Ömer Seyfettin’in “Beşeriyet ve Köpek” Hikayesinde Medeniyetin Temsili Olarak “Köpek”

Ömer Seyfettin, fikirleriyle, makaleleriyle ve hikâyeleriyle Türk edebiyatının önemli bir ismi olarak adınıedebiyat tarihine yazdırmıştır. Eserlerinde milli tarih ve kültüre ait unsurları ağırlıklı olarak kullanmasının yanısıra Batılılaşmanın sembolik düzeyde tartışmasına da sıkça yer vermiş bir yazardır. Türk toplumunun değişimve yenileşme sürecinde yaşadığı sıkıntılar ve çözüm önerileriyle adından sıkça söz ettirmiştir. Bu çalışmadaÖmer Seyfettin’in “Beşeriyet ve Köpekler” hikâyesinde üç temel düşüncenin vurgusu üzerinde durulacaktır.Doğulu toplumların geri kalmışlığının batılı bir nazarla eleştirisi, medeniyetin doğuşunda köpeğin rolü üzerinedüşünceler ve akıl ile kalbin mukayesesi. Ayrıca Doğu-Batı mukayesesinde karşımıza çıkan ‘köpek’ hemÖmer Seyfettin hem de Peyami Safa’nın “Fatih-Harbiye” romanı üzerinden mukayese edilerek izahaçalışılacaktır. İki metin, metinlerarasılık düzleminde ele alınırken aynı zamanda Batı’yı temsil etme noktasında‘köpek’ üzerinden vurgulanan değerler edebiyat sosyolojisi açısından değerlendirilmeye tabi tutulacaktır.

“Dog” As The Representation of Civilization in Ömer Seyfettin’s Story Named “Beşeriyet ve Köpek”

Ömer Seyfettin, with his thought, articles and stories, as an important name in Turkish literature, has written his name in the history of literature. He is a writer, given place to the discussion of Westernization on the symbolic level in his works as well as used frequently elements of national history and culture. He has his name rather frequently mentioned by troubles that had suffered and solution offers in the process of change and innovation of Turkish society. In this study, will be focussed on the emphasis of three main ideas in Ömer Seyfettin’s “Beşeriyet ve Köpek” story. A critique of the backwardness of eastern societies with a western perspective, opinions on the role of the dog in the birth of civilization and the comparison of mind and heart. In addition, the dog that confront to us in the comparison of East and West will be explained by comparison on both Omer Seyfettin and Peyami Safa’s “Fatih-Harbiye” novel. While the two texts will be discussed in the intertextuality ground, in the same time the values highlighted by the ‘dog’ at the point of representing the West will be evaluated in terms of the sociology of literatüre.

___

  • Arı, K. (2008), Türk ticaret-i bahriyesi ve mübadele gemileri, Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Yayınları No:2, İzmir.
  • Gürdamur, E. (2019), Ömer Seyfettin öykülerinde darwinizm ve batılılaşma, Hece Dergisi (Hikâyenin Türkçe Sesi Ömer Seyfettin), (S.265), s.141-152.
  • Namlı, T. (2019), “Tanzimat romanında alafranga züppe eleştirisi”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 31, s.188-239, Adıyaman.
  • Okay, Y. (2019) Ömer Seyfeddin’in eserlerinin sosyolojik temalar açısından incelenmesi, (Yayınlanmamış doktora tezi), İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
  • Oylubaş Katfar, D.-Kaplan, Z. (2019), “Ömer Seyfettin kaynakçası”, Hece Dergisi (Hikâyenin Türkçe Sesi Ömer Seyfettin), (S.265), s.733-784.
  • Önertoy, O. (1992), “Ömer Seyfettin’de milliyetçilik düşüncesi”, Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını No:1, Ankara, s.73-85.
  • Özcan, N. (2002), “Fatih-Harbiye romanında bir kültür sorunu olarak batılılaşma”, TÜBAR, S. XI, Bahar, s.169-178.
  • Safa, P. (2000), Fatih-Harbiye, Ötüken Yayınları, İstanbul.
  • Seyfettin, Ö. (2016), Ömer Seyfettin tarih ezelî bir tekerrürdür, (Haz. Polat, N. H.), Ötüken Yayınları, İstanbul.