Metin DAĞDEVİREN, Diyar AKAY, Mustafa KURT

İŞ DEĞERLENDİRME, FAKTÖR DERECE PUANLARININ BELİRLENMESİNDE HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMİNİN KULLANILMASI

İş değerlendirme, ücret belirlemeye temel oluşturmak üzere bir işletmedeki bütün işlerin göreceli önemlerinin belirlenmesine yardımcı olan bir tekniktir. İşler maharet, sorumluluk, çaba ve iş koşulları gibi faktörler açısından değerlendirilir ve birbirine oranla taşıdıkları değerler belirlenir. Değerlendirme aşamasında faktör derece puanlarının belirlenmesi karar vericiler için zor bir karar problemidir, uygulamada bu amaçla aritmetik dizi ile artış, geometrik dizi ile artış ve düzensiz dizi ile artış yöntemleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada iş değerlendirme ve hedef programlama yöntemlerinin genel yapısı anlatılmış ve faktör derece puanlarının belirlenmesinde hedef programlama yönteminin kullanılabileceği bir uygulama ile gösterilmiştir. Elde edilen sonuçlardan hareketle örnek bir faktör puan planı çıkarılmış ve farklı işler bu plana göre değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İş değerlendirme, hedef programlama.

PDF

___

Özgen, H., Özürk, A., Yalçın, A., İnsan Kaynakları Yönetimi, Nobel Kitabevi, Adana, 2002.
Kaynak, T., ve ark., İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, No:276, İstanbul, 1998.
Lytle, C.W., Job Evaluation Methods, The Ronald Press Company, New York, 1964.
Livy, B., Job Evaluation Critical Review, George Lenwin Ltd., London, 1975.
Dağdeviren, M., Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Yeni Bir Analitik İş Değerlendirme Tekniğinin Geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2002.
Dağdeviren, M., Akay, D., Çetinyokuş, T., Kurt, M., “Bulanık Matematiksel Programlama Tekniği İle Bir İş Değerlendirme Uygulaması”, Teknoloji Z.K.Ü. Karabük Teknik Eğitim Fakültesi Dergisi, (Basımda), 2002.
Charnes, A., Cooper, W.W., Ferguson, R.O., “Optimal Estimation of Executive Compensation by Linear Programming”, International Journal of Management Science, Vol 1, No 1, 138-151, 1955.
Llewellen, R.W., Linear Programming, Holt, Rinehart&Winston, New York, 1964.
Ahmed, N.U., “An Analytical Technique to Evaluate Factor Weights In Job Evaluation” Mid-Atlantic Journal of Business, Vol 25, No 5, 1-6, 1989.
Ahmed, N.U., Walters, J.E., “A Model For Optimal Determination of Job Evaluation Factors” Proc. North-East Regional Conference Decision Science, 27-29, 1982.
Gupta, J.N.D., Ahmed N.U., “A Goal Programming Approach To Job Evaluation”, Computer and Engineering, Vol 14, 147-152, 1988.
Gupta, S., Chakraborty, M., “Job Evaluation In Fuzzy Environment”, Fuzzy Sets and Systems, Vol 100, 71-76,1998.
Kurt, M., İş Analizi ve Değerlendirme Ders Notları, Gazi Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, 1993.
Yüksel, İ., İş Güvenliği Boyutlarının Belirlenmesi ve Çok Boyutlu İstatistiksel Analizi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1997.
Dizdar, E.N., Üretim Sistemlerinde Olası İş Kazaları İçin Bir Erken Uyarı Modeli, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1998.
Kurt, M., Dizdar, E. N., “Metal Endüstrisi Çalışanlarının İş Kazaları Açısından Değerlen¬di-rilmesi”, Endüstri Mühendisligi Dergisi, Cilt 8, No 2-3, 18-31, 1997.
Dizdar E. N., Kurt, M., Olası İş Kazaları İçin Bir Erken Uyarı Modeli, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt 9, No 4, 525-532, 1996.
Oktay, A.G., “Ana Çizgileriyle İş Değerlendirme Çalışmaları”, Verimlilik Dergisi, Cilt 92, No 2, 65-85, 1992.
Gemalmaz. O., Analitik İş Değerlendirme Puan Yöntemi, MPM Yayınları, No:318, Ankara, 1995.
Dağdeviren, M., Eren, T., “Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 16, No 2, 41-52, 2001.
Jones D. F., Mirrazavi S. K., and Tamiz M., “Multi-Objective Meta-Heuristics: An Overview of The Current State-of-The-Art”, European Journal of Operational Research, Vol 137, No 1, 1-9, 2002.
Aouni B., Kettani O., “Goal Programming Model: A Glorious History and A Promising Future”, European Journal of Operational Research, Vol 133, No 2, 225-231, 2001.
Uría M. V. R., Caballero R., Ruiz F, and Romero C., ”Meta-Goal Programming”, European Journal of Operational Research, Vol 136, No 2, 422-429, 2002.
Charnes A., Cooper W. W., Ferguson R., “Optimal Estimation of Executive Compensation by Linear Programming”, Management Science, Vol 1, 138-151, 1955.
Charnes A., Cooper W. W., Management Models and Industrial Applications of Linear Programming, Wiley, New York, 1961.
Ignizio J. P., Goal Programming and Extensions, Lexington Mass: Heath, Lexington Books, Lexington, MA, 1976.
Lee S. M., Goal Programming for Decision Analysis, Auerbach, Philadelphia, 1972.
Romero C., Handbook of Critical Issues in Goal Programming, Pergamon Press, Oxford, 1991.
Romero C., “A Survey of Generalised Goal Programming” European Journal of Operational Research, Vol 25, 183-191, 1986.
Schniederjans M. J., The Life Cycle of Goal Programming Research as Recorded in Journal Articles”, Operations Research, Vol 43, 551-557, 1995.
Tamiz M, Jones D F., El-Darzi, “A Review of Goal Programming and Its Applications”, Annals of Operations Research, Vol 58, 39-53, 1993.
Tamiz M., Jones D., and Romero C., “Goal Programming For Decision Making: An Overview of The Current State-of-The-Art”, European Journal of Operational Research, Vol 111, No 3, 569-581, 1998.
MESS, Metal Sanayii İş Gruplandırma Sistemi, İstanbul, 1996.