders-notu.pdf
Helvacıoğlu, İ.H., Ogawa, Y. (2008). “Yerleşim Ünitesi Analizi Saha Çalışması Uygulamaları, Kadıoğlu, M. Ve Özdamar, E., (editörler)., ‘Afet Zararlarını azaltmanın Temel İlkeleri’; s. 79-90. JICA Türkiye Ofisi Yayınları No: 2, Ankara.”
Huppert, H.E., Sparks, R.S.J. (2006). Extreme natural hazards: population growth, globalization and environmental change, Philosophical Transactions of the Royal Society A (2006) 364, 1875–1888.
International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (2016). World Disasters Report Resilience: saving lives today, investing for tomorrow, (Eds. David Sanderson and Anshu Sharma), ISBN: 978-92-9139-240-7
Kadıoğlu, M., 2008. Modern, Bütünleşik Afet Yönetimin Temel İlkeleri; Kadıoğlu, M. ve Özdamar, E., (editörler), “Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri”; s. 1-34, JICA Türkiye Ofisi Yayınları No: 2, Ankara.
Kahyaoğlu, B. (2016). Tekirdağ Kentinde Doğal Afet ve Eğitim Parkı Planlaması Üzerine Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Tekirdağ.
Kırçın, P.N., Çabuk, S.N., Aksoy, K., Çabuk, A. (2017). Ülkemizde Yeşil Alanların Afet Sonrası Toplanma Alanı Olarak Kullanılma Olanaklarının Artırılması Üzerine Bir Araştırma, 4. Uluslararası deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı 11-13 Ekim 2017, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. http://www.tdmd.org.tr/TR/Genel/4UDMSK/pdf2017/3843.pdf
Korgavuş, B., Ersoy, E. (2015). Kadıköy İlçesi Kentsel Açık ve Yeşil Alanlarının Olası İstanbul Depreminde Yeterliliğinin irdelenmesi, Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre Sempozyumu, 07-09 Mayıs 2015, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur. https://ees2015.mehmetakif.edu.tr/IBEES2015/16(398-408).pdf
Maral, H., Akgün, Y., Çınar, A.K., Karaveli, A.S. (2015). İzmir’deki Afet Sonrası Toplanma ve acil Barınma Alanları Üzerine Bir Değerlendirme, 3. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı 14-16 Ekim 2015 – DEÜ – İZMİR. http://www.tdmd.org.tr/TR/Genel/pdf2015/TDMSK_143.pdf
Masoumi, M. (2017). Innovating A New Idea Namely: Disaster Park (Multi Use Park). Int J Sci Stud 2017;5(3):5-10.
Miki City, 2019. Miki Disaster Prevention Park (2019, 5 Şubat) Erişim adresi: http://www.city.miki.lg.jp/english/tourist_hst_disa.html
Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism, 2005. Needs for Parks and Green Spaces, Erişim adresi: http://www.mlit.go.jp/common/000996960.pdf
Önsüz, M.F., Atalay, B.I. (2015). Afet Lojistiği, ESOGÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 37(3), 1-6.
Özcan, N.S., Erdin, H.E., Zengin, H. (2013). Kentlerde Açık ve Yeşil Alan Sistemlerinin Afet Yönetimi Bağlamında Kullanılabilirliğinin Değerlendirilmesinde Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS): İzmir örneği, TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 11-13 Kasım 2013, Ankara. http://www.hkmo.org.tr/resimler/ekler/240f6f89212165a_ek.pdf
Philippine Daily Inquirer, 2011. Green disaster management centers, (2011, 15 October) Erişim adresi: http://business.inquirer.net/24807/green-disaster-management-centers
Sena, L., Woldemichael, K. (2006). Disaster prevention and Preparedness, Lecture notes for Health Science Students, Jimma university, In Collobration With The Ethiophia Public Health Training In collaboration with the Ethiopia Public Health Training Initiative, The Carter Center, the Ethiopia Ministry of Health, and the Ethiopia Ministry of Education
The European Commission’s Science and Knowledge Service, (2019, 25 Ocak). https://ec.europa.eu/jrc/en/research-topic/natural-and-man-made-hazards
The Guardian, 2014. Tokyo’s disaster parks: hi-tech survival bunkers hidden under green spaces (2014, 19 August) Erişim adresi: https://www.theguardian.com/cities/2014/aug/19/tokyo-disaster-parks-hi-tech-survival-bunkers-hidden-green-spaces-earthquake
United Nations, (2012). UN System Task Team On The Post 2015 UN development Agenda, Diseaster Risk and Resilience, Thematic Think Piece, UNISDR, WMO, (2019, 07 Şubat) Erişim adresi: http://www.un.org/en/development/desa/policy/untaskteam_undf/thinkpieces/3_disaster_risk_resilience.pdf
United Nations, 2017. World Population Prospects: The 2017 Revision (2019, 07 Şubat) Erişim adresi: https://www.un.org/development/desa/publications/world-population-prospects-the-2017-revision.html
Zhu, C., Wang, Y., Ren, W., Luo, I., Yın, Y., Xie, W., Liu, W. (2016). The Planning of Green Spaces to Prevent and Avoid Urban Disasters in Dujiangyan, Vol.17, Number 46, p. 27.1-27.6, http://ijssst.info/Vol-17/No-46/paper27.pdf