Türkiyede Kuklacılık ve İpli Ahşap Kukla Yapımından Bir Örnek

Geleneksel Türk Kukla yapımı kökeni çok eskilere dayanan bir halk sanatıdır. Türkçe bebek anlamına gelen ve bugün Anadolu\'da yaşayan korçak, kudurcuk, kaburcuk, kağurcuk, kağurcak, lubet, v.b. gibi isimlerle yaşayan kukla seyirlik oyunların en eskilerindendir.” Korkolçak”, “Çadır hayal” (ipli kukla) adı ile yaşayan kukla Orta Asya\'da aynı isimle yaşatılmakta ve Orta Asya\'dan geldiği sanılmaktadır.Kuklanın konusu günlük yaşamdan ve edebi hikayelerden oluşmaktadır. Bir hareket ve hacim oyunu olan kuklanın 14.yy\'dan bu yana oynatıldığı bilinmektedir. Bu çalışmada Türk kukla sanatının tarihi, kukla çeşitleri ve ahşap malzemeyle yapılan ibiş el kuklasının yapımında kullanılan araç -gereçler ile yapım aşamaları incelenmiştir.

Puppetry in Turkey and an Example of The Making of a Wooden Marionette

The traditional Turkish Puppetry, which is a public art, dates very far back. Puppet shows, which survive in Anatolia today under names such as korcak, kudurcuk, kaburcuk, kagurcuk, kagurcak, lubet, etc., which mean baby in Turkish, are the oldest of them all. The puppet, which exists under names such as "Korkolkac", "Cadir Hayal" (marionette), is found in Central Asia under the same name and is believed to have come from there. The subject of the marionette is comprised of events from daily life and stories from the literature. It is known that puppetry, which is a show of action and volume, has been going on since the 14th century. In this study, the history of Turkish puppetry, types of puppets, the tools and materials used in the making of wooden hand puppet ibis and the stages of its making were examined.

___

  • Ağakay, M. (1974). Türkçe Sözlük. Ankara: Bilgi Basımevi
  • And, M. (1977). “Köylü ve Halk Tiyatrosu Gelenekleri Açısından Orta Asya, İran, Anadolu Kuklasından Örnekler”, Milliyet Sanat Dergisi, 243; 22-25.
  • And, M. (1985). Geleneksel Türk Tiyatrosu. İstanbul : Bilgi Yayınevi.
  • And, M. (1996). “Kukla Koleksiyonculuğu”, Tombak Antika Kültürü Koleksiyon ve Sanat Dergisi, 9; 4-14.
  • And, M. (2003). Oyun ve Bügü. İstanbul : Yapı Kredi Yayınları.
  • Avcı, N., Turla, A. (2003). Kuklalar. İstanbul : Ya-pa Yayınları.
  • Bilgin, N. (1997). Folklorik Yapma Bebekçilik. Ankara : Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Oral, Ü. 2003. Kukla ve Kuklacılık. İstanbul : Kitapevi Yayınları.
  • Roth, D. (1975). The Art Of Making Puppets& Marionettes. Pennsylvania : Chilton Book Campany.
  • Kaynak Kişi : Kukla sanatçısı : Hakan Arısoy