Güvenlik Politikaları Bağlamında AB-ABD İlişkileri ve Irak Savaşı

Ortak Dıs Politika ve Güvenlik Politikası, Avrupa Birliği’nin dayandığı temel sütunlardan birini olusturur sekilde, Avrupa devletlerinin birlikte hareket etme yetisini artırmaya yönelik olarak tasarlanmıs ve Avrupa ülkeler bütününü siyasi tabloda da bir araya getirmeyi amaçlayan bir dönüsüm projesi olarak sekillenmistir. Soğuk Savas sürecinde ve ardından Balkanlar’da yasanan istikrarsız dönem boyunca Avrupa’nın güvenliğinin garantisi olarak öne çıkan ABD’nin askeri yapılanması ile bölgesel güvenliğini tek elden ve kendi örgütlenmesi dahilinde yürütme çabasında olan AB arasında güvenlik ve savunma boyutunda yasanan güç mücadelesi çalısmamızın temel konusunu olusturmaktadır. Avrupa güvenlik mimarisinin geleceği, ABD-AB iliskilerinin gelisimine doğrudan bağlıdır. Bu önermeden hareketle, ortak bir güvenlik politikası ekseninde AB’ye üye ülkeler arasında bir fikri birlikteliğin sağlanmasına yönelik çalısmaların hız kazandığı bir dönemde meydana gelen Irak Savası ve üye ülkelerin bu savasa yönelik farklı tutumları AB’yi bu hedefini yeniden sorgulamaya itmistir. Irak Savası’nın basladığı tarihten bu yana Avrupa’da “ortak akla olan inanç” öne çıkmıs ve transatlantik ittifakının çözülmesinin önüne geçildiği gibi yasanan gelismeler ısığında üye devletler arasındaki anlayıs farklılıklarının ortak paydalarda bulustuğu bir süreç belirmistir. Çalısmamızda öncelikli olarak tarihsel bağlantıyı sağlamak adına ODGP ve Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) hakkında bilgi verilecek, devamında ana konuyu teskil eder sekilde Irak Savası sırasında ve sonrasında AGSP bağlamındaki sorunlar değerlendirilecek ve AB ile ABD’nin yaklasımları ele alınacaktır.

EU-USA Relations in the Context of the Security Policy and Iraq War

The Common Foreign Policy and Security Policy (CFSP) were designed to increase the capability of the European countries to act altogether and it is shaped as a transformation project which aims to gather the whole European countries also on the political table. The main subject of our article is power contention in the field of security and defense between USA’s military structuring that the guarantee of European security during the Cold War and in the course of unstable period in Balkans and the EU as the regional security actor that efforts for establishing a common platform in Europe. The future of the European security heritage is directly related to the development of the USA-EU relations. At the point of intervention of the USA to Iraq the fact that the EU which decided on common attitude and common strategy divided into two poles lead to the questioning of the future of the European organization. At this point “the belief for the common mind in Europe” came to the fore and together with overcoming the dissolution of the transatlantic alliance the idea that the perception differences within the European Union meet at the common shares gained importance. This article will examine first the establishment and development of Common Foreign Policy and Security Policy and also European Security and Defense Policy (CFSP), continue of this study will deal problems the context of CFSP during and after the Iraq War.

PDF

___

A National Security Strategy of Engagement and Enlargement, February 1995, (http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/nss/nss-95.pdf) (10 Subat 2008)
AHMET, İkbal. (2001), “Terörizm: Onlarınki ve Bizimki”, 11 Eylül: Bir Saldırının Yankıları, (Ed.)Tamer Erdoğan, Bedirhan Toprak, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
AKLAR, Yılmaz, “NATO Brüksel Zirvesi’nin Düsündürdükleri”, Jeopolitik ve Strateji, 25 Subat 2005. (http://www.avsam.org/tr/yyazdir.asp?ID=430&kat1=13&kat2=) (14 Subat 2008) Anadolu Ajansı Bülteni,19 Mart 2003.
ATESOĞLU, Nursin Güney. (2004), “Yeni Güvenlik Stratejilerindeki Ortak Tehdit Algılamaları: AB,
NATO ve ABD”, 2023 Dergisi, Yıl 4, Sayı 38, 15 Haziran 2004.
BAÇ, Meltem Müftüler. (2006), “Türkiye - Avrupa Birliği İliskilerine Güvenlik Boyutundan Bir Bakıs”, TESEV Yayınları, İstanbul.
BRAUNER, Wolfgang. (2000) “German Perspective II, Germany’s Europeanized Role in the Development of the ESDP”, German Foreign Policy in Dialogue, Vol.1, No: 2, Temmuz 2000. (http://www.deutsche-aussenpolitik.de/newsletter/issue02.html) (10 Ocak 2008)
CAMERON, Fraser ve DITTRICH, Mirjam. (2003), “The Future of Transatlantic Relations”, Issue Paper, European Policy Centre, Nisan 2003.
CHRISTOPHER, Warren. (1995), “Reinforcing NATO’s Strength in the West and Deepening Cooperation with the East”, Ministerial Meeting of the North Atlantic Council / North Atlantic Cooperation Council, Noordwijk aan Zee, May 30-31, 1995.
CORNISH, Paul. “EU and NATO: Co-Operation or Competition?”, Briefing Paper for European Parliament, 29 Eylül 2006, (http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2004_2009/ documents/dv/eunatorelations_/eunatorelations_en.pdf) (19 Subat 2008)
ÇAKMAK, Haydar. (2007), Avrupa Güvenliği, Platin Yayınları, Ankara.
ÇAYHAN, Esra. (2002) “Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası ve Türkiye”, Akdeniz Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı 3.
ÇAYHAN, Esra ve ATESOĞLU, Nursin Güney. (1996), Avrupa’da Yeni Güvenlik Arayısları NATOAB- Türkiye, AFA Yayıncılık ve TÜSES Vakfı, İstanbul.
ÇİTLİOĞLU, Ercan. (2001), “AGSK-NATO ve Türkiye”, Finansal Forum, 24 Mayıs 2001. Declaration on Western European Union - Maastricht 10 December 1991. (http://www.assemblyweu. org/en/documents/sessions_ordinaires/key/declaration_maastricht_fromeu_site.php?PHP SESSID=69580462471bcad9fe33454e60f45711#P49_7643) (11 Subat 2008)
DEDEOĞLU, Beril. (2003), Dünden Bugüne Avrupa Birliği, Boyut Yayıncılık, İstanbul.
DUKE, Simon. (2003), “The Hyperpower and the Hype: Reassessing Transatlantic Relations in the Iraqi Context”, European Institute of Public Administration, Working Papers, Ocak 2003. (http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/NISPAcee/UNPAN009893.pdf) (27Ocak2008)
FISK, Robert. (2001), “Bu Savas Teröre Karsı Değil; Amerika’nın Düsmanlarına Karsı Savasıdır”, Düsmanı Arayan Savas, (Ed.) Metin Sever ve Ebru Kılıç, Everest Yayınları, İstanbul.
GRABBE, Heather. (2003) “Shaken to the Core”, Prospect, May 2003, sayı 86.
Joint Declaration Issued at the British-French Summit, Saint-Malo, France, 3-4 December 1998, (http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page &cid=1007029391629&aid=1013618395073) (9 Subat 2008)
KAGAN, Robert. “Power and Weakness”, Policy Review, Haziran - Temmuz 2002, sayı 113.
KESKİN, Funda. (1998), Savas, Karısma ve Birlesmis Milletler, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, Ankara.
KİBAROĞLU, Mustafa. (2000), “Amerikan Ulusal Füze Savunma Sistemi”, Avrasya Dosyası - Amerika Özel Sayısı, Güz 2000, Cilt 6, Sayı 3.
KULOĞLU, Armağan. “Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası ve Türkiye”, Stratejik Analiz, Cilt 2, Sayı 15, Temmuz 2001.
LINDLE, Julian. (2005), “Headline Goal 2010 and the Concept of the EU Battle Groups: An Assessment of the Build-Up of a European Defence Capability”, European Security and Defence Policy and the Transatlantic Relationship: How to Strike a New Balance?, Cicero Foundation, 9th December 2005, Paris. (http://www.cicerofoundation.org/pdf/ lecture_lindleyfrench_dec05.pdf)
MENOTTI, Roberto. (2002), “The EU and NATO: The Nexus of European Security”, Turkish Policy Quarterly, Kıs 2002.
NATO Dergisi, No: 1, Mart 1994.
NYE, Joseph. (2002), The Paradox of American Power: Why the World’s Only Superpower Can’t Go It Alone?, Oxford University Press, New York.
ORTEGA, Martin. (2002), “A European Point of View”, EU Security Institute, Occasional Paper, No: 40, Aralık 2002.
ORTEGA, Martin. (2003),“CFS Confronting Iraq”, EU Security Institute Note, 17 Mart 2003.
ROBERTS, John M. (2003), Yirminci Yüzyıl Tarihi, Çev: Sinem Gül, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
SALINGER, Pierre ve LAURENT, Eric. (1991), Körfez Savası: Gizli Dosya, Çev. Erden Akbulut, E Yayınları, İstanbul.
SERDAR, A. Seda. (2001), “Yıldız Savasları’nın Oğlu ve AGSK: ABD’nin Bitmeyen Avrupa’nın Baslamayan Oyunu”, Stratejik Analiz, Cilt 2, Sayı 14, Haziran 2001.
SERDAR, A. Seda. (2002), “Belçika’nın Kazançları ile Türkiye’nin Tavizleri: Laeken Zirvesi Sonuçları”, Stratejik Analiz, Cilt 2, Sayı 21, Ocak 2002.
SÖNMEZOĞLU, Faruk. (1996), Uluslararası İliskiler Sözlüğü, Der Yayınları, İstanbul.
The National Security Strategy March 2006, (http://www.whitehouse.gov/nsc/nss/2006/) (5 Subat 2008)
The NATO Response Force, What does this mean in practice?, (http://www.nato.int/issues/nrf/practice.html) 30 Nisan 2007.
Transatlantic Trends 2007, (http://www.transatlantictrends.org/trends/doc/TT07TKKFR_FINAL.pdf) (18 Ocak 2008)
VAN HAM, Peter,. (2000), “Europe’s Common Defence Policy: Implications for the Trans-Atlantic Relationship”, Security Dialogue, Vol. 31, No:2, Haziran 2000.
WOLF, Reinhard. (2000), “German Perspective I: Rhetoric or Substance? Germany and the Future of Europe’s Common Security and Defense Policy”, German Foreign Policy in Dialogue, Vol.1, No: 2, Temmuz 2000. (http://www.deutsche-aussenpolitik.de/newsletter/issue02.html) (10 Subat 2008)
İsveç Sosyal Demokrat Partisi, Genel Sekreteri, Lars Stjernkvist ile Cumhuriyet Gazetesi için yapılan ropörtaj. (21 Ocak 2004)
Macaristan Sosyalist Partisi, dıs iliskiler komisyonu baskanı, Prof. Dr. George Hogyl ile Cumhuriyet Gazetesi için yapılan ropörtaj. (16 Subat 2005)