Pınarbaşı (Çelikhan-Adıyaman) apatitli manyetit cevherinin mineralojisi jeokimyası ve kökeni
Pınarbaşı apatitli manyetit yatağı Doğu Toros kuşağının batısında yeralmaktadır. Çalışma alanında şist ve kireçtaşından oluşan Permo-Karbonifer yaşlı Malatya metamorfitleri ve Eosen yaşlı Maden karmaşığı yüzeylenmektedir. Pınarbaşı cevherleri Malatya metamorfitlerinin serisit-kloritşistleri içerisinde tabaka veya mercekler halinde bulunmaktadır. Doğrultuları yaklaşık kuzey-güney ve dalımları 25-35° batıyadır. Cevherli zonun kalınlığı 0.5-7.5 m, yanal devamlılığı 2000-2500 m arasında değişmektedir. Cevherleşmelerin baskın minerali manyetitdir. Daha az miktarda bulunan hematit, spekülarit, limonit ve apatit de buna eşlik etmektedir. Yaygın gang mineralleri klorit ve serisitdir. Ana oksitler çokluk sırasına göre$Fe_2O_3$, $SiO_2$, $ Al_2O_3$, CaO ve $P_2O_5$ dir. Cevher örneklerinin toplam NTE ortalaması yaklaşık 757 ppm'dir. Örneklerin hafif NTE içerikleri, ağır NTE içeriklerine göre nispeten yüksektir. Tüm cevher örnekleri az belirgin pozitif Ce ve negatif Eu anomalisi göstermektedir. Cevher örneklerinin $TiO_2$/$Al_2O_3$ oranı normal sedimanter kayaçlarınkine uygunluk gösterir. $(Eu/Sm)_{CN}$ oranı < l ve $(Sm/Yb)_{CN}$ oranı > l dir. Bu sonuçlar demirin sedimanter havzaya kıtasal alanlardan taşınmış olabileceğini göstermektedir. Jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal veriler Pınarbaşı cevherinin sedimanter kökenli olduğuna've Paleozoyik-Tersiyer zaman aralığında bölgesel metamorfizma ve magmatizmadan etkilendiğine işaret etmektedir.
Mineralogy geochemicy and origin of Pınarbaşı (Çelikhan-Adıyaman) apatite bearing magnetite ore
Pınarbaşı apatite bearing magnetite deposit is located in the west of the Eastern Taurus belt. In study area, Permo-Carboniferous Malatya metamorphites what are made of schists and limestone and Eocene Maden complex outcrop. Pınarbaşı ores are situated as layer or lenses within sericite-chlorite schists of Malatya metamorphites. Their strikes are about north-south and dip 25 to 35° west. The thicknesses of mineralized zones varies between 0.5 and 7.5m and its lenght is 2000-2500m. The Dominant mineral of the ores is magnetite. This mineral accompanient inlesser amount by hematite, spéculante, limonite and apatite. The common gangue minerals are chlorite and sericite. The abundance order of the components are as $Fe_2O_3$, $SiO_2$, $ Al_2O_3$, CaO and $P_2O_5$. Average of REE totals is 757 ppm in ore samples. The light REE contents of samples are relatively higher than those of the heavy REE. All of the ore samples show slightly positive Ce and negative Eu anomaly. The $TiO_2$/$Al_2O_3$ ratio of mineralized samples shows that these samples correspond to normal sedimentary rocks. The $(Eu/Sm)_{CN}$ ratio is < 1 and the $(Sm/Yb)_{CN}$ ratio is > 1. These results suggest that iron may have been transported from continental areas to the sedimentary basin. Geological, mineralogical and geochemical data indicate that Pınarbaşı ores formed in the sedimentary origine and they were affected regional metamorphism and magmatism during the time span from Paleozoic to Tertiary.