ÇİFT FAZLI ÇELİKLERDE MARTENZİT MORFOLOJİSİNİN STATİK DEFORMASYON YAŞLANMA DAVRANIŞI ÜZERİNE ETKİSİ

Bu çalışmada, farklı martenzit morfolojisine sahip çift fazlı bir çeliğin statik deformasyon yaşlanma davranışı incelenmiştir. Kritik sıcaklık bölgesinde (775 o C) üç farklı ısıl işlem türü (kritik çift faz, ara su verme ve kademeli su verme) uygulanmıştır. Yaşlanma deneyleri % 4 öndeformasyondan sonra 180 o Cde 10 dakika ile 160 dakika arasında bekletilerek gerçekleştirilmiştir. Uygulanan farklı ısıl işlemler sonrası yapılan mikroyapı çalışmaları ile ağ, fiber ve kütlesel martezit morfolojileri tespit edilmiştir. Martenzit morfolojisinin 180 o Cde farklı yaşlanma sürelerinde ΔY (yaşlanmadan dolayı dayanımda artış), akma dayanımı ve maksimum çekme değerlerinin eğilimini etkilemediği bulunmuştur. Belirli yaşlanma sürelerinde fiber martenzit morfolojisine sahip numuneler, ağ veya kütlesel martenzit morfolojisine sahip numunelere göre daha yüksek ΔY, akma dayanımı, maksimum çekme ve sertlik değerleri göstermiştir.

THE EFFECT OF MARTENSİTE MORPHOLOGY ON STATIC STRAIN AGEING BEHAVIOUR OF DUAL PHASE STEELS

In this study, strain ageing behaviour of dual phase steel with different martensite morphology was investigated. Three different types (Intercritical annealing, intermediate quenching and step quenching) of heat treatment was applied in the critical temperature (775 o C). Ageing experiments after 4 % prestrain were carried out at 180 o C for different times ranging from 10 to 160 min. The microstructure after different heat treatments applied to the work pieces with the network, fiber, and the bulky martesite morphologies have been identified. It was found that the martensite morphology has no effect on the trend of ΔY (an increase in strength due to strain ageing), YS and UTS at different ageing times for 180 o C. However, at a given ageing time for 180 o C ΔY, YS, UTS and hardness values of fibrous martensite are higher than network or bulky martensite.

PDF

___

1. Akay K. S., Otomotiv Endüstrisinde Kullanılan Çift Fazlı Çeliklerin Fiziksel Özelliklerinin Araştırılması, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005.
2. Dehghani K. ve Jonas J.J., Dynamic Bake Hardening of IF Steels, Metallurgical and Materials Trans., 31A., 1375-1384, 2000.
3. Properties and Selection: Irons, Steels and HighPerformance Alloys, ASM Metals Handbook, 10th Edition, Vol. 1, 1996.
4. Kadkhodapour J., Butz A. ve Ziaei Rad S., Mechanisms of void formation during tensile testing in a commercial, dual-phase steel, Acta Materialia, 25752588 (59), 2011.
5. Rashid, M. S., A Unique High-Strength Sheet Steel with Superior Formability, SAE Technical Paper 760206, Design Engineering and Styling, 938-949, 1976.
6. Coldren, A.P. ve Tither, G., Development of a Mn-Si-Cr-Mo as-rolled Dual Phase Steel Journal of Metals, vol.30, pp.6-9, 1978.
7. Erdogan. M, ''The effect of austenite dispersion on phase transformation in dual phase steels'', Scripta Materialia, 501-506 (48), 2003.
8. Davies RG. The mechanical properties of zerocarbon ferrite-plus-martensite structures, Metallurgical Transactions A; 9A: 451-455, 1978.
9. Dzupon M., Parilak L., Kollarova M. ve Sınaıova I., Dual phase ferrite-martensitic steel micro alloyed with V-Nb, Metalurgija, 46, 15-20, 2007.
10. Mustafa Türkmen ve Süleyman Gündüz, "Martensite morphology and strain aging behaviours in intercritically treated low carbon steel ", Ironmaking & Steelmaking, Volume 38, Number 5, 346-352, 2011.
11. Gündüz S., Static strain ageing behaviour of dual phase steels, Materials Science and Engineering A, 486/1-2: 63-71, 2008.
12. Turkoglu S., Kayalı E. S. ve Çimenoğlu H. Çelik Saclarda Deformasyon Yaşlanma Davranışının İncelenmesi, IV. Demir-Çelik Sempozyumu, Karabük, 1-3 Kasım 2007.
13. De A.K., De Blauwe K., Vandeputte S. ve De Cooman B.C.,. Effect of Dislocation Density on the Low Temperature Aging Behavior of an Ultra Low Carbon Bake Hardening, Journal of Alloys and Compounds, 310, 405-410, 2000.
14. Andrews, K.W., Empirical Formulae for the Calculation of Some Transformation Temperatures J. Iron Steel Inst., 203, 721-726, 1965.
15. TSE, Metalik malzemeler için çekme deneyleri, TS EN ISO 6892 Ocak/2010.
16. Das D. ve Chattopadhyay P.P.,, Influence of Martensite Morphology on the Work-hardening Behaviour of Highstrength Ferrite-martensite Dual-Phase steel, J Mater Sci., 44, 2957-2965, 2009.
17. Speich, G.R. ve Miller, R.L., Mechanical Properties of Ferrite-Martensite Steels, AIME, New Orleans, 145-182, 19-21 Şubat 1979.
18. Gündüz S., Demir B. ve Kaçar R., Effect of Aging Temperature and Martensite by Volume on Strain Aging Behaviour of Dual Phase Steel, Ironmaking and Steel Making, Vol 35, 63-68, 2008.
19. Speich GR., Physical metallurgy of dual-phase steels, AIME, Warrendale, 3-45,1981.
20. Rocha R.O., Melo T.M.F., Pereloma E.V. ve Santos D.B. Microstructural Evolution at the Initial Stages of Continuous Annealing of Cold Rolled Dual-phase Steel. Materials Science and Engineering A, 391, 296-304, 2005.
21. Mohan R. ve Marshall C., Cracking Instabilities in a Low-carbon Steel Susceptible to Dynamic Strain Aging Acta Mater., Vol.46, 1933-1948, 1998.
22. Davies R.G., The Deformation Behavior of a Vanadium-strengthened Dual Phase Steel, Metal. Trans. A, 9A, 41-52, 1978.
23. Bayram A., Uğuz A. ve Ula M., Effects of Microstructure and Notches on the Mechanical Properties of Dual-Phase Steels, Mater. Charact., 43, 259-269, 1999.
24. Koo J.Y. ve Thomas G., Formable HSLA and Dual Phase Steels, TMS-AIME, Chicago, Illinois, 40-58, 1977.
25. Ekrami A., High Temperature Mechanical Properties of Dual Phase Steels, Materials Letters, 59, 2070-2074, 2005.
26. Abdalla A.J., Hein L.R.O., Pereira M.S. ve Hashimoto T.M., Mechanical Behaviour of Strain Aged Dual Phase Steels, Mater. Sci. Technol., Vol.15, 1167-1170, 1999.
27. Besterci, M., Sulleıovu, K. ve Kvackaj, T., Fracture Micromechanisms of Copper Nanomaterials Prepared by ECAP, Kovove Mater., 46, 309-311, 2008.