Serap ÇAŞKURLU, Sıamak EGHARLOO, Betül KIR

AYAKKABI TASARIMINDA BİR İRAN HALI HİKÂYESİ

Halı ve kilimlerin dokusu, üzerindeki resimler, desenler yapıldıkları dönemi anlatmaktadır. Kültür objesi olan halılar geçmişte farklı malzemelerle köy, kasabalarda ve saraylarda dokunmuştur. İran halıları; renk, desen ve dokuma kalitesiyle moda gösterileri, konser sahneleri ve birçok sanat eserlerinde yer almaktadır. Halı ve ayakkabı, geçmişin izlerini günümüze ve geleceğe taşıyan, yerde ve müzede yerini alan, benzer özellikler taşıyan bir sanat ve zanaat objesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızda, toplumun kültür objesi olan halı ve kilim dokumalarının öneminin vurgulanması amaçlanmıştır. Dünyada önemli bir yeri olan İran kültür ve sanatının önemli bir parçası halılar araştırılarak, Nizâmi’nin Heft Peyker eserinin bir kısmı yansıtılan minyatür sanatının yer aldığı halı örneği ayakkabı tasarımlarına yansıtılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Halı, Ayakkabı, Heft Peyker, hikayeli halı.

THE PERSIAN STORY CARPET STORY IN SHOES DESIGN

The texture of carpets and kilims, the pictures, and their patterns describe the period they were made. Carpets, which are cultural objects, were woven in villages, towns, and palaces with different materials in the past. Persian rugs occur in fashion shows, concert stages, and many works of art with their color, pattern, and weaving quality. Carpet and shoes appear as art and craft objects that carry the traces of the past to the present and the future, take their place on the ground and in the museum, and have similar characteristics. Our study aims to emphasize the importance of carpet and kilim weaving, which are cultural objects of the society. Carpets, an essential part of Iranian culture and art, which have an essential place globally, were researched. The carpet sample, which included the miniature art of Nizâmi's Heft Peyker work, was reflected in the shoe designs.

Keywords:

Shoes, Heft Peyker, Story Rug., Rug,

PDF

___

Afarin, F. (2010). Analaysis realisim the Iraninan Miniature in Teymouri and Qajar Dynasties. Islamic Art Studies, 12, 53-72.
Ahani, L., Vande Shoari, A., & Yaghoob zade, A. (2016). The study of lyric poetry in Qajar pictorial carpets (Case study: stories of Bahram Gūr). Jelve Honar (Glory of Art), 7(2), 65-78.
Arslan, S. (1998). Tülü- Gabbeh- Ryijy. Arış IV, 44-53.
Bakanlığı, T. (2020). Halı sektör raporu 2020. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti - Ticaret Bakanlığı İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Hali_Sektoru.pdf adresinden alındı.
Egharloo, S., & Zavieh, S. (2020). Analysis of current categories of Persian carpet and presenting a new model of classification based on carpet’s design and motif. Rajshomar, 1(1), 153-172. doi:10.22077/rajshomar.2020.3345.1001.
Heshmati Razavi, F. (2010). سیر تحول و تطور قالی ایران. Tehran: Samt.
https://iqna.ir/tr/print/3470756. (2020, 09 14). Retrieved from https://iqna.ir/tr.
Jule, T. (2009). پژوهشی در فرش ایران. Tehran: Yasavoli.
Kardeşlik, S. (2016, 05 26). https://vdocuments.mx/dogu-minyatuerlerinde-tasvir-edilen-selcuklu-halilari.html. Retrieved from https://vdocuments.mx.
Kavak, A. (2015). Kaçar Hanedanı Döneminde (1795-1925) İran’da İrşad Faaliyeti Yürüten Nakşbendî-Hâlidî Şeyhleri. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(6), 77-102.
Keshavarz Afshar, M. (2014). Illustration in Persian Rugs. Chideman, 2(5), 26-33. Retrieved from http://honaryab.com/
Kunukçu, E. (2021). https://islamansiklopedisi.org.tr/behram-i-gur. TDV İslâm Ansiklopedisi. adresinden alındı
Malool, G. (2006). Baharestan, A doorway to Persian Rugs. Tehran: Zarrin & Simin.
Nasiri, M. (2010). قالی ایران, Gali-ye İran. Tehran: Farhangsaraye Mir Dashti.
Özdinç, Ö. (2016). Halı ve Motif. SOBİDER (Sosyal Bilimler Dergisi), 524-528. doi:16990
Shafiei, S. (2021, Ekim 10). https://unframed.lacma.org/2017/12/18/ardabil-ambassador. Retrieved from https://unframed.lacma.org/2017/12/18/ardabil-ambassador
Sürelli, B. (2012). TÜRK EDEBİYATINDA HEFT PEYKER MESNEVİLERİ VE HAYÂTÎ’NİN HEFT PEYKER’İ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Boğaziçi Üniversitesi.
Taj Verdi, Z., & Mokhtarname, A. (2007). بررسی رنگ در حکایت های هفت پیکر. Adab Pazhouhi, 2, 167-189.
Tanavoli, P. (1989). Iranian Imagination Rugs. Tehran: Soroush.