Adana güneyinde yer alan Geç Miyosen resif çökellerinin sondaj karotlarındaki ostrakodlarla ortamsal analizi

Bu çalışma, Adana İli güneyinde yüzeyleyen ve resif özelliği sunan birimler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Birim içerisinde yapılan karot çalışması esnasında kaliş, krem renkli kiltaşı, marn, kumlu kireçtaşı, kum arabandı marn, kumtaşı, alg-mercan içeren kireçtaşları kesilmiştir. Bu litoloji kapsamında S.21, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30, 31, 32 karotlarında bol olarak gözlenen ostrakod topluluğu ortam ve stratigrafik konum olarak önemli veriler sunmaktadır. Karot verilerinde Cytherella, Cytherelloidea, Bairdia, Neonesidea, Neomonoceratina, Schneiderella, Callistocythere, Cyprideis, Cytheridea, Cyamocytheridea, Capsacythere, Krithe, Costa, Cistacythereis, Tegmenia, Keijella, Aurila, Pokornyella, Hermanites, Tenedocythere, Urocythereis, Cytheretta, Loxoconcha, Xestoleberis, Cytherois gibi sığ deniz, litoral ve lagün ortamlarında bulunan ostrakod cinsleri tanımlanmıştır. Resif fasiy e sinin genel özelliği olarak bilinen çekirdek, resif önü ve resif ardı alt fasiyesleri tanımlanmıştır. Resif çekirdeği fasiyesi alg, mercan içeren kireçtaşı ile temsil edilmektedir. Biyoklastik kireçtaşlarının çok yaygın gözlenmediği dar bir zon olan resif döküntüsü fasiyesi Quinqueloculina sp., Elphidium sp. gibi iri foraminiferleri içermektedir. Resif önü; killi-kumlu kireçtaşı, kiltaşı, daha ilerisi ise marn, kumlu kiltaşı litolojisi içerir. Resif ardı kireçli kil ve kumtaşlarının yaygın olduğu alandır. Resif çekirdeğinin kil bantlı düzeylerinden alınan yıkama örneklerinde Cytheridea neapolitana Kollmann, Aurila albicans (Ruggieri), A.convexa (Baird), Pokornyella deformis minor (Moyes), Hermanites haidingeri minor Ruggieri, Hermanites haidingeri haidingeri (Reuss), Loxoconcha rhomboidea (Fischer) gibi sığ denizel ostrakodlar bulunmuştur. Resif önü Cytherella terquemi Sissingh, Neonesidea corpulenta (Mueller), Cytheridea neapolitana Kollmann, Krithe monosteracensis (Sequenza), Costa edwardsii (Roemer), Keijella hodgii (Brady), K. dolabrata Doruk, Orionina bireticulata Doruk, Xestoleberis communis Müller, X. reymenti Ruggieri, Paracypris polita Sars gibi çok sayıda denizel ostrakod cins ve türüne sahiptir. Özellikle kiltaşları ve marnlarda bu fauna fert sayısı bakımından önemli düzeydedir. Resif çekirdeği ve gerisi kuşakta ise Leptocythere sanmarinensis obtusata Bonaduce, Ruggieri, Russo ve Bismuth, Callistocythere intricatoides (Ruggieri), C. mediterranea (Müller), C. montana Doruk, Cyprideis torosa (Jones), C. sohni Bassiouni gibi bolluk ve çeşitliliği düşük, lagüner-litoral özellikli ostrakod topluluğu yer almaktadır. Resifin çekirdek-döküntü-ön bölümünden alınmış karotlar fosil bakımından zenginlik göstermektedir. Resif gerisi fasiyesi ise lagünden litoral koşullara dek gözlenen Cyprideis, Cyamocytheridea ve Loxoconcha gibi ostrakod türleri ile belirginlik kazanmıştır. Bu durum karotlarda kumlu kireçtaşı ve kumtaşı seviyelerinde ağırlıklı olarak saptanabilmiştir. Çalışmada açılmış karotlardaki Schneiderella dromas (Schneider), Leptocythere sanmarinensis obtusata Bonaduce, Ruggieri, Russo ve Bismuth, Callistocythere montana Doruk, Miocyprideis hanai Bonaduce, Ruggieri, Russo ve Bismuth, Cytheridea neapolitana Kollmann, Cyamocytheridea meniscus Doruk, Cistacythereis caelatura Uliczny, Aurila albicans (Ruggieri), A.convexa (Baird), Keijella procera Doruk, K. dolabrata Doruk, Orionina bireticulata Doruk gibi ostrakod türlerinin işaret ettiği yaş Tortoniyen'dir.

Environmental analysis of Late Miocene reefal sediments of South Adana with ostracods in the drilling cores

This study was conducted on the Late Miocene units which are outcropped in the South of Adana and showing reef characteristics. During the core study done in unit, caliche, cream coloured claystone, marl, sandy limestone, marls interbedded with sandstones, sandstone and algae-coral bearing limestone are cut down. In the scope of this lithology, ostracod community mostly observed in S21, 22, 23, 24,25, 27, 28, 29, 30, 31, 32 cores has provided paleoenvironmental and stratigraphic data. Ostracod genera which occur in shallow sea, littoral and lagoonal environments, such as Cytherella, Cytherelloidea, Bairdia, Neonesidea, Bairdia, Neomonoceratina, Schneider ella, Callistocythere, Cyprideis, Cytheridea, Capsacythere, Krithe, Costa, Cistacythereis are defined. The characteristic reef fades such as reef-core, fore-reef and back-reef are identified. The reef core fades is characterized by algal-coral limestones. Reef is a narrow zone in that bioclastic limestones are not commonly observed and it certains larger for aminifer s such as Quinqueloculina sp. and Elphidium sp. The fore-reef fades is represented by clayey-sandy limestone, claystone and more distally by and sandy clay lithologies. The back reef fades is an area in which clay containing lime and sandstones are common. In the soft washing samples taken from intercalated clay bands of the reef core, some shallow marine ostracod such as Cytheridea neapolitina Kollmann, Aurila albicans (Ruggieri), A. convexa (Baird) are found. The core-reef fades has a large number of ostracod genera and species such as Cytherella terquemi Sissingh, Neonesidea corpulenta edwardsii (roemer), Keijella hodgii (Brady), K. dolabrata Doruk. Especially, in claystones and marls, this fauna is very rich in abundance and diversity.

___

Bassiouni, M.A., 1979, Brackische und marine Ostrakoden (Cytherideinae, Hemicytherinae, Trachyleberidinae) aus dem Oligozaen und Neogen der Türkei, Geol. Jb. Reihe B, Heft 31, Hannover, 1-200.
Bonaduce, G., Ruggieri, G., Russo, A. and Bismuth, H., 1992, Late Miocene from the Ashtart 1 well (Gulf of Gabes, Tunisia), Bollettino della Societa Paleontologica Italiana, 31 (1), 3-93, 26 pis, Modena.
Çavuşgil, V., 1985, Adana-Kurttepe akarsu şekillerinde yeralan kaliş ve Akdeniz kırmızı topraklarının oluşumları ve birbirleriyle olan ilişkileri üzerinde araştırma (Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi), Adana.
Doruk, N., 1979, Neogene and Quaternary Ostracoda of Adana and Antakya Basins (Turkey), Proceedings of the VII International Symposium on Ostracodes, Beograd, 165-172.
Gökçen, N., 1982, Denizli-Muğla çevresi Neojen istifinin ostrakod biyostratigrafisi, Yerbilimleri Dergisi, 9: 111-132, Ankara.
Gökçen, N., Gökçen, S.L. and Kelling, G., 1991, Microfaunal bio stratigraphy of Cenozoic sequences from the Misis-Andırın area, Southern Turkey, News. Stratigr. 24 (3), 111-135, 3 pi, 2 fig., 4 Tab., Stuttgart.
İlker, S., 1975, Adana Baseni kuzeybatısının jeolojisi ve petrol olanakları, TPAO Arama Arşiv No: 973, 63 s., Ankara (Yayımlanmamış).
Krstic, N., 2004, Some Pontian Leptocytherid Ostracodes from Trilophos, Thessaloniki (Greece), Extraid du BULLETIN T. CXXVIII de l'Academie serbe des sciences et des arts, Classe des sciences mathematiqu.es et naturelles, Sciences naturelles No 42, Beograd.
Krstic, N. And Bossio, A., 1992, Some new ostracode species from Upper Maeotian (Neke nove vrste ostrocoda iz gornjeg meota). Radovi (Proc.) Geoinst., 26,175-199, Beograd.
Morkhoven, F.P.M., 1962, Post Paleozoic Ostracoda, Elsevier edit., 1:1-244
Nazik, A. and Gökçen, N., 1995, Ostracods of the uppermost Tertiary sequence of the north Adana Basin and Misis area, in Ostracoda and Biostratigraphy, J. Riha, ed: A. A. Balkema, Rotterdam, p. 251-260, Balkema-Rotterdam.
Özer, B., Duval, B., Courrier, P., Letouzey, J., 1974, Antalya-Mut-Adana Neojen Havzaları Jeolojisi, Türkiye II. Petrol Kongresi Tebliğleri, s. 57-84, Ankara.
Schmidt, G.C., 1961, Stratigraphic Nomenclature for the Adana Region Petroleum District., 7. Petroleum Administration Bull., 6, 47-63, Ankara.
Şafak, Ü. Ve Nazik, A., 1994, Eshab-ı Kehf (T ar sus-Adana) dolayı Neojen istifinin Ortamsal Yorumu, Yerbilimleri Dergisi, Ç.Ü. Müh. Mim. Fak. 15. Yıl Sempozyumu Bildirileri, s. 291-301, Adana.
Şafak, Ü., Ünlügenç, U.C. ve Şenol, M., 1996, İncirlik (Adana güneydoğusu) çevresinde yeralan Geç Miyosen resifinin stratigrafisi ve mikropaleontalojisi, T.J.K. Bülteni, 11,138-153, Ankara.
Şenol, M. 1989, Adana-Balcalı/Çatalan Bölgesi Genç Tersiyer-Kuvaterner istifinin lito-pedolojik ve sedimantolojik incelemesi ( Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi), Adana.
Shornikov, E. J., 1969, Podklass ostracoda, ili rakushkovye raki, -ostracoda; v: OpredeliteV fauny Chernogo i Azovskogo more i, Tom. II. Svobodnozhivushchie bespozvonochnye. AN USSR, Inst. Biol. İuzhnyh mor en, ızd. "Naukova dumka", Kiev.
Tanar, Ü., 1985, Körlü (Tarsus-Mersin) Bölgesi "Karaisalı, Kuzgun, Memişli" Formasyonlarının Molluska Faunası, Jeoloji Müh. Dergisi, 24,17-31, Adana.
Tuzcu, S. ve Karabıyıkoğlu, M., 1991, Resifler, Genel Karakterleri, Fasiyesleri, Evrimi ve Ekonomik Önemi, Jeoloji Müh. Dergisi, 38, 5-38, Ankara.
Ünlügenç, U.C., Kelling, G., Williams, G.D. ve Demirkol, C., 1990, Aspects of Basin Evolution in the Neogene Adana Basin, SE Turkey, International Earth Sciens Congress on Aegean Regions (IESCA), 1-6 October, Edit: Savaşçın, M.Y. and Eronat, A.H., p. 353-369, İzmir.
Vesper, B., 1972, Zur Morphologie und Ökologie von Cyprideis torosa (Jones, 1850) (Crustacea, Ostracoda, Cytheridea) unter besonderer Berücksichtigung seiner Biometrie), Mitt. Hamburg Zool. Mus. Inst. Band 68, s. 21-77, Hamburg.
Yassini, I., 1979, The littoral system ostracodes from the Bay of Bou-İsmail, Algiers, Algeria, Revista Espanola de Micropalcontologia, Vol. XI, num. 3, pp.353-416.
Yetiş, C., Demirkol, C. ve Kerey, E., 1986, Adana Kuzgun Formasyonunun (Üst Miyosen) Fasiyes ve Ortam Özellikleri, T.J.K. Bülteni, C. 29, 81-96, Ankara.
Yetiş, C., Demirkol, C., 1986, Adana Baseni Batı Kesiminin Detay Jeoloji Etüdü. MTA. Rap. 8037. 187, Ankara (Yayımlanmamış).