Lise öğrencilerinin menstruasyon hijyen konusunda bilgi/tutumları ve eğitimin etkinliğini değerlendirme

Amaç: Okul çağında sağlık sorunlarına neden olan etmenlerin en önemlilerinden biri yetersiz hijyen uygulamalarıdır. Okulda verilecek eğitim sonucu, doğru sağlık alışkanlıklarının kazandırılması ile bu problemin önüne geçilmesi mümkündür. Yapılan bu çalışmada Ankara’da bir kız meslek lisesindeki öğrencilerin menstruasyon hijyenikonusunda bilgi ve tutumlarını saptamak ve bu sonuçlar doğrultusunda uygulanan eğitim programının etkinliğinideğerlendirmek amaçlanmıştır. Yöntemler: Araştırma müdahale tipindedir. Ankara ilinde gecekondu bölgesindeki bir kız meslek lisesinin 9, 10,11’inci sınıl arında okuyan toplam 373 öğrencisinin tamamı alınmıştır. Çalışma grubunu veri toplama sürecindeokulda bulunan ve eğitimden önce (EÖ) ve eğitimden 3 ay sonra (ES) anket formlarını yanıtlayan n=293 öğrenci(%78.5) oluşturmaktadır. Her üç anket uygulaması da gözlem altında yapılmıştır.Bulgular: Öğrencilerin %87.3’ü 15-17 yaş grubundadır. Annelerinin %7.8’inin okur-yazar olmadığı, %73.3’ünün deokur-yazar ya da ilkokul mezunu olduğu; babalarının ise, %53.9’unun ilkokul mezunu, %26.6’sının ortaokul mezunuolduğu bulunmuştur. Annelerin %94.9’u ev hanımı, babaların %40.6’sı işçi, %2.0’ı da işsizdir. Öğrencilerin menstruasyon ve perine hijyeniyle ilgili bilgi düzeylerinin düşük olduğu saptanmıştır. Eksiklikler görülerek geliştirilen eğitimprogramı uygulandıktan 3 ay sonraki bilgi ve tutum değerlendirmesinde; bazı konularda istatistiksel olarak anlamlıgelişmeler sağlanmış, bazı konularda ise gelişme elde edilememiştir. Bunun sebebi konferans şeklinde verilmiş olaneğitimin kalıcı davranış değişiklikleri oluşturmada etkinliğinin kısıtlı olması olabilir.Sonuç: Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, öğrencilerin doğru bilgi ve davranışlarının arttırılmasıiçin; perine ve menstruasyon hijyeni konusunda, doğru kaynaklardan örneğin sağlık personeli ya da bu konudaözel eğitim almış öğretmenler gibi profesyonel kişilerden bilgi alması sağlanmalıdır. Bu amaçla toplum sağlığı merkezleri tarafından okullarda eğitim programları düzenlenmeli ya da öğretmenler eğitilerek öğrencilere eğitim programları yapmaları sağlanmalıdır. Verilecek eğitimler küçük gruplar şeklinde yapılmalı, görsel materyaller içermeli veuygulamalı olarak yapılmalıdır. (Gazi Med J 2011; 22: 27-32)

Knowledge of and attitude to menstrual hygiene of students in a vocational school and evaluation of the ef ectiveness of the training

Objective: One of the most important factors causing health problems is poor hygiene practised during schoolage. This problem can be prevented by acquiring correct health habits, as a result of training. In this study, the aimis to determine the knowledge and attitude towards menstrual hygiene of girl students in a vocational school forgirls in Ankara and to evaluate the ef ectiveness of the training implemented in accordance with these results.Methods: Study was planned as intervention, all of the 373 girl students in the 9, 10, 11 th classes in a girls’ vocationalhigh school in slums in Ankara were included in the study. The study group consisted of n=273 students (78.5%)who were at school at the time of data collection, and answered the questionnaire before training (BT) and 3months after training (AT). All three questionnaires were applied under observation. esults: 87.3% of the students were in the 15-17 age group. It was found that 7.8% of the mothers were illiterate, 73.3% were literate orprimary school graduate; 53.9% of the fathers were primary school graduate, 26.6% were secondary school graduate. 94.9% of the motherswere housewives, 40.6% of the fathers were employees and 2.0% were unemployed. It was determined that the students’ level of knowledgeabout menstruation and perineal hygiene was low. On assessing the knowledge and attitude 3 months after application of developed trainingprogram by detecting gaps, statistically signii cant improvements were achieved in some issues, and in some issues no change was obtained.This may be due to the limited efectiveness of the training in a form of a conference on changing behaviours. Conclusion: In accordance with the results of the study, in order to increase the correct knowledge and behavior about perineal and men-strual hygiene, information should be provided from the proper sources such as professional people like health workers or teach ers with special training in this regard. For this purpose, training programs should be provided in schools by community health centers or teachers withtraining. The training should be organized in small groups and must include visual materials. (Gazi Med J 2011; 22: 37-32)

___

  • 1. Yavuz Ş. Özel ve Devlet Okullarında Kişisel Hijyen Alışkanlıkları. Bitirme Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi, 2000.
  • 2. Örsal Ö, Tezcan S, Çakır B, Tokur M, Gülmez G. Öğrencilerin Kişisel Temizlik Bilgileri ve Durumlarının Değerlendirilmesi.8.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı 2. Diyarbakır 2002;S:609.
  • 3. Karatay G,Özvarış ŞB. Bir Sağlık Merkezi Bölgesindeki Gecekondularda Yaşayan Kadınların Genital Hijyene İlişkin Uygulamalarının Değerlendirilmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006; 10: 7-14.
  • 4. Taşkn L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği.VII. Baskı.Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık, 2005.
  • 5. Güler G, Bekar M, Güler N, Kocataş. İlköğretim Okulu Kız Öğrencilerinde Menstrüasyon Dönemi Hijyeni. STED 2005; 14: 135-9.
  • 6. Adhikari P, Kadel B, Dhungel SI, Mandal A. Knowledge and practice re-garding menstrual hygiene in rural adolescent girls of Nepal. Kathmandu Univ Med J 2007; 5: 382-6.
  • 7. Dongre AR, Deshmukh PR, Garg BS. The effect of community-based health education intervention on management of menstrual hygiene among rural Indian adolescent girls. World Health Popul 2007; 9: 48-54.
  • 8. Şimşek AÇ. Onbirinci Sınıf Öğrencilerinin Kişisel Bakım ve Sağlığın Korunmasına Yönelik Davranışlarının İncelenmesi (Üç Lise Örneği). Tezsiz Yüksek Lisans Dönem Projesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2006.
  • 9. Çetinkaya S, Arslan S, Nur N, Demir ÖF, Özdemir L, Sümer H. Sivas İl Merkezi’nde Sosyoekonomik Düzeyi Farklı Üç İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Kişisel Hijyen Alışkanlıkları. STED 2005; 14: 229-36.
  • 10. Drakshayani Devi K, Venkata Ramaiah P. A study on menstrual hygiene among rural adolescent girls. Indian J Med Sci 1994; 48: 139-43.