Ergenlerde Öznel İyi Oluş, Kimlik Statüleri ve Aile Bütünlük Duygusu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırma, ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri, kimlik statüleri, aile bütünlük duyguları ve demografik değişkenler cinsiyet, eğitim düzeyi, anne-baba eğitim düzeyi ve sosyo ekonomik durum arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi lise ve üniversitede eğitim gören 157 kişiden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Sosyodemografik Bilgi Formu, Öznel İyi Oluş Ölçeği, Kimlik Statüleri Ölçeği ve Aile Bütünlük Duygusu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde Bağımsız Gruplar t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi ANOVA , Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ve Hiyerarşik Regresyon yöntemleri kullanılmıştır. Öznel iyi oluş ile kimlik statülerinden başarılı kimlik statüsü arasında pozitif; moratoryum, ipotekli ve kargaşalı kimlik statüsü arasında ise negatif bir ilişki gözlenmektedir. Öznel iyi oluş ile aile bütünlük duygusu arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Ergenlerin aile bütünlük duygusunun öznel iyi oluşu yordadığı % 44 ve kimlik statülerinin % 11’lik bir katkı sağlayarak ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerindeki toplam varyansı %55’e çıkardığı görülmektedir. Araştırma sonuçları ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerinin ve aile bütünlük duygusunun erkeklerde kadınlardan daha yüksek olduğunu, kimlik statüleri açısından bir farklılık olmadığını göstermektedir. Ayrıca eğitim düzeyi ve anne-baba eğitim düzeylerine göre değişkenlerin anlamlı bir farklılık göstermediği de saptanmıştır

Anahtar Kelimeler:

Ergenlik, Öznel İyi Oluş, Kimlik Statüleri, Aile Bütünlük Duygusu

The aim of this study was to investigate the relationship between adolescents’ subjective wellbeing levels, their identity status and sense of family coherence and their demograhic variables gender, education level, parents’ education level and economic status . The sample of the study consisted of 157 adolescents studying at high school and university. Sociodemographic Information Form, Subjective well-being Scale, Identity Status Scale, Sense of Family Coherence Scale were conducted. Independent Sample t-Test, One Way Variance Analysis ANOVA , Pearson Moments Product Correlation and Hierarchical Regression methods were used. There is a positive relationship between subjective well-being and successful identity status whereas a negative relationship between the moratorium, mortgaged and chaotic identity status. There is a positive correlation between subjective well-being and family sense of coherence. Adolescents’ sense of family coherence effect on subjective well-being is high 44% . Identity status is of 11% and increases the total variance which brings the variance in adolescents’ subjective well-being to 55%. Subjective well-being and sense of family coherence are significantly higher in males than in females, and there is no difference in terms of identity status. The adolescents who have high income level have the highest subjective well-being scores. No difference was found in terms of education levels and parents’ education levels for all variables

Keywords:

Adolescence, Subjective Well-Being, Identity Status, Sense of Family Coherence,

PDF

___

• Akar, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin kimlik statüleri ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Anson, O., Paran, E., Neumann, L. and Chernichovsky, D. (1993). Gender differences in health perceptions and their predictors. Social Science & Medicine, 36 (4), 419-427.
• Aslan S. ve Dönmez A. (2013). Gençlerde kimlik yönelimi, toplumsal karşılaştırma, arkadaşlara bağlılık ve grupla bütünleşme. Mülkiye Dergisi, 37 (3), 141-173.
• Atak, H. (2011). Kimlik gelişimi ve kimlik biçimlenmesi: Kurumsal bir değerlendirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3 (1), 163-213.
• Bağ, B. (2017). Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliğinde salutogenez modeli. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(3), 284-300.
• Baş, N. (2013). Ergenlerin bağlanma stilleri ve kimlik statüleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Baytemir, K. (2014). Ergenlikte ebeveyn ve akrana bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide kişilerarası yeterliğin aracılığı. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/Ulusal TezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Canlı, Ö. (2019). Öğrenilmiş Güçlülük, Aile Bütünlük Duygusu ve Aile İçi İletişim Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Çamaş, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde psikolojik yardım aramaya ilişkin damgalama düzeylerinin özyeterlik, aile bütünlük duygusu ve sosyal destek ile ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı.
• Çeçen, A. R. (2007). Aile Bütünlük (Tutarlılık) Duygusu Ölçeği (ABDÖ-K) Kısa Formunun Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(3), 1199-1220.
• Çeçen, A. R. (2008). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordamada bireysel bütünlük (tutarlılık) duygusu, aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 19-30.
• Diener, E. (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin, 95 (3), 542–575.
• Eryılmaz, A. (2009). Başa çıkma stratejilerinin kişilik özellikleriyle ergen öznel iyi oluşu arasındaki aracı rolü. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Eşitmez, G. (2014). Yoğun bakımda çalışan hemşirelerde bireysel bütünlük duygusu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gökce, Z. (2016). Lise öğrencilerinin kariyer karar verme güçlükleri ve ego kimlik statülerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hasanoğlu, A. (2014). Dayanabilme gücü ve hayatın anlamı. http://www.radikal.com.tr/yazarlar/alper- hasanoglu/dayanabilme-gucu-ve hayatin anlami-1190122/ 20.01.2018
• Hsiao, C. Y., Lu, H. L., & Tsai, Y. F. (2018). Effect of family sense of coherence on internalized stigma and health‐related quality of life among individuals with schizophrenia. International journal of mental health nursing, 27(1), 138-146.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi (21. Baskı). İstanbul Nobel Yayın Dağıtım.
• Kartal, M. A. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin bazı değişkenlere göre öznel iyi oluş ve iletişim beceri düzeyleri. Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Morsünbül, Ü. (2005). Ergenlikte kimlik statülerinin bağlanma stilleri, cinsiyet ve eğitim düzeyi açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Myers, D. G. and Diener, E. (1995). Who Is Happy? Psychological Science, 6(1), 10-19.
• Ngai, F. W., & Ngu, S. F. (2016). Family sense of coherence and family and marital functioning across the perinatal period. Sexual & Reproductive Healthcare, 7, 33-37.
• Oral T. ve Özgüngör S. (2015). Ergenlerde kimlik statülerinin başarı amaç yönelimlerini yordama gücü. Elementary Education Online, 14(1), 1‐12.
• Oral, T. (2012). Ergenlerde kimlik statülerinin başarı amaç yönelimlerini yordamadaki rolü. Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Oskay, G. (1998). Genişletilmiş Objektif Ego Kimlik Statüsü Ölçeğinin (Extended Objective Measure Of Identity Status) EOM EIS’in Türkçe’ye Uyarlanması Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2(9), 17-24.
• Ökmen, A. (2018). Öğretmen Güçlendirmeye ilişkin lisede görev yapan öğretmenlerin algıları. Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Reisoğlu, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarını yordamada beş faktör kişilik özellikleri, mizah tarzları ve duygusal zekânın rolü. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şahin, G. (2009). Yetiştirme yurdunda ve ailesi yanında yaşayan ergenlerin bağlama stilleri ile kimlik statüleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Turan, F. (2015). Ailede bütünlük duygusunun ve eş desteğinin evlilikte problem çözme becerisini yordaması. Yüksek lisans tezi, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Tuzgöl Dost, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Tuzgöl Dost, M. (2016). Öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik ve Danışmanlık Dergisi, 3(23), 103-111.
• Ward, M.,Schulz, M., Bruland, D. &Lohr, M. (2014). SystematicReview of Antonovsky’s Sense of Coherence ScaleandItsUse in StudiesAmongNurses: Implicationsfor Psychiatric and Mental Health Nursing 5(2), 61-71
• Yavuzer, H. (2013). Gençleri anlamak (9. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.

ISSN: 2147-8473
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2012
Yayıncı: T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Eğitim, Kültür ve Araştırma genel Müdürlüğü