Yeni Batıcılık ve Yeni Avrasyacılık Akımları Bağlamında Yeltsin Yönetimi’nin Doğu Batı Politikaları’nın Analizi

Yeltsin döneminde Rusya sancılı bir geçiş dönemi yaşamıştır. Ademi merkeziyetçi idari yapı, piyasa ekonomisi ve çok partili siyasi sisteme geçiş iç politikada istikrarsızlıklara neden olmuştur. Özellikle planlı ekonomiden piyasa ekonomisine geçiş ve hızlı bir şekilde uygulamaya konulan özelleştirme programı sonucunda, çarpık bir ekonomik yapılanma oluşmuştur. Diğer yandan dış politikada da bir takım ikilemlerle karşılaşılmıştır. Bu durum Rusya’da aidiyet bunalımı yaşanmasına neden olmuştur. Böylece Yeni Batıcılar ve Yeni Avrasyacılar tarafından Rus Dış Politikasına yön verecek olan yeni “ideallerin” neler olması gerektiği ve Rusya Federasyonu’nun yaşadığı aidiyet krizine ilişkin bilimsel görüşler ortaya atılmıştır. Çalışmada Yeni Batıcılık ve Yeni Avrasyacılık akımlarının temel görüşleri ve bunların Rus Dış Politikası’na yansımaları incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yeni Avrasyacılık, Yeni Batıcılık, Yeltsin Yönetimi, Rus Dış Politikası.

The Analysis of East West Politics of Yeltsin Administration in Context of The Movements of New Westernism and New Eurasianism

Russia experienced a painful transition period in the course of Yeltsin period. The decentralized administrative structure, market economics and transiton of multi-party system caused instabilities in the domestic politics. As a result of the privatization program which was put rapidly into effect and the transition from the planned economics to market economics in particular, a distorted economic structuring developed. On the other hand, a number of dilemmas were observed in the foreign politics. This situation caused the depression of belonging to be experienced in Russia. Thus, some scientific opinions were put forward by the New Westernizers and New Eurasieners as to what the new ìidealsî that will shape the Russian Foreign Politics should be and the crisis of belonging the Russian Federation experienced. The fundamental insights of the movements of New Westernism and New Eurasianism and the reflection of these into the Russian foreign politics during Yeltsin era were investigated in this study.

Keywords:

New Eurasianism, New Westernism, Yeltsin Administration, Russian Foreign Policy ,

PDF

___

ARBATOV Alexi G., “Russian Foreign Policy Priorities for the 1990’s”, Teresa P. Johnson, Steven E.
Miller (der.), Russian Security After the Gulf War, Washington: Prasseys, 1994.
BAJANOV Yevgeni, “Rusya’nın Değişen Dış Politikası”, A. Altay Ünaltay (çev.), Yılmaz Tezkan (haz.), Menfaatler Çatışması Ortasında Türkiye, Ülke Kitapları, 2000.
BARANOVSKII Vladimir, “Rusya’nın Menfaatleri Çok Önemlidir”, Yılmaz Tezkan (çev. ve haz.), Men- faatler Çatışması Ortasında Türkiye, Ülke Kitapları, 2000.
BÜYÜKAKINCI Erhan, “Avrupa Birliği-Rusya Federasyonu İlişkilerinde Güvenlik Sorunları”, (der.) Beril Dedeoğlu, Dünden Bugüne Avrupa Birliği, İstanbul: Boyut Yayıncılık, 2003.
CAFERSOY, Nazım, “Rusya’da (Yeni) Avrasyacılık Akımı”, http://www.turksam.org/tr/a700.html, eri- şim:(10.05.2009).
CAFERSOY Nazim, Eyalet-Merkez Düzeyinden Eşit Statüye: Azerbaycan-Rusya İlişkileri (1991-2001), ASAM Yayınları, Ankara, 2000.
COX Michael, US Foreign Policy After the Cold War: Super Power Without a Mission, Londra: Royal Institu- te of International Affairs, 1995.
ÇETİNSAYA Gökhan, “Rafsancani’den Hatemi’ye İran dış Politikasına Bakışlar”, Mustafa Türkeş, İl- han Uzgel (der.), Türkiye’nin Komşuları, Ankara: İmge Kitabevi, 2002.
DAĞI Zeynep, Kimlik, Milliyetçilik ve Dış Politika: Rusya’nın Dönüşümü, İstanbul: Boyut Kitapları, 2002.
DUGIN Aleksandr, Rus Jeopolitiği: Avrasyacı Yaklaşım, Vügar İmanov (çev.), İstanbul: Küre Yayınla- rı, 2003.
EKREM Erkin, “Çin’in Türkistan Politikası: Şanghay Beşlisinden Şanghay İşbirliği Örgütüne”, Stra- tejik Analiz, Cilt: 2, Sayı: 16, Ağustos 2001.
ERHAN Çağrı, “ABD’nin Orta Asya Politikaları ve 11 Eylül Sonrası Açılımları”, der. Mustafa Aydın, Küresel Politikada Orta Asya, (Avrasya Üçlemesi I), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, Mayıs 2005.
EROL Mehmet Seyfettin, “Avrasya’da Güç Mücadelesi: Şanghay Beşlisi Ya da Mahşerin Beş Atlısı”, Stratejik Analiz, Cilt: 2, Sayı: 14, Haziran 2001.
“EU Russia Relations”, Select Committee on the European Union, Session 2002-03. 3rd Report, http://www.parliament.the-stationery-office.com/pa/ld200203/ldselect/ldeucom/29/29.pdf erişim (01.12.2007).
GAZİGİL Orhan, “Rusya’da Avrasyacılık Düşüncesi ve Yeni Alternatif Arayışları”, Avrasya Etüdleri, , Yıl:12, Sayı: 27-28. HATİPOĞLU Esra, “Yeni Komşuluk Politikasının Avrupa Birliği (AB)-Rusya ilişkilerine Etkisi”, Aka- demik Araştırmalar Dergisi, 2004-2005, Sayı: 23. http://ec.europa.eu.external_relations/russia/intro/index.htm Erişim (01.12.2007).
İMANOV Vügar, Avrasyacılık: Rusya’nın Kimlik Arayışı, İstanbul: Küre Yayınları, 2008.
KOKOSHIN Andrei, “Reflections on Russia’s Past, Present and Future”, www.ciaonet.org/wps/ ka001/index.htm. erişim (04.02.2004).
MAÇ Nazlı, İki Kutuplu Sistem Sonrası ABD-Rusya Federasyonu İlişkileri Bağlamında Uluslararası Sistem Ana- lizi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Basıl- mamış Yüksek Lisans Tezi, 2004.
MASTANDUNO Michael, “Preserving the Unipolar Moment: Realist Theories and US Grand Stra- tegy After the Cold War”, International Security, Cilt: 21, Sayı: 4, (İlk Bahar 1997).
MIKOYAN Sergei A., “Rusya, ABD ve Avrasya’da Bölgesel İhtilaf”, Yılmaz Tezkan (çev. ve haz.), Men- faatler Çatışması Ortasında Türkiye, Ülke Kitapları, 2000.
MUGHISUDDIN Oya Akgönenç, “Rusya Federasyonu’nun Dış Politika Hedefleri ve Bunlar Üstünde- ki Etken Faktörler”, Avrasya Dosyası, Rusya Özel, İlkbahar 1994, Cilt: 1, Sayı: 1.
MUSAOĞLU Neziha, “Avrupa Birliği-Rusya İlişkilerinde Tartışmalı Stratejik Ortaklık”, Oğuz Kaymakçı(der.), Avrupa Birliği Üzerine Notlar, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2005.
ÖZDAĞ Ümit, “SSCB’den Rusya Federasyonuna (1985-1993)”, Avrasya Dosyası, Kış 1996, Cilt: 3, Sayı:
ÖZSAĞLAM Muhittin Tolga, “Geçmişten Günümüze Avrasyacılık”, Kıbrıs Yazıları, Sayı: 3, Yaz-Güz PURTAŞ Fırat, Rusya Federasyonu Ekseninde Bağımsız Devletler Topluluğu, Ankara: Platin, 2005.
PUSHKOV Aleksei, “Rusya ve Yeni Dünya Düzeni”, Yılmaz Tezkan (çev. ve haz.), Kadim Komşumuz Yeni Rusya, Ülke Kitapları, 2001.
“Putin Döneminde Rusya: Realpolitik’in Dönüşü”, 27.11.2005. http://www.nartajans.net/nuke/mo- dules.php?name=News&file=article&sid=1888 Erişim: 20. 04. 2009.
RONTOYANNI Clelia, “So Far, So Good? Russia and the ESDP”, International Affairs, Cilt:78, Sayı: ,(2002).
RUBINSTEIN Alvin, “The Transformation of Russian Foreign Policy”, Karen Dawisha (der.), The In- ternational Dimension of Post-Communist Transition in Russia and the New States of Eurasia, New York: M.E. Sharpe, 1997.
SAPMAZ Ahmet, Rusya’nın Transkafkasya Politikası ve Türkiye’ye Etkileri, İstanbul: Ötüken Yayınları, SHEARAN Peter, “Defining the National Interest: Russian Foreign Policy and Domestic Politics”, Roger Kanet, Alexander Y. Kozhemikian (der.), The Foreign Policy of the Russian Federation, Londra: Mac- millan Press, 1997.
SOLTAN Elnur, “Hatemi’nin Rusya Ziyareti: Soyut Anlaşmaların Somut Sonuçları” Stratejik Analiz, Cilt: 1, Sayı: 12, Nisan 2001.
SÖNMEZOĞLU Faruk, Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, İstanbul: Filiz Kitabevi, 2000, 3. Baskı.
ŞEN, Cihangir Gürkan, “Rus-Çin-Türkistan İlişkilerinde Yeni Bir Dönem (mi?): Şanghay Beşlisi”, Stratejik Analiz, Cilt: 1, Sayı: 1, Mayıs 2000.
TELLAL Erol, “Rusya’yla İlişkiler”, Baskın Oran (der.), Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt: II, İstanbul: İletişim Yayınları, 2006, 9. Baskı, s.542.
“The Emergence of Russian Foreign Policy”, http://countrystudies.us/russia/77.htm. Erişim (12.12.2009)
TUNCER İdil, “Rusya Federasyonu’nın Yeni Güvenlik Doktrini: Yakın Çevre ve Türkiye”, Gencer Öz- can, Şule Kut (der.), En Uzun On Yıl: Türkiye’nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Gündeminde Doksanlı Yıl- lar, İstanbul: Büke Yayınları, 2000, 2. Baskı.
TÜRKER Haşim, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, Şubat 2007.
VAHL, Marius, “A Privileged Partnership? EU-Russian Relations in a Comparative Perspective,” Dils Working Paper, 2006/3, Copenhagen, http://www.diis.dk/graphics/Publications/WP2006/3_m_vahl_ privileged_partnership.pdf erişim (01.12.2007).
WEHSCHUTZ Christian F., “Rus Fikriyatının Bir Parçası Olarak Avrasyacılık”, M. Murat Taşar (çev.), Yılmaz Tekzan (haz.), Menfaatler Çatışması Ortasında Türkiye, Ülke Kitapları, 2000.
YALÇINER Serhan, “Putin Dönemi Rusya Federasyonu NATO İlişkileri”, Süleyman Demirel Üniversite- si İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 2007, Cilt: 12, Sayı: 2.