Nallıziyaret Tepe (Keban-Elazığ) bakır oluşuklarının kökenine bir yaklaşım

Nallıziyaret Tepe (Keban) Cu oluşukları, Keban Metamorfitleri' ni (Permo-Karbonifer) intrüzif olarak kesen Keban magmatitleri (Üst Kretase) ile ilişkili olarak gelişmiştir. Detaylı harita çalışmaları, cevherli ve cevhersiz kırıklar, jeokimya ve sıvı kapanım çalışmaları ile hidrotermal çözeltilerin kökeni açıklanmaya çalışılmıştır. N-5 nolu sondaj karot örnekleri ve yüzeyden alınan örneklerde XR fluoresans yöntemiyle yapılan analizler sonucu Cu'ın magmatik kayaçlar içerisindeki miktarı ortalama 173 ppm, rekristalize kireçtaşlannda ortalama 4 ppm, kalkşistlerde ortalama 102 ppm ve serizit kloritşistlerde ise ortalama 837 ppm olarak tespit edilmiştir. Korelasyon analizleri sonucu magmatik kayaçlarda Cu ile diğer elementler arasında ilişki görülmezken, metamorfitler içerisinde Cu ile Th, Y, Zr, Nb, Ga, Ba, Rb arasında pozitif ilişki görülmektedir. Bu ise magmatik hidrotermal akışkanların rekristalize kireçtaşları içine doğru ilerleyememesi fakat serizit kloritşist ve kalkşistler içerisine doğru hareket etmiş oldukları şeklinde yorumlanmaktadır. Hidrotermal çözeltilerin kökenini yorumlamak amacıyla kalkopiritlerle ilişkili kuvarslarda, kalsit ve floritlerde sıvı kapanım çalışmaları yapılmıştır. Kalkopiritlerle ilişkili kuvarslarda birincil kapanımlarda homojenleşme sıcaklığı ortalama 433 °C ve tuzluluk % 17 NaCl eşdeğeri ile floritlerde birincil kapanımlarda homojenleşme sıcaklığı ortalama 110 °C ve tuzluluk % 18 NaCl eşdeğeri, kalsitlerde birincil kapanımlarda homojenleşme sıcaklığı ortalama 175 °C ve tuzluluk % 24 NaCl eşdeğeri, olarak saptanmıştır. Kuvarslarda ikincil kapanımlarda homojenleşme sıcaklığı ortalama 337 °C ve tuzluluk % 9,6 NaCl eşdeğeri, kalsitlerde ikincil kapanımlarda homojenleşme sıcaklığı ortalama 127 °C ve tuzluluk % 13 ,6 NaCl eşdeğeri saptanmıştır. Bu verilere göre, birincil kapanımlarda yüksek homojenleşme sıcaklığı ve tuzluluk oranlarının hidrotermal çözeltilerin magmatik kökenli olduğu şeklinde yorumlanarak, ikincil sıvı kapanımlardaki düşük tuzluluk değerlerinin meteorik suların etkili olduğu yüzeysel ortam koşullarını yansıttığı düşünülmektedir. Kalkopiritlerle ilişkili kuvarsların hidrotermal çözeltilerin katatermal evresinde oluştuğunu, kalsit ve floritlerin epitermal evreyi temsil ettiği görülmektedir.

General features of copper mineralization Nallıziyaret Tepe (Keban-Elazığ);an approach to its genesis

Nallıziyaret Tepe Cu mineralizations are related Keban Magmatic rocks (Upper Createous) and Keban Metamorfic rocks (Permo-Carboniferous). Detail field mapping ore and non-ore fractures , geochemistry and fluid inclusions are studied to arise of origin of the hydrothermal fluids. N-5 drill core and surface samples were made of analysis with XR fluoresan methods. Cu on avarage 173 ppm in magmatic rocks, avarage 4 ppm in recrystalized limestones, avarage 102 ppm in chalcschists and avarage 837 ppm in serielle cholorite schists in drill core (N-5) and surface samples. As Cu no corelate any element in magmatic rocks, but it submits to positive corelate with Th, Y, Zr, Nb, Ga, Ba, Rb in methamorphic rocks.These conclusions have shown that magmatic hydrothermal fluids couldn't progress in recrystalized limestone, but progress towards sericite and chalcschists. To comment origin of hydrothermal fluids was made of fluid inclusion studies in quartz related to chalcophryte, in calcide and fluorite. Fluid inclusion studies constrain temperatures and salinites of hydrothermal fluids to the following values; early stage fluids in quartz at avarage 433 °C and salinity avarage 17 percent NaCl equiv; late stage fluids in fluorite at avarage 110 °C and salinity avarage 18 wt percent NaCl equiv and in calcide at avarage 175 °C and salinity avarage 18 wt percent NaCl equiv. in primary fluid inclusions. Besides salinites are low in secondary fluid, inclusions. Salinity avarage 4,9 wt percent NaCl equiv in quartz, salinity avarage 13,6 wt percent NaCl equiv. in calcide. Primary fluid inclusions are link to the ore forming early stage fluids magmatic but origin of the secondary fluid inclusions are represented by non magmatic (shallow meteoric?). In coclusion the origine of the Nallıziyaret Tepe copper mineralization is considered as connected with two different phases magmatic hydrothermal fluids both catathermal phases in quartz and epithermal phases in calcide and fluorite.

___