Türkiye’de Asker-Hükümet İlişkisi: Albay Talat Aydemir Örneği

Çalışmada, Albay Talat Aydemir’in gerçekleştirdiği iki darbe girişimi ve ikinci darbe girişiminden sonraki yargılanma süreci incelenecektir. Çalışmada 22 Şubat 1962 tarihindeki birinci darbe girişimi, 21 Mayıs 1963 tarihindeki ikinci darbe girişimi ayrı bölümler halinde incelenecek ve ayrıca asker-hükümet ilişkileri bağlamında Aydemir’in yargılanma süreci anlatılacaktır. Bu çalışma ile yıllarca anı romanlarında kendine yer bulmuş Aydemir ve arkadaşlarının ayaklanma girişimlerine dair olayların, belge tarama ve çapraz okuma yapma suretiyle bilimsel bir yaklaşımla gün ışığına çıkartılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Talat Aydemir, Fethi Gürcan, 22 Şubat Darbesi, 21 Mayıs Darbesi, ordu, 27 Mayıs askeri müdahalesi, demokrasi.

Military-Civil Relations in Turkey: The Example of Colonel Talat Aydemir

In the study, Colonel Talat Aydemir’s two interferences of coup and his adjudication period after second coup interference are inspected. In the study, first interference of coup on the date 22 February 1962 and second interference of coup on the date 21 May 1963 are determined under different parts and beside this, Aydemir’s adjudication in the context of military-civil relations is explained. With this study, it is aimed to enlighten the events of Aydemir’s and his friends’ interferences of military rebellion which have been placed in diary-books for years, by scanning historaical documents and cross reading.

Keywords:

Talat Aydemir, Fethi Gürcan, 22 February Coup, 21 May Coup, army, military intervention dated 27 May, democracy.,

PDF

___

AYDEMİR, Talat, Ve Talat Aydemir Konuşuyor, May Matbaası, İstanbul 1966.
AYDEMİR, Talat, Talat Aydemir’in Hatıraları, May Matbaası, İstanbul 1968.
AYTEKİN, Emin, İhtilal Çıkmazı, Dünya Matbaası, İstanbul 1967.
ÇÖLAŞAN, Emin, “Turgut Alpagut Anlatıyor”, Hürriyet, 18 Mayıs 1986.
“Ali Elverdi Anlatıyor”, Hürriyet, 1 Haziran 1986.
“İlhan Baş’ın Açıklaması”, Hürriyet, 8 Haziran 1986.
ERDEM, Tanju. “Demokrasi ve Silahlı Kuvvetler”, Cumhuriyet, 27 Ekim 1989.
EROĞUL, Cem, “Çok Partili Düzenin Kuruluşu:1945-71”, Geçiş Sürecinde Tür- kiye, (der.) İrvin C. Schick & E. Ahmet Tonak, Belge Yayınları, İstanbul 2003, ss.112- 158.
ERKANLI, Orhan, Anılar, Sorunlar, Sorumlular, Baha Matbaası, İstanbul 1972.
FAİK, Bedii, İhtilalciler Arasında Bir Gazeteci, Dünya Matbaası, İstanbul 1967.
GÜRCAN, Ömer, Fethi Gürcan’ın Harbiyelileri, Süvari Yayınları, Ankara, 2005.
İBA, Şaban, Ordu Devlet Siyaset, Sezai Ekinci Matbaası, İstanbul, 1998.
İPEKÇİ, Abdi & Sami Coşar, İhtilalin İç Yüzü, Uygun Yayınları, İstanbul 1965.
İSEN, Can Kaya, Geliyorum Diyen İhtilal: 22 Şubat-21 Mayıs, Tan Gazetesi, İstanbul 1964.
KARAL, Enver Ziya, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Milli Eğitim Basımevi, İstan- bul 1969.
KAYALI, Kurtuluş, Ordu ve Siyaset, İletişim Yayınları, İstanbul 1994.
KEMAL, Mehmet. “Suçlu Aranırken”, Vatan, 23 Mayıs 1963.
MAZICI, Nurşen, Türkiye’de Askeri Darbeler ve Sivil Rejime Etkileri, Gür Yayınevi, İstanbul 1989.
MUMCU, Uğur. “İhtilal Mektupları”, Cumhuriyet, 15-16 Ekim 1986.
ÖRTÜLÜ, Erdoğan, Üç İhtilalin Hikayesi, Milli Ülkü Yayınları, Konya 1979.
ÖYMEN, Örsan. “Bir İhtilal Daha Var”, Milliyet, 29 Ağustos 1986.
ÖZDEMİR, Hikmet, Rejim ve Asker, Afa Yayınları, İstanbul 1989.
ÖZTÜRK, Metin, Ordu ve Politika, Gündoğan Yayınları, Ankara 1993.
TOKER, Metin, İsmet Paşa ile On Yıl (1954-1964), IV. Cilt, Akis Yayınları, Ankara 1967.
TURGUT, Hulusi, Türkeş’in Anıları Şahinlerin Dansı, ABC Basın Ajansı, İs- tanbul 1995.
TURHAN, Nesrin, İhtilalin Süvarisi, Doğan Kitap, İstanbul 2004.
TÜRKEŞ, Alparslan, 27 Mayıs-13 Kasım-21 Mayıs ve Gerçekler, Dokuz Işık Yayınları, İstanbul 1977.
YALMAN, Ahmet Emin, Yakın Tarihte Gördüklerim Geçirdiklerim, Pera Ya- yıncılık, İstanbul 1997.
TBMM Tutanak Dergisi, Dönem 1, Toplantı 2, Birleşim 8, 19.08.1963.
TBMM Tutanak Dergisi, Dönem 1, Toplantı 3, Birleşim 6, 19.02.1964.
TBMM Tutanak Dergisi, Dönem 1, Toplantı 3, Birleşim 12, 19.06.1964. CUMHURİYET DÜNYA HÜRRİYET SON HAVADİS ULUS VATAN www.onergurcan.org www.kemalistler.net