İskit İmparatorluğu’nun Yıkılış Nedenleri

İskitler doğuda Çin seddinden batıda Tuna nehrine kadar geniş sahaya yayılmışlardır. Hatta onlar Kafkaslardan aşağıya inerek Önasya dünyasında da etkilerini hissettirmişlerdir. Onlar bozkırlarda güçlü bir bozkır imparatorluğu kurabilmişlerdir. Uzun zaman diliminde kurmuş oldukları imparatorluk varlığını sürdürmüştür. Birçok imparatorlukta görüldüğü gibi İskit imparatorluğu da kuruluş, yükselme, duraklama ve yıkılış süreçlerini yaşamıştır. İskit imparatorluğunun yıkılışının birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler arasında coğrafi, demografik, iktisadi, siyasi ve askeri faktörler sayılabilir. İmparatorluğun yayılmış olduğu coğrafya üzerinde hâkimiyet kaybedilmiştir. İskit yayılma sahası üzerinde imparatorluğu kuran unsurun nüfus yoğunluğu azalmıştır. İktisadi açıdan önem taşıyan otlaklar ve ticaret merkezleri ellerinden çıkmıştır. İmparatorluk üzerinde bulundukları coğrafyada siyasi hâkimiyetlerini kaybetmişlerdir. Askeri açıdan da savaş araç- gereçlerini geliştirememişlerdir. Böylece imparatorluğun yıkılış süreci hızlanmış ve İskit imparatorluğu son bulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

İskitler, coğrafi, demografik, iktisadi, siyasi, askeri.

Reasons of the Collapse of Scythian Empıre

Scythians had expanded over a large area from the Great Wall of China in the east to the Danube River in the west. Hanging down through Caucasia they had even shown their effectiveness on the Frontal-Asia. They had founded a powerful steppe empire which subsisted for a long period of time. Like many similar examples Scythian Empire had experienced such periods as the foundation, rise, decline and collapse. There were several reasons of the decandence of Scythian Empire namely geographic, demographic, economical, political and military. The empire had gradually lost its sovereignty as the percentage of its founding element in the total population decreased. Pasturages and the main trade centers got out of hand; new military equipments could not be developed and as a result the breakdown of the empire was quickened.

Keywords:

Scythians, geographic, demographic, economical, political, military. ,

PDF

___

DEER, Jozsef; “İstep Kültürü”, A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, XII/1- 2, (1954), 159- 176.
DE GROOT, Johann Jakob Maria; Die Hunnen der vorchristlichen Zeit, Walter de Gruyter, Berlin, 1921.
DURMUŞ, İlhami; İskitler (Sakalar), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayın- ları, Ankara, 1993.
DURMUŞ, İlhami; “Saka Adı Üzerine”, Milli Folklor, 3/19,(1993 ), 33- 34.
DURMUŞ, İlhami; “Sakalar İskitler mi?”, Kırım, 3, (1993 ).
DURMUŞ, İlhami; “Sarmatlar’da Sosyal ve Ekonomik Hayat”, G.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 1, (1996 ), 173- 191.
DURMUŞ, İlhami; “Massagetler”, Bilig, 3, (1996 ), 86- 91.
DURMUŞ, İlhami; “Anadolu’da Kimmerler ve İskitler”, Belleten, LXI/231, (1997 ), 273- 286.
DURMUŞ, İlhami; “Saka-Pers Mücadelesi”, Bilig, 4 , (1997 ), 49- 53.
DURMUŞ, İlhami; “İskitlerin Kimliği”, Türkler, 1, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002, 620- 627.
DURMUŞ, İlhami; “İskit Kültürü”, Türkler, 4, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002, 15- 24.
DURMUŞ, İlhami; Sarmatlar, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2007.
HARMATTA, John; Studies on the History of the Sarmatians, Pazmany Peter Tudo- manyegyetemi Görög Filologiai İntezet, Budapest, 1950.
HERODOTOS; Herodot Tarihi, (çev. Müntekim Ökmen), Remzi Kitabevi.
HERRMANN, Albert; “Die Saken und der Skythenzug des Dareios”, Beihefts zur Archiv für Orientforschung, I , (1933), 157- 170.
HİPPOKRATES; Hippokratous to peri Aeron, Hydaton, Topon, İ.M.Eberartos, Parisioi, 1816.
JUNGE, Julius; Saka-Studien, Der Ferne Nordosten im Weltbild der Antike, Dietrische Verlagsbuchhandlung, Leipzig, 1939.
KAFESOĞLU, İbrahim; Türk Milli Kültürü, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1989.
KRETSCHMER, Karl; “Sarmatae”, Paulys Real Encyclopaedie der Classischen Alter- tumswissenschaft, IA2,(1920), 2542- 2550.
KSENOPHON; Anabasis, (çev. Hayrullah Örs), Maarif Matbaası, İstanbul, 1944.
MANSEL, Arif Müfid; Ege ve Yunan Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1971.
MEMİŞ, Ekrem; İskitlerin Tarihi, Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya, 1987.
PİOTROVSKY, Boris Borisoviç; “İskitlerin Dünyası”, Unesco’dan Görüş, XII, (1976), 4- 8.
POTRATZ, Johannes; Die Skythen in Südrussland, Ein untergangenes Volk in Südoste- uropa, Raggi Verlag, Basel, 1963.
RİCE, Tamara Talbot; The Scythians, Thames and Hudson, London, 1958.
ROLLE, Renate; Die Welt der Skythen, Verlag C.J. Bucher, Frankfurt, 1980.
THUKYDİDES; Peloponnesoslularla Atinalıların Savaşı, II, (çev. Halil Demircioğlu), A.Ü. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayını, Ankara, 1975.
VERNADSKY, George; A History of Russia I, Ancient Russia, Yale University Press, New Haven, 1943.