PEYAMİ SAFA'NIN MATMAZEL NORALİYA' NIN KOLTUĞU ROMANINDA SİMGESEL ALANDAN İMGESEL ALANA D ÖNÜŞÜMÜN M ETAFİZİK DÖNÜŞÜM OLARAK ALGILANIŞININ F ENOMENOLOJİSİ

Özet: Peyami Safanın Matmazel Noraliyanın Koltuğu adlı romanı, başkahramanının içsel/ psişik dönüşümü üzerine kurulmuştur. Bu dönüşüme psikanalizin verileriyle bakıldığında başkahramanın içsel/ psişik dönüşümü metafiziğe değil, simgesel alandan imgesel alana, erilden dişile, kültürden doğaya, dolayımlı algıdan dolayımsız algıya, nesnelden öznele bilinçten-bilinçdışına yöneliktir. Böylesine bir değişimin nedeni başkahramanın, Fransız psikiyatr Jacques Lacanın psikanaliz kuramında işaret ettiği gibi İmgesel alandan Simgesel alana geçerken özdeşleşecek bir baba bulamamasıdır. Sigmund Freudun ortaya koyduğu gibi modern öncesi toplumlar için totem sembolleriyle yasanın temsilcisidir. Özdeşime girilecek olan ego-idealini temsil eder. Topluma ait simgelerle çocuğa aktarılan ise tabu olarak konumlanır. Bu her iki güç de özneyi, simgesel/ toplumsal alana iter. Jacques Lacana göre modern toplumlar totemi yok ettiğinden yüceltici/ego ideali ile bastırma/ süperego aynı kişi/ baba üzerinde toplanır. Baba bu çifte rol için yetersiz kalır. Babanın idealize edilmesinde bir problemin ortaya çıkması öznenin simgesel/ toplumsal alana geçememesiyle sonuçlanır. Matmazel Noraliyanın Koltuğu romanının başkahramanı da yüceltme ve bastırmayı babada birleştirir. Fakat yine de babayla özdeşleşmez. Babayı yüceltici/ ego-ideali olarak değil de cezalandırıcı süperego olarak içselleştirmiştir. Bu durum babayla özdeşleşmeyi ketlemiş, romanın başkahramanı simgesel/ toplumsal alana problemli geçmiştir. Simgesel alanın yasa ve yasaklarıyla problem yaşayan romanın başkahramanı, gerilimi azaltmak için her özne gibi çocukluğunda bir dönem yaşadığı imgesel alana dönmeyi tercih etmiştir.

DÖNÜŞÜM OLARAK ALGILANIŞININ F ENOMENOLOJİSİ The Phenomenology of the Perception of the as the Transformation Metaphysicsto Transformation from Symbolicto Imaginary Field in Matmazel Noraliya nın Koltuğu (The Chair of Matmazel Noraliya) by Peyami Safa Феноменология восприятия перехода из символическ

Abstract: Matmazel Noraliya nın Koltuğu (The Chair of Mademoiselle Noraliya) by Peyami Safa is based on theinner/ psychic transformation of the protagonist. Considering this transformation with the data of psychoanalysis; the inner/ psychic transformation of the protagonist is not to metaphysics, but it is from symbolic to imaginary field, from masculine to feminine, from culture to nature, from indirect perception to direct perception, from objective to subjective, from consciousness to unconsciousness. There as on for a such change is that the protagonist cannot find a father with whom identify while passing through from symbolic to imaginary field, as French psychiatrist Jacques Lacan has pointed out in psychoanalytic theory. As Sigmund Freud points out, for pre-modern societies, totem is the representative of law with its symbols. It represents the ego-ideal with which is identified. Transferred to the child with the symbol of the society is positioned as taboo. Both of these powers push the subject towards symbolic/ social field. According to Jacques Lacan, since modern societies have destroyed totem, honorific/ ego ideal and suppression/ superego combine upon the same person/ father. The father is not enough for this dual role. Arising of a problem in idealization of the father results that the subject cannot pass through the symbolic/ social field. The protoganist of Matmazel Noralya also combines sublimation and suppression upon his father. Yet he still identifies with his father. Since he has problems with the idealization of father. The protagonist internalizes the father as punitive-superego, not as honorific/ ego-ideal. This has inhibited to identify with the father and the protagonist of the novel passed the social field with problem.

PDF

___

BLUMENBERG, Hans (2014), Endişe Nehri Geçiyor, (Çev. Cemal ENER), İstanbul: Metis Yayınları.
BUMİN, Tülin (2013), Hegel, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CHASSEGUET-SMİRGEL, J. (2005), Ben İdeali, (Çev. Nesrin TURA), İstanbul: Metis Yayınları.
DERRİDA, Jacques (2010), Gramatoloji, (Çev. İsmet BİRKAN), Ankara: Bilgesu Yayınları.
EAGLETON, Terry (2010), Estetiğin İdeolojisi, (Çev. Ayfer DOST), İstanbul: Doruk Yayınları.
EECKE, Wilfred ver (2009), “Lacan’ın Kompleks Psikoz Kuramına Dair Kuramsal ve Teropötik Çıkarımlar”, (Çev. Berkey ERSÖZ), İstanbul: MonoKL, Sayı VI-VII.
FELMEN, Shoshana (2009), “JacquesLacan ve İçgörü’nün Serüveni, Çağdaş kültürde Psikanaliz” (Çev. Sibel KİBAR), İstanbul: MonoKL, Sayı VI-VII,
FREUD, Anna (2011), Ben ve Savunma Mekanizmaları (Çev. Yeşim Erim), İstanbul: Metis Yayınları.
FREUD, Sigmund (2009), Haz İlkesinin Ötesinde, Ben ve İd, (Çev. Ali BABAOĞLU), İstanbul: Metis Yayınları.
FREUD, Sigmund (2009-a), Uygarlığın Huzursuzluğu, (Çev. Haluk BARIŞCAN), İstanbul: Metis Yayınları.
FREUD, Sigmund (2010), Narsizm Üzerine ve Schreber Vakası, (Çev. Banu BÜYÜKKAL, Saffet Murat Tura), İstanbul: Metis Yayınları.
GREEN, Andre (2004), Hadım Edilme Kompleksi, (Çev. Levent KAYAALP), İstanbul: Metis Yayınları.
İZMİR, Mutluhan (2015), Lacancı Psikanaliz ve Karakter Çözümleme, Ankara: İmge Kitabevi.
İBNÜ’L ARABÎ (2004), İbnü’l Arabî Sözlüğü (Haz. Suad El-Hakîm), (Çev. Ekrem DEMİRLİ), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
KALTENBECK, Franz (2009), “Gözetim ve Kötü Niyet”, (Çev. H. İlksen MAVİTUNA), , İstanbul: MonoKL, Sayı VI-VII.
KOJEVA, Alexandre (2012), Hegel Felsefesine Giriş, (Çev. Selahattin HİLAV), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
LACAN, Jacques (2012), Benim Öğrettiklerim, (Çev. Murat ERŞEN), İstanbul: MonoKL Yayınları.
LACAN, Jacques (2012-a), Baba-nın Adları, (Çev. Murat ERŞEN), İstanbul: MonoKL. Yayınları.
LACAN, Jacques (2013), Psikanalizin Dört Temel Kavramı Seminer 11. Kitap, (Çev. Nilüfer ERDEM), İstanbul: Metis Yayınları.
MARCUSE, Herbert (1998), Eros ve Uygarlık, Freud Üzerine Felsefi Bir Çözümleme, (Çev. Aziz YARDIMLI), İstanbul: İdea Yayınevi.
MOREL, Genevieve (2009), “Semptomun Uzantıları”, (Çev. Merve KURT), , İstanbul: MonoKL Sayı VI-VII.
MYERS, Tony (2014), Slavoj Zizek, (Çev. Abdurrahman AYDIN), Ankara: Phoenix Yayınları
PEYAMİ SAFA (1998), Matmazel Noraliye’nin Koltuğu, İstanbul: Ötüken Yayınları.
RANK, Otto (2001), Doğum Travması, (Çev. Sabri YÜCESOY), İstanbul: Metis Yayınları.
RICOEUR, Paul (2007), Yoruma Dair, Freud ve Felsefe, (Çev. Necmiye ALPAY), İstanbul: Metis Yayınları.
SAYDAM, M. Bilgin (2011), Deli Dumrul’un Bilinci, İstanbul: Metis Yayınları.
WRIGHT, Elizabeth (2002), Lacan ve Post-feminizm, (Çev. Ebru KILIÇ), İstanbul: Everest Yayınları.
ZİZEK, Slavoj (2012), Yamuk Bakmak, Popüler Kültürden Jacques Lacan’a Giriş, (Çev. Tuncay BİRKAN), İstanbul: Metis Yayınları.