Figen ZAİF, Salih TORUN, Aydın KARAOINAR

Maden işletmelerinde uygulanan muhasebe politikaları ve uluslararası finansal raporlama standardı-6’nın getirdiği düzenlemeler

Madencilik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin ekonomi içindeki yeri, kendilerine has yapısı ve çoğunun çok uluslu şirket özelliği göstermesi finansal tablolarında sundukları bilgilerin anlaşılır ve karşılaştırılabilir olması açısından da önem kazanmaktadır. 2000’li yıllara kadar bu sektöre yönelik özellikli bir standart bulunmamakta, bu sektörde faaliyet gösteren işletmelerin uygulayacakları muhasebe politikaları 38 No.lu Uluslararası Muhasebe Standardı (IAS 38) olan Maddi Olmayan Duran Varlıklar standardı ile 16 no.lu Uluslararası Muhasebe Standardı olan Maddi Duran Varlıklar standardı içerisinde düzenlenmekteydi. 2004 yılında yayınlanan ve 2006 yılından itibaren uygulamada olan 6 no.lu Uluslararası Finansal Raporlama Standardı (IFRS-6) bu amaca yönelik düzenlemeleri içeren muhasebe standardıdır. Bu çalışmada, öncelikle madencilik faaliyetleri ve faaliyetler sırasında ortaya çıkan harcamaların muhasebeleştirilmesinde uluslararası alanda genel kabul görmüş muhasebe politikaları açıklanmış ve daha sonra IFRS-6’nın getirdiği esaslar üzerinde durulmuştur. Amaç, maden işletmelerine yönelik muhasebe politikalarını belirleyen uluslararası muhasebe standardı olan IFRS-6’nın getirdiği düzenlemeleri genel kabul görmüş muhasebe politikalarıyla karşılaştırmalı olarak tartışmaktır. Çalışmada, IFRS-6 ile uluslararası kabul gören muhasebe politikaları karşılaştırmalı olarak incelendiğinde, IFRS-6’nın belirli bir politika belirlemekten uzak olduğu ve esnek düzenlemelere yer verdiği tespit edilmiştir. Yaklaşık 120 ülke tarafından uygulanan bu standartların esnek düzenlemelere yer vermesi, bilgilerin şeklen raporlanması veya hiç raporlanmaması ve finansal tabloların karşılaştırılabilirliği açısından ciddi sıkıntılara neden olabilecektir.

Accounting policies applied in the extractive industries and accounting policies set in international financial reporting standards -6

The accurate, reliable and comparable financial information in extractive industry come into prominence because of the position of extractive industry in global and domestic economy, the characteristic and multinational structure of the industry. However until 2000 there has been no International Accounting Standard (IAS/IFRS) that specifically addresses the accounting for this industry and the accounting policies for this sector had been set in IAS 38 Intangible Assets and IAS 16 Property, Plant and Equipment. International Financial Reporting Standard- 6(IFRS-6) which has been published in 2004 effective in 2006 is the accounting standard included the principles for this sector. In this study the accounting policies for extractive industry is explained initially. Then the accounting policies set in IFRS-6 is examined. The purpose of the study is to discuss the accounting policies set in IFRS-6 comparatively with general accepted accounting principles. When we scrutinized the accounting policies set in IFRS-6, it is ascertained that IFRS-6 is far from establishing an accounting policy and includes embedded policies. Setting flexible and embedded choices in IAS/IFRS, used by nearly 120 countries may cause significant problems in comparability and disclosure.

PDF

___

1 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği.
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu.
3213 ve 6326 Sayılı Petrol Kanunu.
BALL, ROBIN VE WU (2003), “Incentives Versus Standards: Properties of Accounting Income in Four East Asian Countries”, Journal of Accounting and Economics, Vol.36 , pp. 235–270
BRADSHAW, Mark T. ve MILLER Gregory S. (2007), “Will Harmonizing Accounting Standards Really Harmonize Accounting? Evidence from Non- U.S. Firms Adopting US GAAP”, Available at http://w4.stern.nyu.edu/emplibrary/BradshawMiller_JAAF_conference_versio n.pdf, last accessed, 10 Mart 2010.
BRYANT, Lisa (2003), “Relative Value Relevance Of The Successful Efforts And Full Cost Accounting Methods In The Oil And Gas Industry” Review of Accounting Studies, 8, pp. 5–28
CORTESE, Corinne L., IRVINE, Helen J. ve KAIDONIS, Mary A. (2009a), “Extractive Industries Accounting And Economic Consequences: Past, Present And Future”, Accounting Forum, Vol. 33, pp.. 27-37
CORTESE, Corinne L., IRVINE, Helen J. ve KAIDONIS, Mary A. (2009b), “Powerful Players: How Constituents Captured the Setting of IFRS 6, An Accounting Standard for the Extractive Industries”, Accounting Forum, http://ro.uow.edu.au/commpapers/504.
CORTESE, Corinne L., IRVINE, Helen J. ve KAIDONIS, Mary A. 2007:, ‘Standard Setting for the Extractive Industries: A critical Examination’, The Australasian Accounting Entities Finance Journal, Vol. 1 (3), 1–10
ERNST & YOUNG (2006), Analysis by Industry, Observations on the Implementation of IFRS
HACIRÜSTEMOĞLU, Rüstem, BAHADIR, Oğuzhan ve BOZ, M. Fatih (2006), “Petrol Arama ve Üretim işletmeleri İçin Muhasebe Sistemi Önerisi”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 78, ss. 21-33.
INTERNATIONAL ACCOUNTING STANDARDS COMMITTEE (2000), Extractive Industries, Issues Paper, November Available at http://www.iasb.org/uploaded _files/document/16_16_iss_sum.pdf Accessed December 20 2003.
IFRS FOUNDATION (2010), http://www.ifrs.org/The+organisation/IASCF+and+IASB.htm (14 Ocak 2010).
KPMG (2007), Assessing The Impact Adoption of IFRS 6: Exploration for and Evaluation of Mineral Resources by Oil & Gas Companies
LANG, M., J. RAEDY AND W. WILSON (2006). “Earnings Management and Cross Listing: are Reconciled Earnings Comparable to US Earnings?” Journal of Accounting and Economics, Vol. 42, pp.255-283.
SERMAYE PİYASASI KURULU TEBLİĞİ (2004), Tebliğ No. XI-27, “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları”
SERMAYE PİYASASI KURULU TEBLİĞİ (2005), Tebliğ No. XI-29, “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları”
SEVİLENGÜL, Orhan. (1998), Genel Muhasebe, Gazi Kitabevi, Ankara.