Bakü Tiflis Ceyhan BTC Ham Petrol Boru Hattı ve Türkiye Jeopolitiğine Etkileri

Bu çalışmada, yüzyılın projesi olarak adlandırılan ve 2005 yılının ortalarında bitirilmesi plânlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı\'nın Türkiye Jeopolitiğine etkileri incelenmektedir. Bu bağlamda petrol-jeopolitik ilişkisi, Hazar Havzası enerji kaynakları ve enerji arzı konuları üzerinde durulmuştur. Ortadoğu\'nun ardından dünyanın ikinci büyük petrol bölgesi olacağı öngörülen Hazar Havzası; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçirilen 1774 km uzunluğundaki bir boru hattıyla Akdeniz\'e bağlanmaktadır. Açık denizlere kıyısı olmayan Azerbaycan, bu boru hattıyla Rusya Federasyonu\'na bağımlı olmaksızın petrolünü dünya piyasalarına sunma imkânına kavuşmaktadır. Türkiye bu hat sayesinde bölgenin enerji kaynakları üzerindeki etkinliğini artıracağı gibi, Kafkasya ve Türk cumhIn this study, so-called the project of the century, Baku-Tbilisi-Ceyhan Pure Oil Pipeline (BTC) to be finished in the middle of 2005 are examined for its effects on Turkey\'s geopolitics. The aim of the study is to investigate the relationship between oil and geopolitics, the energy sources in Hazar Basin and the security issues of energy supply. Hazar Basin, predicted to be the second largest oil region of the world after the Middle East, is connnected to the Mediterranean with this 1774 km-long pipeline that passes through Azerbaijan, Georgia and Turkey. Azerbaijan, with no coast to open sea, will have the opportunity to pour its oil to the world\'s market independent from Russia. Owing to this pipeline, Turkey may improve its relations with Caucasia and Turkish republics as well as increase its potency on the energy sources of the region. As one of the cornerstones within Eurasia energy corridor, BTC has turned Turkey to be oneBTC, Türkiye jeopolitiği, enerji arzı, Hazar Havzası.BTC, Turkey’s geopolitics, Hazar Basin, energy supply. Tam Metin

Anahtar Kelimeler:

BTC, Türkiye jeopolitiği, enerji arzı, Hazar Havzası.

Baku Tbilisi Ceyhan Pure Oil Pipeline BTC And its Effects On Turkey s Geopolitics

In this study, so-called the project of the century, Baku-Tbilisi-Ceyhan Pure Oil Pipeline (BTC) to be finished in the middle of 2005 are examined for its effects on Turkey\'s geopolitics. The aim of the study is to investigate the relationship between oil and geopolitics, the energy sources in Hazar Basin and the security issues of energy supply. Hazar Basin, predicted to be the second largest oil region of the world after the Middle East, is connnected to the Mediterranean with this 1774 km-long pipeline that passes through Azerbaijan, Georgia and Turkey. Azerbaijan, with no coast to open sea, will have the opportunity to pour its oil to the world\'s market independent from Russia. Owing to this pipeline, Turkey may improve its relations with Caucasia and Turkish republics as well as increase its potency on the energy sources of the region. As one of the cornerstones within Eurasia energy corridor, BTC has turned Turkey to be oneBTC, Türkiye jeopolitiği, enerji arzı, Hazar Havzası.BTC, Turkey’s geopolitics, Hazar Basin, energy supply. Tam Metin

Keywords:

BTC, Turkey’s geopolitics, Hazar Basin, energy supply.,

PDF

___

BP, (2002), Statistical Review of World Energy, Haziran 2002, (http://www.bp.com).
Brzezinski, Z., (1998), Büyük Satranç Tahtası: Amerika’nın Önceliği ve Bunun Jeostratejik Gerekleri, İstanbul: Sabah Kitapları Dizisi: 68, Çağdaş Bakışlar Dizisi: 18.
CSIS (Centre for Strategic and International Studies), 2000, The Geopolitical Outlook: 2000-2020, The Geopolitics of Energy Into The 21st Century, Washington.
Davudoğlu, A., (2001), Stratejik Derinlik: Türkiye’nin Uluslararası Konumu, Küre Yayınları, İstanbul: BSV Kitaplığı 1, Stratejik Araştırmalar 1.
Doğanay, H., (1989), Türkiye’nin Coğrafî Konumu ve Bundan Kaynaklanan Dış Tehditler”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 58.
Doğanay, H., (1995), Türk Dünyası’nın Siyasî Sınırları, Atatürk Üniversitesi K.Karabekir Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Bölümü Doğu Coğrafya Dergisi,1.
Dönmez, Y., (1987), Türk Dünyasının Beşerî ve İktisadî Coğrafyası, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 1878, Coğrafya Bölümü Yayınları No: 74.
EC (European Commission), (2001), Green Paper, (http://www.europa.eu.int/ comm/off/green/index_en.htm).
Emrahov, M., (2000), Hazar Havzası Enerji Kaynaklarının Global Politikadaki Yeri ve Türkiye, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adana.
Göney, S., (1993), Siyasî Coğrafya C. II, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yay. No: 3820, Fakülte Yayınları, No: 103.
Günel, K., (1997), Coğrafyanın Siyasal Gücü, İstanbul: Çantay Kitabevi.
Güner, İ., (1996), Türkiye’nin Jeopolitik Konumuyla İlgili Bir Değerlendirme, Akademik Araştırmalar: Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1).
İlhan, S., (1989), Jeopolitik Duyarlılık, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII. Dizi-Sa.113.
İlhan, S., (1993), Türkiye’nin ve Türk Dünyasının Jeopolitiği, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları: 134, Seri: VIII, Sayı: A.1.
İstikbal, C., (2000, Nisan), Türk Boğazlarında Deniz Trafik Güvenliği Ve Bölgesel Önemi, (http://www.turkishpilots.org.tr/documents).
Karadağ, R., (1991), Petrol Fırtınası, İstanbul: Divan Yayınları.
Kızılkaya, E, Cem, E., (2003), Enerjinin Jeopolitiği: Dünya Üzerindeki Jeoekonomik Mücadele, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9.
KOSDEP, (2004), Büyük Ortadoğu Projesi ve Ülkelerin Bilgi Profilleri, Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürlüğü, Ankara.
Kurtuluş, B., (1998), Türk Cumhuriyetleri Pazarı, Türk Dünyası Araştırmaları, 114.
McMillan, J., (2003), U.S. Interests and Objectives, The United States and persian Gulf: Reshaping Security Strategy for the post-Containment Era, ed. Richard D. Sokolsky, Washington.
Özalp, N., (2004), Büyük Oyunda Hazar Enerji Kaynaklarını Önemi ve Konumu, Panorama Aylık Uluslararası İlişkiler Ekonomi Politika Dergisi, 1.
Özey, R., (1999), Dünya ve Türkiye Ölçeğinde Siyasî Coğrafya, İstanbul: Aktif Yayınevi.
Özbilen, Ş., (2003), Kaynakların Paylaşımı ve II. Körfez Savaşı, Finans Dünyası, 160. Pala, C., (2003), Enerjide Petrol/Doğalgaz Dengesi: Fosil Evliliği Katolik Bir Evlilik mi, TÜSİAD Görüş Dergisi, 54.
Pala, C., (2003) 21. Yüzyıl Dünya Enerji Dengesinde Petrol ve Doğal Gazın Yeri ve Önemi: Hazar Boru Hatlarının Kesişme Noktasında Türkiye, Avrasya Dosyası, 9 (1).
Pamir, N. A., (2003), Avrasya Boruhatlari, Enerji Güvenligi ve Türkiye, Jeopolitik: Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2 (5).
Timor, A., (2000), Hazar Denizi Bölgesi Petrol ve Doğalgaz Kaynakları, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, 8.
Tümertekin, E., Özgüç, N., (1999), Ekonomik Coğrafya: Küreselleşme ve Kalkınma, İstanbul: Çantay Kitabevi.
Uyanık, H., (2004), Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Türkiye Açısından Önemi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi), Afyon.
Yıldırım, S., (2003), Dünyada ve Türkiye’de Petrol, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü,
(http://www.dtm.gov.tr/ead/ticaret/ticaret.htm).
www.botas.gov.tr/projeler
http://www.btc.com.tr
http://www.eia.doe.gov/oil_gas/petroleum/data_publications
http://www.enerji.gov.tr/petrolarztalep.htm
http://www.turkocagi.org.tr/indexm.html