DÜŞÜK DAYANIMLI BETONUN ELASTİSİTE MODÜLÜNÜN BELİRLENMESİ VE RYTEİE İLE YAPILAN RİSK DEĞERLENDİRMESİNE ETKİSİ

Türkiye sıklıkla yıkıcı depremlere maruz kalmakta ve bu depremler, can ve mal kayıplarına neden olmaktadır. Mevcut yapıların deprem nedeniyle hasar görebilirliğini etkileyen birçok faktör olmakla beraber, Türkiye’de yapı stokunun önemli bir kısmını oluşturan beton malzemesinin düşük dayanımlı olması en yaygın problemlerden biridir. Kentsel Dönüşüm Yasası kapsamında uygulanan yönetmelikle beraber yapı stokunda bulunan riskli yapıların tespit edilmesi için yapılan çalışmaların sayısında önemli artış olmuştur. Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar (RYTEİE)’de tanımlanan doğrusal elastik hesap yönteminde, beton elastisite modulü önemli bir parametreyi oluşturmaktadır. Mevcut malzeme ve deprem yönetmeliklerinde normal dayanımlı beton için tanımlanan elastisite modülü formullerinin düşük dayanımlı beton için de geçerli olup olmadığı tartışma konusudur. Bu çalışma kapsamında, hazırlanan 36 adet düşük dayanımlı beton numunesinin elastisite modülünü belirlemek için eksenel basınç testleri gerçekleştirilmiştir. Laboratuvarda yapılan testler sonucunda elde edilen elastisite modülü değerleri, ulusal ve uluslararası yönetmeliklerle kıyaslanarak yeni bir formül önerilmiştir. Ayrıca, RYTEİE kapsamında ele alınan mevcut bir binanın farklı yönetmeliklerdeki elastisite modülü değerleri kullanılması durumunda yapılan risk tespitinin sonuçlarını nasıl etkilediği araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Elastisite modülü, Risk değerlendirmesi, Betonarme, Basınç dayanımı

PDF

___

Dogangün, A., “Performance of Reinforced Concrete Buildings during the May 1, 2003 Bingöl Earthquake in Turkey”, Engineering Structures, Cilt 26, No 6, 841-856, 2004.
Yılmaz, N., Avşar, Ö., “Structural Damages of the May 19, 2011 Kütahya-Simav Earthquake in Turkey”, Natural Hazards, Cilt 69, No 1, 981-1001, 2013.
DBYBHY, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, Ankara, 2007.
TS500, Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2000.
Akcay, B., “Variation of In-Place Concrete Core Strength in Structures from Istanbul Area: Statistical Analysis of Concrete Core Data”, Journal of Materials in Civil Engineering, Cilt 16, No 5, 507-510, 2004.
Mazılıgüney, L., Azılı, F., Yaman, İ.Ö., “In-situ Concrete Compressive Strength of Residential, Public and Military Structures”, 8th International Congress on Advances in Civil Engineering, Eastern Mediterranean University, Famagusta, North Cyprus, 15-17 September 2008.
Tezcan, S., Ipek, M., “A reconnaissance report: 1995 Dinar, Turkey, Earthquake”, Engineering Structures, Cilt 18, No 12, pp. 906-916, 1996.
Taşdemir M.A., Özkul M.H, Atahan H.N, “Türkiye’deki Son Depremler ve Beton”, II. Ulusal Kentsel Altyapı Sempozyumu, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara-Adana-Gaziantep-Hatay-İçel Şubeleri, Adana, 18-20 Kasım 2009.
RYTEİE, Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar, Ankara, 2012.
ACI 318M-08, Building code requirements for structural concrete and commentary, American Concrete Institute, USA, 2008.
Ergin, E., Betonarme Taşıyıcı Sistemli Yapıların Güçlendirilmesinde Beton Elastisite Modülü Değişiminin Yapısal Çözümlemedeki Etkisi, Yüksek Lisans, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2001.
Türkel, E.B., Betonda Basınç Dayanımı İle Elastisite Modülü Arasındaki İlişkiler, Yüksek Lisans, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2002.
Ispir M., Dalgic K.D., Sengul C., Kuran F., Ilki A., Tasdemir M.A., “Modulus of Elasticity of Low Strength Concrete”, 9th International Congress on Advances in Civil Engineering, Karadeniz Technical University, Trabzon, Turkey, 27-30 September 2010.
Özkul, B., Betonarme Kolonların Eksenel Yük Altındaki Davranışı ve Elastisite Modülü Önerisi, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009.
Yıldırım H., Sengul O., “Modulus of elasticity of substandard and normal concretes”, Construction and Building Materials, Cilt 25, No 4, 1645-1652, 2011.
Ersoy, U., Özcebe, G., Betonarme, Evrim Yayınevi, İstanbul, 2001.
Eurocode 2, Design of concrete structures-Part 1: General rules and rules for buildings, European Committee Standardization, Brussels, 2004.
TS EN 12390-2, Sertleşmiş Beton Deneyleri, Bölüm-2, Dayanım Deneylerinde Kullanılacak Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Kürlenmesi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, Nisan 2002.
TS EN 12390-3, Sertleşmiş Beton Deneyleri, Bölüm-3 Deney Numunelerinde Basınç Dayanımının Tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, Nisan 2003.
Computers and Structures, Inc. SAP2000, Sürüm 15.1.0., Yapı Analizi ve Tasarım Programı. Berkeley, CA, 2000.