Adana Tepebağ'daki tarihi yerleşim dokusunun incelenmesi, koruma sorunları ve öneriler

Adana Tepebağ bölgesi tarihi kent merkezini oluşturan bölgelerden biri olup, Adana’nın ilk yerleşim yeri olan Tepebağ Höyüğü’nü de içine alan, geleneksel konut dokusunu bünyesinde barındıran bir yerleşim alanıdır. 1998 yılında onaylanan Koruma amaçlı imar planı, çöküntü alanı haline dönüşen tarihi dokuyu kurtarmak için elde edilen bir plandır, plan onayı akabinde gerçekleşen 1998 depremi bu alan da yeni bir yıkım yaratmıştır. Bu nedenle, makalede; depremden en çok hasar gören kentsel sit sınırları ile çevrelenmiş Tepebağ ve Kayalıbağ mahallesindeki geleneksel konut dokusu öncelikli olarak çalışma alanı olarak belirlenmiş ve konu, Adana il merkezi ile ilintili olması nedeniyle Adana genelinde konut oluşumu ele alınmış, çalışma alanı özelinde geleneksel konut dokusunun fiziki, sosyal ve mimari durumu detaylı olarak incelenmiştir. Konuya ilişkin literatür taramaları, alanda sosyal ve mimari analizler yapılarak birlikte değerlendirilmiştir. Tepebağ bölgesinde yapılan alan çalışmalarının değerlendirildiği analizler haritalarda renkli olarak verilmiştir. Daha sonra bölgenin koruma sorunlarına değinilmiş, bölgenin geneli ve tek yapı bazında koruma onarım önerilerinde bulunulmuştur.

The analysis of the historical pattern at Adana Tepebağ region-conservation problems and proposals

Adana Tepebağ region, is the oldest settlement of the historical part of Adana where the Tepebağ tumulus is also at the boundaries of the historical site. The aging historical-urban site that, appeared as losing their authentic characteristics and importance, is aimed to revitalize to serve the modern society needs, together with the aim of regaining the disappearing urban life and urban culture, by the preparation of the conservation plan. Conservation plan of the historic site was completed in 1998, but the chance of application could not reaized due to the Adana earthquake that occur just a few mounts later, and destroyed the whole site. The Tepebağ and Kayalıbağ districts which have been severely destroyed has primarily chosen for the study area. This article covers, first Adana settlement in general and then the comprehensive analysis and decision on conservation and rehabilitation of the area, which have been physically, functionally and / or socio- economically obsolete after the earthquake. Fallowing the site survey that comprise the documentation of the architectural, physical and social aspects, problems and potantials of the area, evulation and conservation decisions/proposals are given both for the historic site and each single building. Every stage of the study are given on the maps in coloured codes.

PDF

___

1. Adana İl Yıllığı, 2000, Adana Valiliği Yayınları, Adana.
2. Adana Koruma Amaçlı İmar Planı Raporu, 1996, Adana.
3. “Adana’da Deprem Ve Kültürel Miras”, 1998, Panel - T.M.M.O.B. Mimarlar Odası Adana Şubesi Yayınları, Adana.
4. “Adana’nın Kentsel Gelişme Sorunları Ve Koruma Amaçlı Planlama, Tasarım Uygulama Hedefleri” , 1996, Sempozyum - T.M.M.O.B. Mimarlar Odası Adana Şubesi Yayınları, Adana.
5. Adana’da Kültürel Miras Tespit, Koruma, Yaşama Kazandırma Projesi, 1999, T.M.M.O.B. Mimarlar Odası Adana Şubesi Yayınları, Adana.
6. Oral, D., 1996, “XVI. y.y.’da Adana Kentinin Fiziksel Yapısı”1, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
7. Payaslı Oğuz, G., “Adana-Tepebağ Bölgesindeki Tarihi Dokunun 98 Depremi Sonrası İncelenmesi ve Koruma- Geliştirme Önerisi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2002.
8. Tekeli, İ., “Kentsel Korumada Değişik Yaklaşımlar Üzerine Düşünceler”, T.M.M.O.B. Mimarlar Odası Yayını, Ankara, 1987.
9. Tarihi Konut Stokunun Sağlıklaştırılması İçin Bir Finansman Ve Örgütlenme Modeli, 1996, T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Konut Araştırmaları Dizisi:7, Ankara.
10. Tarihi Çevrede Konut-Yapı İlişkileri: Ulucanlar Örneği,1996, T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Konut Araştırmaları Dizisi:12, Ankara.
11. Yavuz, N., “Türkiye’de Kentleşme Ve Adana İl Merkezinde Kentleşmenin Gelişimi Üzerine Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana, 1985.
12. Yavuz, S.- Özmen, Ö., “ Gezginlerin Yüzyılların Ötesinden Gelen Sesi”, Adana Köprü Başı, Y.K.Y., ss. 298, İstanbul, 2000.