Tüketiciden Tüketiciye (C2C) E-Ticaret Uygulamalarında Alıcı ve Satıcıların Etik Karar Alma Sürecini Belirleyen Faktörler: Türk ve Alman Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama

E-ticaret uygulamaları, tüketicilere ve üreticilere sağlamış olduğu sayısız fırsatlar ile toplam ticaret hacminin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Ancak e-ticaret uygulamalarının tamamen web tabanlı ağlar aracılığı ile sanal ortamlarda gerçekleştirilmesi bazı etik sorunlara da zemin hazırlamaktadır. Çalışmanın genel amacı, C2C e-ticarette alıcı ve satıcıların etik karar alma sürecini belirleyen faktörleri açıklamaktır. Bu genel amaç doğrultusunda etik karar alma sürecini oluşturan, algılanan etik problem, etik niyet ve etik davranış arasındaki ilişkiler araştırılarak, bireylerin etik bakış açılarının (idealizm- rölativizm- doğruluk), cinsiyetin ve kültürün etik karar süreci ile ilişkileri bir model yardımı ile incelenmiştir. Çalışmada etik karar alma sürecini etkileyen önemli faktörler arasında kabul edilen kültür ilişkisinin incelenmesi ve araştırma sonuçlarının kültürler arası boyutta karşılaştırılması için e-ticaret uygulamalarını aktif olarak kullanan Türkiye’deki (Çağ Üniversitesi) ve Almanya’daki (Kehl Üniversitesi) 536 üniversite öğrencisi ile senaryo inceleme yöntemi kullanılarak geliştirilen ölçek aracılığında uygulama gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda etik karar alma süreci ile kültür arasında anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Ayrıca C2C e-ticarette alıcıların ve satıcıların etik problem algılarının, etik niyetlerinin ve etik kararlarının anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak C2C e-ticaret kullanıcılarının, kullanıcı yorumlarına, satıcı davranışlarına ve ürün aldıkları satıcı kimliğinin doğruluğuna karşı duyarlı oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Ethical Decision Making Process of Buyers and Sellers in Customer to Customer (C2C) E-Commerce Settings: An Examination of University Students From Turkey and Germany

E-Commerce applications compose a substantial part of the total trade volume with countless opportunities they provide to consumers and producers. However, e-commerce applications pave the way for some ethical problems as they are mostly realized in virtual environments through webbased networks. The main purpose of this study is to examine the factors that determine the ethical decision making process of the buyers and sellers in C2C e-commerce. In line with this main purpose, the relationship between ethical problem, ethical intentions and ethical behaviours, which constitute the ethical decision-making process, was investigated, and the relationship of ethical perspectives of individuals (idealism-relativism-righteousness) with ethical decision process of gender and culture was examined with the help of a model. In order for the investigation of cultural relations, which are considered among the most important factors affecting the ethical decision-making, and the comparison of research results in cross-cultural dimension, the study was conducted with 536 university students in Cag University in Turkey and in Kehl University in Germany, which use e-commerce applications actively through the scale that was developed by the method of scenario investigation. The results of the study revealed that there was a significant relationship between the ethical decision-making process and culture. . In addition, it has been concluded that the ethical problem perceptions, ethical intentions and ethical decisions of buyers and sellers in C2C e-commerce differed significantly. According to these results, it was determined that the ethical problem perception levels of the buyers were higher than those of the sellers. Finally, it was concluded that C2C e-commerce users were sensitive to user comments, vendor behaviour, and the accuracy of the vendor identity from whom they bought products.

PDF

___

• Acılar, A. (2016). E-Commerce ın Turkey. Press Academia Procedia, 282-288.
• Armstrong, RW. (1996). the relationship between culture and perception of ethical problems ın ınternational marketing, Journal of Business Ethics, 15, 1199-1208.
• Ay, C. (2005). İşletmelerde etik karar almada kültürün rolü, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 12(2), 31-52.
• Barnett, T., Bass K. and Brown, G. (1994). Ethical ideology and ethical judgment regarding ethical ıssues ın business. Journal of Business Ethics, 13, 469- 480.
• Bass, K., Barnett, T., and Brown, G. (1998). The moral philosophy of sales managers and its influence on ethical decision making. The Journal of Personal Selling & Sales Management, 18(2), 1-17.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi ders kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Christie, PMJ., Kwon, IWG., Stoeberl, PA., and Baumhart, R. (2003). A cross-cultural comparison of ethical attitudes of business managers: India Korea and the United States. Journal of Business Ethics, 46(3):263-287
• Cohen, J., Pant, L., and Sharp. D. (1992). Cultural and socioeconomic constraints on international codes of ethics: lessons from accounting. Journal of Business Ethics 11, 687-700.
• Çiftçi, H. (2016). Halkla ilişkiler mesleğinde etik olmak ya da olmamak, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(30), 538-548.
• Davis, M. A., Andersen, M. G., and Curtis, M. B. (2001). Measuring ethical ideology in business ethics: a critical analysis of the ethics position questionnaire. Journal of Business Ethics, 32(1), 35-53.
• Duska, RF., Duska, BS. (2003). Accounting ethics, Malden, MA: Blackwell Publishing.
• Elbeltagi, I., & Al-husseini, S. (2015). Knowledge sharing practices as a basis of product ınnovation: a case of higher education in Iraq. International Journal of Social Science and Humanity, 5(2), 182-185.
• Erdoğan, M.E. (2008). Effect of culture ın busıness ethics: comparison of Turkey and Italy, Master Thessis (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Forsyth, D. R. (1980). A taxonomy of ethical ıdeologies. Journal of Personality and Social Psychology, 39(1), 175.
• Ford, RC., & Richardson, WD. (1994). Ethical decision making: a review of the empirical literatüre, Journal Of Business Ethics, 13(3), 205-221.
• Güğerçin, U., & Ünal, A. Y. (2017). Etik konum ölçeği’nin faktör analitik yapısı: banka çalışanları üzerine bir araştırma, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(4), 53-78.
• Güler, YB. (2014). Perakendecilik Sektöründe İşletme ve Müşteri Pazarlama Etik Bakış Açılarının Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31):65-75.
• Gülmez, C., Killi, M., & Öz, B. (2016). Üniversite Ögrencilerinin Muhasebe Meslek Etigine Bakis Açilarinin Incelenmesi: OKÜ Ögrencileri Örnegi (Investigation of Viewpoints to Accounting Professional Ethics of University Students: OKU Students Case) 1. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 2(3), 98.
• Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (1. Baskı). Ankara, Seçkin Yayıncılık, 126-127.
• Hoffman, W. M., Frederick, R. E., & Schwartz, M. S. (2001). Business ethics: readings and cases ın corporate morality. 4th Ed. New York: Mcgraw-Hill.
• Hofstede, G. (1993). Cultural constraints in management theories. Academy of Management Perspectives, 7(1), 81-94.
• Jagwinder Singh, N. T. (2016). Ethics and ıts ımportance in e-marketing - an empirical stud. Internatıonal Journal Of Multıfaceted And Multılıngual Studıes, 3(4), 1-4.
• Johari, RJ., Sanusi, ZM., and Ismail, AH. (2012). Exploratory factor analysis of the ethical orientation scale. Asian journal of Accounting and Governance, 3:1-11.
• Jones, K., and Leonard, LNK. (2016). Applying the multidimensional ethics scale in C2C e-commerce, Issues in Information Systems, 17(1), 26-36.
• Thorne, L. (2001). Refocusing ethics education ın accounting, Journal of Accounting Education, 19, 103-117.
• Tsai, MT., & Shih, C.M. (2005). The ınfluences of organizational and personal ethics on role conflict among marketing managers: an empirical ınvestigation. International Journal of Management, 22(1), 54.
• Tübsiad. (2017). Türkiye’de e-ticaret, http://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/tubisad_2018_e-ticaret_ sunum_ tr.pdf
• Tükenmez, M., Kutay, N., and C. Akkaya, (2008). Türk muhasebe meslek mensuplarının kişisel değerlerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, İktisat İşletme ve Finans, 23 (268), 119-132.
• Wang, C. L. & Calvano, L. (2015). Is business ethics education effective? An analysis of gender, personal ethical perspectives, and moral judgment. Journal of Business Ethics, 126(4), 591-602.
• Wang, C. C. & Chen, C. C. (2010). Electronic commerce research in latest decade: a literature review, International Journal of Electronic Commerce Studies, 1(1), 1-14.
• http://www.internetworldstats.com/stats.htm E.T: 10.08.2017

ISSN: 2147-8473
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2012
Yayıncı: T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Eğitim, Kültür ve Araştırma genel Müdürlüğü