Sağlık çalışanlarının cam tavan algısı

Amaç: Sağlık çalışanlarında cam tavanın var olduğuna ilişkin algı, çalışanların motivasyon ve performanslarını olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Bu çalışma sağlık çalışanlarının cam tavan algısını araştırmayı amaçlamıştır. Araştırmada ayrıcacam tavan algısının çeşitli demografik değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği de araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evreni İzmir ilinde bir devlet hastanesinde görev yapan 500, örneklemi ise 150 sağlık çalışanından oluşmaktadır. Araştırmada dağıt-topla anket yöntemi kullanılarak katılımcılara gelişigüzel bir şekilde ulaşılmıştır. Verileri tanımlamada frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma ölçüleri, hipotez testlerindeise Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Faktör ve güvenirlik analizlerisonucunda ölçüm aracının geçerlikve güvenirlik düzeyinin yüksek olduğu saptanmıştır. Bulgular: Sağlık çalışanlarının cam tavan algısı orta düzeydedir. Cam tavan algısı cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermekte olup diğer değişkenler ile aralarında herhangi bir ilişki saptanamamıştır. Bu bulgu, kadın ve erkekler arasında cam tavan algısında fark olduğunu göstermektedir ki kadınların algısı erkeklere göre yüksektir. Sonuç: Sağlık kurumları içerisinde çalışanların kariyer hedeflerine ulaşmalarının önünde önemli bir bariyer olan kadın-erkek ayrımına dayalı anlayış ile mücadele edilmesi söz konusu algının azaltılmasında etkili olabilir.

Objective: The perception there is a glass ceiling in health workers may negatively affect the motivation and performance of workers. Not only has this study aimed to investigate the glass ceiling perceptions of health workers, but also it is aimed to investigate whether the glass ceiling perception is significantly different according to various demographic variables. Materials and Methods: The universe and sample of the research consist of 500 and 150 health workers working in public hospital in İzmir, respectively. Participants were haphazardly accessed using the distribute-collect survey method. Frequency, percentage, mean, and standard deviation measures were used to identify the data. Mann Whitney U and Kruskal Wallis H tests were used in the hypothesis tests. As a result of factor and reliability analysis, it is understood the measurement tool is valid and reliability level of it is found to be high. Results: The glass ceiling perception of health workers was moderate. The perception was significantly different according to the sex, and no relation was found between it and other variables. This finding shows that there was a difference in the glass ceiling perception between men and women. The perception of women related to glass ceiling was higher than men. Conclusion: Striving the mentality based on the discrimination between women and men, which is an important barrier to the achievement of career goals for health workers, may be effective.

PDF

___

Sağlık-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi (SASAM). Türkiye’de çalışan kadın olmak. Sağlık-Sen stratejik araştırmalar merkezi, Ankara, 2013.

Sertkaya Ö, Onay M, Ekmekçi R. Spor örgütlerinde kadın yöneticilere yönelik tutumların belirlenmesi. Pamukkale Journal of Sport Sciences 2013; 4(4): 1-13.

Lansky M, Ghosh J, Meda D, Rani U. Social choices and inequalities ILO. Lansky M, Ghosh J, Meda D, Rani U. (Eds.). Women Gender and Work, Cenevre, 2017.

Korkmaz H. Yönetim kademelerinde kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı ve cam tavan sendromu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2014; 2(5): 1-14.

Abendroth AK, Melzer, SK, Alexandra TDD. Women at work: women’s access to power and the gender earnings gap. ILR Review 2017; 70(1): 190-222.

Robbins SP, Judge TA. Örgütsel Davranış. Erdem, İ. (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Yayınları, 2013.

Soysal A, Baynal T. Sağlık kurumlarında cam tavan sendromu: Kayseri özel sağlık kurumlarında bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016; 13(2): 225-64.

Kılıç T, Çakıcı AB. Sağlık ve eğitim sektöründeki kadın çalışanların cam tavan algısının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2016; 19(3): 283-303.

Hymowitz C, Schellhardt TD. The glass ceiling. The Wall Street Journal. Special Report on the Corporate Woman, 1986.

Özkaplan N. Kadın akademisyenler: Cam tavanlar hâlâ çok kalın! Kadın Araştırmaları Dergisi 2013; 12(1): 1-23.

Wirth L. Breaking through the glass ceiling women ın management. International Labor Office, Geneva, 2001.

Lockwood N. The glass ceiling: domestic and ınternational perspectives. Society for Human Resource Management 2004; Alexandria, VA.

Gökkaya VB. Türkiye’de Modernitenin Ötekisi: Kadın ve Kimliği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Kurumlar Sosyolojisi Bilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Kasım, Sivas, 2009.

Başak S. Cam tavanlar. KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi 2009; 11(2): 119-32.

Yıldız, S. Türkiye’de cam tavan sendromunun varlığı üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 2014; 6(1): 72-90.

Urhan B, Etiler N. Sağlık sektöründe kadın emeğinin toplumsal cinsiyet açısından analizi. Çalışma ve Toplum 2011; 2(29): 191-215.

Sağlık-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi (SASAM). Sağlıkta kadın çalışan ve sorunları araştırması. Sağlık-Sen ARGE Bürosu, Ankara, 2013.

Mardin BN, Mutaf-Tulun N, Elhan GS, Metin P, Perzivat L. Sağlık sektöründe kadın. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. Ankara: Bakanlıklar Yayınları, 2000.

Firth-Cozens J. Women doctors in firth cozens. Jenny& West Micheal (eds) Women at Work: Psychological and Organizational Perspectives. Philadelphia. Open University Press, 1991; 131-42.

Varoğlu D, Sığrı Ü. Örgütsel davranışın karanlık yüzü: işyerinde üretkenlik karşıtı davranışlar. Sığrı Ü, Gürbüz S.(Ed.), Örgütsel davranış. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, 2013; 623-54.

Paşamehmetoğlu A, Yeloğlu HO. Motivasyon kuramları. Sığrı Ü, Gürbüz S.(Ed.), Örgütsel davranış. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, 2013; 141-65.

Koçel T. İşletme yöneticiliği. 16. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2015.

Tengilimoğlu D, Işık O, Akbolat M. Sağlık işletmeleri yönetimi, Dördüncü Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2012.

Efil İ. İşletmelerde yönetim ve organizasyon, Altıncı Baskı, İstanbul: Alfa Yayınları, 1999.

Özer PS, Topaloğlu T. Motivasyon ve motivasyon teorileri, Bölüm 2, Liderlik ve motivayon: geleneksel ve güncel yaklaşımlar, Serinkan, C. (Ed.), 3. Baskı, Ankara: Nobel Yayınları, 2012; 83-104.

Örücü E, Kılıç R, Kılıç T. Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi 2007; 14(2): 117-35.

Akpinar-Sposito C. Career barriers for women executives and the glass ceiling syndrome: the case study comparison between French and Turkish women executives. Social and Behavioral Sciences 2013; 75: 488-97.

Koyun A, Akgün Ş, Özvarış ŞB. Türkiye’de hekimler uzmanlaşmada cinsiyet ayrımı yaşıyor mu? International Journal of Human Sciences 2013; 10(2): 521-31.

Öztürk Z, Bilkay TA. Türkiye kamu hastaneleri kurumunda çalışan kadınların kariyer engelleri ve cam tavan sendromu algıları. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016; 3(6): 89-102.

Kılıç T. Relationship between glass ceiling syndrome and self-efficacy in health Sector. European Journal of Multidisciplinary Studies 2017; 4(3): 84-7.

Baş T. Anket nasıl hazırlanır, uygulanır, değerlendirilir? Dördüncü Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları, 2006.

Gürbüz S, Şahin, F. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2014.

İmamoğlu D. Cam tavan sendromu ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Kadın çalışanlar üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2016.

Köksal Y. Sağlık çalışanlarının cam tavan sendromu'na ilişkin algılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun, 2016.

Neuman WL. Social research methods; qualitative and quantitative approaches, 7. Edition, Pearson Publishings, United States of America, 2014.

Alpar R. Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Dördüncü Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık, 2016.

Alpar R. Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Üçüncü Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık, 2014.