Gaziantep’te Zanaatler: Semercilik, Çulculuk ve Palancılık

Gaziantep, geleneksel mesleklerin günümüzde hâlen icra edildiği illerden biridir. Bu mesleklerin yaşaması şüphesiz arz-talep ilişkisine bağlıdır; fakat mesleklerin güncellenerek gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için, konuyla ilgili yapılacak akademik çalışmaların önemi büyüktür. Bu bakış açısından hareketle Gaziantep’teki geleneksel mesleklerden semercilik/palancılık/çulculuk bu çalışmanın konusu olarak belirlenmiştir. Aslında makaleye konu olan semercilik, çulculuk, palancılık, eyercilik, kedenecilik, hamutçuluk gibi alanlar ayrı ayrı birer meslek dalıdır. Ancak bunlar, makineleşme ve toplu üretim nedeniyle az sayıda usta tarafından aynı çatıda icra edilen meslek görünümüne dönüşmüştür.  Literatür taraması ve alan araştırması neticesinde elde edilen verilerle oluşturulan çalışmada öncelikle mesleğin kısa tarihine yer verilmiş; sonrasında tarihî süreç içerisindeki yaygınlığını vurgulamak için meslekle ilgili atasözleri ve deyimler sıralanarak bunlar hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Bunun yanında çulun yapım süreci ve bu süreçte kullanılan malzemeler de tanıtılmıştır. Çalışmanın sonucu olarak,  mesleğin günümüzdeki durumu genel olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca mesleğin geleceği ile ilgili çıkarımlarda bulunularak mesleğin yaşaması için koruma önerilerinde bulunulmuştur.

Craftsmanship in Gaziantep: Saddle-making and Gunny sack making

Gaziantep is one of the cities where traditional professions have been already performed. It is fact that supply-demand balance is a determinant in terms of these occupations’ future, however, academic studies on traditional professions have an essential role in carrying of traditional knowledge about them to next generation as well. Therefore, saddle-making/gunny-making/pad-making, one of the traditional occupations is determined as the subject of this study. Actually saddle-making, gunny-making, pad-making, horse collar-making are several traditional occupations but because of mechanization/ mass production, all of these have been transformed into an occupation that has been performed by single craftsman. In this study containing certain information which is obtained by literature search and field study, a short history of the profession is mentioned at first. Following, idioms and proverbs about the occupation are evaluated in order to show its prevalence throughout history. Moreover, the process of making a gunny and materials used in making it are introduced. As a result of the study, current situation of the occupation is evaluated. Also, certain suggestions on developing the profession are made.

___

  • AKSOY, Ömer Asım (1941). Gaziantep Ağzından Ata Sözleri. Ankara: TDK Yayınları.