DEĞİŞEN ULUSLARARASI GÜVENLİK BAĞLAMINDA UZAY GÜVENLİĞİ VE UZAYDA SİLAHSIZLANMA ÇABALARII

Silahsızlanma ve silahları kontrol alma çabaları çok eski tarihlere kadar uzanmaktadır. Özellikle Dünya Savaşları ve sonrasında yaşanan Soğuk Savaş süreci silahsızlanma çabalarını hızlandırmıştır.Savaş ve silah teknolojisinin gelişmesiyle birlikte ülkeler, savaşlardan kaçınmak için uluslararası sorunlarına silahsızlanma ve silah kontrolünü getirmeye başlamışlardır. Yeni silah teknolojileri ile silahsızlanma konusunda yeni bakış açıları ve tartışmalar ortaya çıkmıştır. 1957'de başlayan uzay yarışı da bu tartışmalardan biri haline geldi. Uzayda silahsızlanma uluslararası alanda BM ile tartışılmış ve konuyla ilgili çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bazıları başarıya ulaşmış olsa da uluslararası hukuk altyapısı tam olarak sağlanamamıştır. Ülkelerin yasal düzenlemeler ve uzay silahsızlanma konusundaki farklı görüşleri fikir birliğini engellemektedir. Uzay güvenliği kavramı, uzay yarışları ile birlikte ortaya çıkan kavramlardan biridir. Tamamen askeri uzay faaliyeti ile ilgili değil. Hem sivil hem de ticari uzay faaliyetini ve uzay silahlarını içerir. Uzay güvenliğini sağlamaya yönelik çeşitli çalışmalar bulunmakta ve bu çabalar içerisinde silahsızlanma düzenlemeleri de yer almaktadır. Silahsızlanma çabalarının yönü ve teknolojik ve siyasi gelişmeler ışığında nasıl şekilleneceği bu çalışmada önemli araştırma konularından biri olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Silahsızlanma, Uzay, Uluslararası Güvenlik, Silahların Kontrolü

DISARMAMENT IN SPACE AND THE CONTROL OF THE WEAPONS IN THE CONTEXT OF CHANGING INTERNATIONAL SECURITY

The disarmament and the efforts to control the arms date back to very early times. With the development of war and weapons technology, countries have begun to bring disarmament and arms control to their international problems to avoid wars. New perspectives and debates have emerged in disarmament with the new weapon technologies. The space race that began in 1957 has become one of these discussions. Disarmament in space has been discussed internationally with the UN and various arrangements have been made about the issue. Although some have achieved success, international legal infrastructure has not been fully ensured. The different views of countries on legal regulations and space disarmament prevent consensus. The concept of space security is one of the concepts emerging with space racing. It’;s not entirely about military space activity. It includes both civil and commercial space activity and space weapons. There are various efforts to ensure space security and disarmament arrangements are also included in these efforts. The direction of the disarmament efforts and how it will be shaped in the light of technological and political developments have been examined in this work as one of the important research topics.

Keywords:

Disarment, Space, Weapon Control, İnternational Security,

PDF

___

Alexander W., (1992). Anarchy is what states make of it: the social construction of power politics, International Organization, Volume: 46, No. 2 (Spring), pp. 391-425.
Alixe Buckerfield de la,R. (2011). Space, security and resilience: reflections on the debate, Space Policy, No:27, ss. 247-249.
Andrew,H, (2011). Küresel siyaset. Ankara: Adres Yayınları.
Bakan, Zerrin, A., (2007), Soğuk Savaş sonrasında yeni güvenlik teorileri ve Türkiye’nin güvenlik algılamaları, 21. Yüzyıl Dergisi, Ekim-Kasım-Aralık 2007 sayısı, s. 35-50.
Beril D., (2014). Uluslararası güvenlik ve strateji, İstanbul: Yeni Yüzyıl Yayınları.
Bruce D., (2003). The advent of space weapons, Astropolitics, Vol. 1, No:1, Londra, ss. 29-53.
Chiara S., Hanne P., (2018). Environmental, extremist, economic: new challenges to ınternational security, Berlin Mun, ss. 1-30.
Christy, Donald, P. (2006). United States policy on weapons in space, USAWC strategy research project, Erişim Tarihi: 10.05.2020, https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA449545.pdf
Craig AS., (2000). Contemporary security and strategy, London: Taylor and Francis.
David C.H., (2005). Long-term strategic ımplications and alternatives, space-based weapons, Naval War College Review, Vol. 58, No. 2, ss. 45-68.
Dean C, (2015). Chinese concepts of space security, Handbook of Space Security, ss. 431-451.New York: Springer
Eligar,S. (2015). Obstacles to ınternational space governance, Handbook of Space Security, Springer Science Media, New York, ss. 23-39.
Everett, C.D., (2015). U.s. Space security priorities: war, policy, and spacepower, handbook of space security, Springer Science Business Media, New York, ss. 309-324.
James Andrew L., (2014). Space exploration in a changing international environment, CSIS, A Report of the CSIS Strategic Technologies Program, ss. 1-27
James,C.M., (2011). The politics of space security, strategic restraint and the pursuit of national ınterests, Stanford Security Studies, Second Edition.
Jana,R. (2016). Transparency and confidence-building measures for space security, Space Policy, No: 37, ss. 134-144.
Jinyuan S.,Lixin Z, (2014). The European Union draft code of conduct for outer space activities: an appraisal, Space Policy, No: 30, ss. 34-39.
Kadir,S. (2013). Güvenlik kavramı etrafındaki tartışmalar ve uluslararası güvenliğin dönüşümü, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 6, s. 123-134.
Kalkan, Ö.K., (2012). Güvenlik kavramının realizm, neorealizm ve Kopenhag Okulu çerçevesinde tartışılması, Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 14, s. 202-208.
Max M., (2015). Security cooperation in space and international relations theory, Handbook of Space Security, Springer Science Business Media, New York, ss. 41-56.
Michael S., (2015). Defining space security, Handbook of Space Security, Springer Science Business Media, New York, ss. 7-21.
Michael,K. (2004). Space assurance or space weapons?, Georgetown Journal of International Affairs, Vol:5, No:2, ss. 3-10.
O. Kalden , C. Bodemann, (2013), EO satellite operations challenges and training simulator requirements. 2013 6th International Conference on Recent Advances in Space Technologies (RAST). ss. 1145-1150, İstanbul:IEEE
Ole W., (2008). Toplumsal güvenliğin değişen gündemi, Çeviren Birgül Demirtaş Coşkun, Uluslararası İlişkiler, 5 (18), s.151-179.
Paul R V.,Kauppi M, (2012). International relations theory. US: Pearson.
Peter,M. (2015). Space sustainability, handbook of space security, Springer Science Business, Springer Science Business Media, New York, ss. 257-272.
Rong,D. (2017). Çin’in uzay sürdürülebilirliğine yaklaşımı yasal ve politika analizi, Space Policy, 42, ss. 8-16.
Sandıklı A.,Emeklier,B. (2012). “güvenlik yaklaşımlarında değişim ve dönüşüm.” Şu kitapta: Ed. Atilla Sandıklı. teoriler ışığında: güvenlik, savaş, barış ve çatışma çözümleri. s. 3-67.İstanbul: BİLGESAM Yayınları
Shenyuan H. ve Liu H, (2015). Chinese satellite programs: an ınternal view, Handbook of Space Security, Springer Science and Business Media, New York, ss. 885-898.
UNIDIR, (2010). Space security 2010 from foundations to negotiations conference report 9–30 March 2010, Erişim tarihi 13.02.2020. https://unidir.org/publication/space-security-2010-foundations-negotiations-conference-report-29-30-march-2010.
UNIDIR, (2019). Space conference 2019, supporting diplomacy: clearing the path for dialogue, Geneva. Erişim tarihi 13.02.2020. https://www.unidir.org/conferences/supporting-diplomacy-clearing-path-dialogue