Arazi Toplulaştırması Dağıtım İşleminde Tek Amaçlı Genetik Algoritmanın Kullanılması

Arazi toplulaştırması projelerinin başarısını doğrudan etkileyen en önemli adım olan blok dağıtımında birçok faktörün dikkate alınması gerekmektedir. Blok dağıtımı karmaşık, uzun zaman alan işlemdir ve büyük ölçüde dağıtımı yapan kişinin bilgi ve tecrübesine bağlıdır. Bu sorunlar dağıtım işlemi için yeni yöntemler geliştirilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden blok dağıtımı için yöneylem araştırma teknikleri, blok öncelikli model, mekânsal karar destek sistemleri, genetik algoritma ve hibrit dağıtım yöntemleri geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada; dağıtım işlemi için önemli bir sorun olan blok dengelemesi ihtiyacını ortadan kaldıran bir dağıtım yöntemi önerilmiştir. Dağıtım, dengeli ulaştırma problemi olarak ele alınmış ve tek amaçlı genetik algoritma kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu yöntemde blok dengelemesi problemine odaklanılmıştır. Bu yüzden dağıtım tek bir amaç fonksiyonuna göre yapılmıştır. Çalışmada Burdur Gölhisar Arazi Toplulaştırma Projesi Evciler köyü verileri kullanılmıştır. Bu yönteme göre yapılan uygulama sonuçları ile proje sonuçları karşılaştırılmıştır. Uygulama sonucunda bloklarda eksiklik ya da fazlalık oluşmamıştır ve blok dengelemesi yapılmamıştır. Sonuç olarak genetik algoritma yönteminde toplulaştırma oranı % 27’den % 41’e yükselmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Arazi Toplulaştırma, Genetik Algoritma, Optimizasyon

PDF

___

Anonim. (2017). Genetik Algoritma. https://tr.wikiyy.com/wiki/Genetik_algoritma (Erişim Tarihi: 01 Haziran 2018)
Çunkaş, M. (2006). Genetik Algoritmalar ve Uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Ders Notları, Konya.
Deb, K. (2001). Multi-objective Optimization Using Evolutionary Algorithms. John Wiley & Sons.
Eroğlu, H. (2018). Arazi Toplulaştırması Dağıtım İşleminde Yöneylem Araştırma Teknikleri ve Çok Amaçlı Genetik Algoritma Kullanılması. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, 117, Samsun.
Göçmen Dinçbilek, B. (2012). Arazi Toplulaştırmasının Toplu Yağmurlama Sulamada Sistem Planlaması ve Maliyetine Etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, 188, Ankara.
Goldberg, D. E. 1989. Genetic Algorithms in Search, Optimization, and Machine Learning. Addison-Wesley Professional, New York.
Ho, W., & Ji, P. (2005). A genetic algorithm for the generalised transportation problem. International Journal of Computer Applications in Technology, 22(4), 190. https://doi.org/10.1504/IJCAT.2005.006959
Holland, J. H. (1992). Adaptation in Natural and Artificial Systems: An İntroductory Analysis with Applications to Biology, Control, and Artificial İntelligence. MIT Press. https://doi.org/10.1137/1018105
Karaboğa, D. (2017). Yapay Zeka Optimizasyon Algoritmaları (5. Baskı). Nobel Akademi Yayıncılık, 73-106, Ankara.
Polat, H., ve Manavbaşı, İ. (2012). Arazi Toplulaştırmasının Kırsal Alanda Yakıt Tüketimi Ve Karbondioksit Salınımına Etkisinin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 18(2), 157-165.
Şişman, A. (1997). Arazi Toplulaştırma Çalışmalarında Yöneylem Araştırması Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, 78, Trabzon.
Vignaux, G. A., ve Michalewicz, Z. (1991). A genetic algorithm for the linear transportation problem. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, 21(2), 445–452. https://doi.org/10.1109/21.87092