Laik Türkiye Cumhuriyeti, Ordu ve Burjuva Sınıfı

Makale, Müslüman nüfusa sahip Türkiye Cumhuriyetinin, kuruluşunun milli/ yerli burjuva sınıfının yokluğunda gerçekleştiğini ve bu nedenle Ordu’ya emanet edildiğini belirterek analize başlamaktadır. Türkiye Cumhuriyetinin kurucuları ancak bu sayede laik ve demokratik siyasi rejimin yaşatılabileceğini varsaymışlardır. Çalışma Ordu’ya emanet edilen siyasi rejimin zaman içinde nasıl süreklilik kazandığını belirtmektedir. Bilhassa Atatürk’ün vefatının ardından, Ordu’nun kendisini emaneti üstlenen tek kurum olarak görmesi gerektiğinde siyasi yönetimlere müdahaleleri de beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda Ordu, 1960 darbesinin ardından, demokratik yöntemlerle seçilmiş sivil yönetimler üzerinde sürekli etkili olabilmek için Milli Güvenlik Kurulunu (MGK) bir enstrüman olarak kullanmıştır. Makale Ordu’nun (MGK’nın) gelişmiş demokratik ülkelerde olduğu gibi demokratik yollardan seçilmiş yöneticilere danışmanlık hizmetleriyle yardımcı olmalarını belirtmektedir. Ayrıca ülkemizde mevcut olan eksik demokratik yapının katılımcı demokratik yönetime dönüştürülebilmesi için geniş toplum kesimlerinden (burjuva sınıfından) destek ve demokratik duyarlılık talep edilmektedir. Makale ülkemizde bu duyarlılığın ve özverinin var olduğunu iddia etmektedir. 1997 yılında Refah-Yol Hükümetine karşı yapılan eylemler bunu göstermiştir. Bu nedenle, Ordu’nun üstlendiği ve günümüze kadar taşıdığı emaneti (laik, demokratik Türkiye Cumhuriyetini) artık gerçek sahiplerine, yani demokrasi ve laikliğe inanmış burjuva sınıfına ve burjuva kültürüyle yoğrulmuş sivil toplum gruplarına teslim ederek tarihi misyonunu tamamlamasını önermektedir.

Secular Turkey, Military Power and the Bourgeoisie

This paper aims to explain how a secular and democratic political system is established and survived in an Islamic country, such as Republic of Turkey. It is also stated that why the responsibility of political regime is given to military power at the beginning of establishment of the Republic of Turkey and how this responsibility is continued from 1923 to 2001. Moreover, the tools that are used by the military power to achieve control over civil administrations are also discussed. In order to transform the current democratic structure in Turkey to a more developed and participatory democratic system, large portions of the society should show more sensitivity and support to democracy. The civil actions against Welfare-Path government (the coalition of Welfare Party and True Path Party) in 1997 have shown that this sensitivity and sacrifice for democracy is present in the country. Thus, the study concludes with the proposition that the military power should abandon their historical mission by handing this responsibility (protecting the secular and democratic republic) to its real owners, who are democratic and secular civil administrators, industrialist bourgeoisie and civil society groups.

PDF

___

Archiv der Gegenwart. (1980), Türkei, 50. Jg., Folge 42/1980.
ARSLAN, Ahmet. (2002), 11 Eylül Sonrasında Türkiye bir model olabilir mi?, Görüş, Mayıs-Haziran 2002, s. 22-30, (Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği Yayın Organı).
ARSLAN, Rıza. (1995), Die staatliche Steuerung der Industrialisierung in der Türkei 1923-1990, Neuried, Ars Una. (Deutsche Hochschuledition 39).
AYBAY, Rona. (1978), “Milli Güvenlik Kavramı ve Milli Güvenlik Kurulu”, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Dergisi, cilt 33, Sayı 1-2, Ankara.
BALCI, Muharrem. (2000), MGK ve Demokrasi, Hukuk-Ordu-Siyaset, Yöneliş, İstanbul.
BALLEIS, Sigfried. (1982), “Die Rolle des Militärs”, in: im Gespräch, Kultur und Politik der Türkei, 1. Vierteljahreszeitschrift der Konrad Adenauer Stiftung, Bonn.
BIRAND, M. Ali. (1989), Emret Komutanım, Milliyet Yayınları, İstanbul.
BÖLÜGİRAY, Nevzat. (1999), 28 Şubat Süreci 1, Tekin Yayınevi, İstanbul. Encyclopedia Britannica, Inc. Istanbul: 1989.
ERDEM, Tahran. (1982), Anayasalar ve Seçim Kanunları 1876-1982, Milliyet Yayınları, İstanbul.
ERDOĞAN, Mustafa. (1995), Demokrasi, laiklik, resmi ideoloji, Özışık Ofset Matbaacılık (Liberal Düşünce Topluluğu), Ankara. Genelkurmay ve Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in Türk Milletine Açıklaması, yayın tarihi: 12 Eylül 1980.
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref. (2000), Anayasa Hukuku, Anayasa Metni. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 9. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara.
HIRSCH, Ernst E.. (1966), Die Verfassung der Türkischen Republik, Band 7, Frankfurt a. M., Berlin.
JÄSCHKE, Gotthard. (1951), Der Islam in der neuen Türkei, eine rechtsgeschichtliche Untersuchung, Leiden.
KARLUK, Rıdvan. (1995), Türkiye Ekonomisi, Tarihsel Gelişim – Yapısal Değişim, 3. Baskı, Bata Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
KONGAR, Emre. (2006), 21. Yüzyılda Türkiye, 2000’li Yıllarda, Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, 38. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
KURUÇ, Bilsay. (1987), Mustafa Kemal Döneminde Ekonomi, 1. Baskı, Bilgi Yayınevi (Bilgi Yayınları Dizisi, 52), İstanbul.
LEGGEWIE, Claus. (2002), Kröten und Schwalben, Die Türkei und ihr langer Weg nach Westen, Frankfurter Rundschau, Feuilleton, 13. 08. 2002.
MENZLER, Walter. (1992), Atatürk begründet die moderne Türkei, Berlin.
ÖZAY, İl Han. (1996), Günışığında Yönetim, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
ÖZDEMİR, Hikmet. (1991), Sivil Cumhuriyet, Boyut Yayınevi, İstanbul.
ROTTER, Gernot. (2001), “Kemalismus, Nasserismus, Baath-Partei: Der Islam trennt Religion und Staat anders als der Westen”, in: Die Zeit, Feuilleton 41/2001.
ROUX, Jean-Paul. (2007), Türklerin Tarihi, Pasifikten Akdenize 2000 Yıl, , (Çev.) Prof. Dr. Aykut Kazancıgil ve Lale Arslan-Özcan, 7. Baskı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
SOYSAL, Mümtaz. (1990), 100 Soruda Anayasanın Anlamı, 8. Baskı, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
STEINHAUS, Kurt. (1969), Soziologıe der türkischen Revolution, zum Problem der Entfaltung der bürgerlichen Gesellschaft in sozioökonomisch schwach entwickelten Ländern, Frankfurt a. M..
STONE, Norman. (2001), “Von der Türkei lernen”, in: Frankfurter Allgemeine Zeitung, 01. 10. 2001, Nr. 228.
SUCHSLAND, Rüdiger. (2001), “Ein Gespräch mit Benjamin Barber über den islamistischen Terror, den wilden Kapitalismus und die Chancen einer gerechten Weltordnung”, in: Die Zeit, Feuilleton 46/2001.
TANÖR, Bülent. (2001), Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 1789-1980, 7. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
THRÄNHARDT, Dieter. (1983), “Die Türkei. Eine militärische Republik”, Teil II, in Politische Vierteljahresschrift, 24. Jahrgang, 1/83.
TÜFEKÇİ, Gürbüz D.. (1983), Atatürk’ün okuduğu kitaplar, 1. Baskı, Ankara. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (2001), değişen 34 Madde ile birlikte, Sabah Gazetesi ek yayını, Kasım 2001.
TÜSİAD Basın Bültenleri. www.tusiad.gov.tr.
YAŞA, Memduh. (1980), Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ekonomisi 1923-1978, Apa Ofset Basımevi, (Akbank Kültür Yayını), İstanbul.