Türkiye - Suriye İlişkilerindeki Dönüşümün Haber

Haber metinlerinin tarafsızlığı gazetecilik çalışmalarında en çok tartışılan konuların başında gelmektedir. Haberciler her ne kadar tarafsız ve objektif olduklarını iddia etseler de, haber metinlerinde kullanılan her bir kavram, her bir kelime bir taraf seçmek ve tutum almak anlamına gelebilmektedir. Bir kişinin, kurumun, örgütün, coğrafi bölgenin haber metninde ne şekilde tanımlandığı, o metnin bakış açısını ortaya koyduğu gibi tarafsızlığının da mümkün olmadığını düşündürmektedir. Türk basını da haber metinlerinde yer verdiği tanımlamalar ile kaçınılmaz olarak bir tutum almaktadır. Uluslararası ilişkilerde yaşanan krizler, iç politikadaki gelişmeler ya da toplumsal olaylar, bazı kişi, kurum ya da yer adlarının haber metinlerinde ne şekilde tanımlanacağı noktasında belirleyici olabilmektedir

The Effect of Transformation in Turkey - Syrian Relations on News Discourse

One of the most debated issues in journalism studies is the objectivity of the news texts. Even though the journalists argue that they are objective, every single word used in a news text may refer to some other meanings which can create a subjective point of view. How to define or how to name a person, an institution, an organization or a geographical place in a news text, not only presents a point of view, but also strengthens the idea of "objectivity is impossible". Turkish media is also taking position inevitably, by choosing different definitions in news texts. The crisis in international relations, domestic politics or social circumstances may have affect on how to define the people, institutions or geographical places in news texts. news texts were transformed with the suggestions and calls of the members of the political power. This study investigates the preferred terminologies in the news texts of the state owned media institutions in Turkey, as well as the main stream media institutions and the ideologically positioned media institutions. The study focuses on the transformation of the terminologies from Esad to Esed, from IŞİD to DAEŞ and from Kobani to Ayn el Arab

PDF

___

Kitaplar ALEMDAR, Korkmaz, ERDOĞAN, İrfan; Öteki Kuram, Ankara, Erk Yayınları, 2002.
ARMAOĞLU, Fahir; 20. Yüzyıl Türk Siyasi Tarihi, Alkım Yayınları, 14. Baskı, İstanbul. COWARD, Rosalind ve ELLİS, John; Dil ve Maddecilik-Semiyolojideki Gelişme- ler ve Özne Teorisi, çev. Eser Tarım, İstanbul, İletişim Yayınları, 1985.
FİSKE, John; İletişim Çalışmalarına Giriş, çev. Süleyman İrvan, Ankara, 2.Ba- sım, 2003.
HALL, Stuart; "Kültür, Medya ve İdeolojik Etki", Medya, İktidar, İdeoloji, çev. ve der. Mehmet Küçük, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınevi, 3. Basım, 2005.
HERMAN, Edward S., CHOMSKY, Noam; Medya Halka Nasıl Evet Dedirtir, çev. B. Akyoldaş, T.Han, M. Çetin, İ.Kaplan. İstanbul, Minerva Yayınlar, 2.Baskı, 1999.
KARPAT, Kemal H., Kısa Türkiye Tarihi, Timaş Yayınları, 2. Baskı, 2013, İstanbul, s. 238
YAYLAGÜL, Levent; Kitle İletişim Kuramları, Ankara, Dipnot Yayınları, 2.Baskı, 2008. Makaleler
ADAKLI, Gülseren; "Gazetecilik etiğini belirleyen yapısal unsurlar: Mülkiyet ve kontrol so- runu", Televizyon Haberciliğinde Etik, (Editörler) Bülent Çaplı ve Hakan Tuncel, Fersa Yayınevi, Ankara, 2010.
DİJK, Teun. A. Van, "Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları", Medya, İktidar, İdeoloji, çev. Mehmet Küçük, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 3. Basım 2005.
GÜNGÖR, Nazife; "Basın İktidar İlişkileri Açısından Türkiye'de Basın Özgürlüğü Tarihsel Bir Çözümleme", Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı: 1-2, 1997.
İLİÇ, Deniz Tansel; Türkiye'deki Anaakım Televizyon Kanallarında Editoryal Bağımsızlık - Profesyonellik İdeolojisi İlişkisi", Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elekt- ronik Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, Eylül 2014.
İNAL, Ayşe; "Yazılı Basın Haberlerinde "Yapısal" Yanlılık Sorunu", Toplum ve Bilim, Sayı 67. İNAL, Ayşe; "Haber Üretim Sürecinde İki Farklı Yaklaşım", İlef Yıllık 8, 1993.
KUT, Gün; "Türk Dış Politikasında Su Sorunu", Türk Dış Politikasının Analizi, Der: Faruk Sönmezoğlu, Der Yayınları, İstanbul, 1994.
Gazete ve Elektronik Kaynaklar Al Jazeera, "Türkiye-Suriye İlişkileri: İnişler ve Çıkışlar", 06.01.2014 http://www.aljaze- era.com.tr/dosya/turkiye-suriye-iliskileri-inisler-ve-cikislar Erişim Tarihi: 04.05.2016
Anadolu Ajansı, "Bayram Ateşkesi Sona Erdi", 11.08.2013, http://aa.com.tr/tr/ dunya/bayram-ateskesi-sona-erdi/226415 Erişim Tarihi: 21.04.2016
Anadolu Ajansı, "IŞİD'in yabancı uyruklu militanları", 29.06.2014, http:// aa.com.tr/tr/dunya/isidin-yabanci-uyruklu-militanlari/147103 Erişim Tarihi: 04.2016
Anadolu Ajansı, "Kobani'nin Bir Bölümü Harabe Bırakılacak", 31.01.2014, http://aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/kobaninin-bir-bolumu-harabe-birakilacak/0 Erişim Tarihi: 23.04.2016
Anadolu Ajansı, "Kobani'de PYD militanları dışında kimse kalmadı" 10.2014, http://aa.com.tr/tr/politika/kobanide-pyd-militanlari-disinda-kimse- kalmadi/112333 Erişim Tarihi, 18.05.2016
Anadolu Ajansı, "Savaş Nedeniyle 6 Milyona Yakın Suriyeli Yerinden Oldu", 11.2014, http://aa.com.tr/tr/dunya/savas-nedeniyle-6-milyona-yakin-suriyeli- yerinden-oldu/104382 Erişim Tarihi: 23.04.2016
Anadolu Ajansı, "Suriye'de 2015'in kaybedenleri Esed ve DAEŞ" 25.12.2015,
Anadolu Ajansı, 'Esad' mı 'Esed' mi polemiğinde son noktayı AA koy- du, polemiginde-son-noktayi-aa-koydu-49970h.html
Anadolu Ajansı, Hediye Levent, "Türkiye'nin Girişimlerinin Başarılı Olduğun- dan Hiç Kimse Kuşku Duyamaz" 15.05.2009 http://aa.com.tr/tr/arsiv/turkiyenin- girisimlerinin-basarili-oldugundan-hic-kimse-kusku-duyamaz/428098 Erişim Tarihi: 22.04.2016
BBC News, Faisal Irshaid "Isis, Isil, IS or Daesh? One group, many names", BBC News, 02.12.2015, http://www.bbc.com/news/world-middle-east-27994277 Erişim Tarihi: 22.04.2016
BBP İnternet Sitesi; http://www.bbp.org.tr/m/haber_detail.php?haberid=5562
Birgün Gazetesi, Ünal Özmen, "Kobane Sadece Bir Şehir İsmi Değil", Birgün Gazetesi, 24.10.2014, http://www.birgun.net/haber-detay/kobane-sadece-sehir- ismi-degil-80292.html Erişim Tarihi, 18.05.2016
Cumhuriyet Gazetesi, "Beşar Esad'dan Türkiye'ye Kardeşlik Mesajı", 24.05.2016 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/dunya/503646/Besar_Esad_dan_Turkiye_ ye__kardeslik__mesaji.html Erişim Tarihi: 01.05.2016
Diyanet İşleri Başkanlığı Web Sitesi, "DAİŞ'in Temel Felsefesi ve Dini Refe- ransları Raporu", Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2015 http://web- dosya.diyanet.gov.tr/anasayfa/UserFiles/Document/TextDocs/b7ca135a-c08f- ee5-892b-4c181663630a.pdf Erişim Tarihi: 23.04.2016
Fenerbahçe Spor Kulübü Web Sitesi: "Halep'te dostluk kazandı: Al İttihad 2 - 2
Fenerbahçe", 03.04.2007, http://www.fenerbahce.org/detay.asp?ContentID=6979 Erişim Tarihi: 04.05.2016
France24, Wassim Nasr, "French govt to use Arabic 'Daesh' for Islamic State group", 12.05.2015, http://www.france24.com/en/20140917-france-switches- arabic-daesh-acronym-islamic-state Erişim Tarihi: 23.04.2016
Haberler İnternet Sitesi,"Erdoğan, Fransız Muhabirin İslam Devleti İfadesini Düzeltti", 27.03.2015, http://www.haberler.com/erdogan-fransiz-muhabirin- islam-devleti-7125227-haberi/ Erişim Tarihi: 23.04.2016
Habervaktim Internet Sitesi: "Erdoğan Işid'e İlk Kez Daeş Dedi", 31.10.2014, http://www.habervaktim.com/haber/393034/erdogan-iside-ilk-kez-daes-dedi. html Erişim Tarihi: 22.04.2016 http://aa.com.tr/tr/dunya/suriyede-2015in-kaybedenleri-esed-ve-daes/496277 Erişim Tarihi: 23.04.2016
Hürriyet Gazetesi, "Hem Tatil Hem Siyaset İçin Bodrum'da", 05.08.2008 http:// www.hurriyet.com.tr/hem-tatil-hem-siyaset-icin-bodrumda-9588900 tarihi: 04.05.2016
Hürriyet Gazetesi, "Suriye ile vize kalktı İşbirliği Konseyi kuruldu", 17.09.2009, http://www.hurriyet.com.tr/suriye-ile-vize-kalkti-isbirligi-konseyi-kurul- du-12498596 Erişim Tarihi: 04.04.2016
Hürriyet Gazetesi, "Suriye-Türkiye ilişkilerinde dönüm noktaları" http://foto- analiz.hurriyet.com.tr/galeridetay/57640/4369/7/suriye-turkiye-iliskilerinde-do- num-noktalari Erişim Tarihi: 04.05.2016
Hürriyet Gazetesi, Arzu Çakır Morin, "Fransızlar Neden Işid Değil Daeş Diyor?", 09.2014 http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/arzu-cakir-morin_510/fransizlar- neden-isid-degil-daes-diyor_27291378
Hürriyet Gazetesi, Faruk Bildirici, "Gücün Söyleme Etkisi", 6 Temmuz 2015, http://sosyal.hurriyet.com.tr/Yazar/Faruk-Bildirici_484/Gucun-soyleme-etki- si_29467605 Erişim Tarihi: 20.04.2016
Hürriyet Gazetesi, Yılmaz Özdil, "Esad Deme Esed De" Hürriyet Gazetesi, 03.2012, http://www.hurriyet.com.tr/akepe-deme-ak-de-esad-deme-esed- de-20212376 Erişim Tarihi: 23.04.2016
Internet Haber, "Kobani mi Ayn'el Arap mı? Beşir Atalay Kızdırdı",10.10.2014, http://www.internethaber.com/kobani-mi-ayn-el-arab-mi-atalay-kizdirdi- h.htm Erişim Tarihi, 18.05.2016
Kheder Khaddour, Kevin Mazur, "The Struggle for Syria's Regions" Middle East Research and Information Project, http://www.merip.org/mer/mer269/struggle- syrias-regions Erişim Tarihi: 19.05.2016
Milliyet Gazetesi, "Yine El Muhaberat", 12.05.2013 http://www.milliyet.com. tr/yine-el-muhaberat/gundem/detay/1707310/default.htm 05.2016 Erişim Erişim Tarihi:
Milliyet Gazetesi, Mehmet Tezkan, "Işid'di.. Durduk Yerde Deaş Oldu", 11.2014, http://www.milliyet.com.tr/isid-di-durduk-yerde-deas-oldu/gundem/ ydetay/1963887/default.htm Erişim Tarihi: 23.04.2016
Milliyet Gazetesi,"Sınır ihlali yapan Suriye uçağı düşürüldü" 23.03.2014, http:// www.milliyet.com.tr/sinirda-savas-ucagi-dustu/gundem/detay/1855930/defa- ult.htm Erişim Tarihi: 04.05.2016
New York Times, Tim Arango, "Erdogan, Syrian Rebels' Leading Ally, Hesita- tes" 17.10.2013. http://www.nytimes.com/2013/10/18/world/middleeast/erdogan- syria-rebels-leading-ally-hesitates-31-months-in.html?_r=0 05.2016
Ortadoğu Gazetesi, Orhan Karataş, "Ayn el Arab İhanetin Neresinde?" 10.2014, http://www.ortadogugazetesi.net/makale.php?id=17615
Özgür Gündem Gazetesi, "Kobane'de Meclis Üyeleri İçin Eğitim", 15.04.2016, http://ozgurgundem.biz/haber/163676/koban-de-meclis-uyeleri-icin-egitim Erişim Tarihi: 20.04.2016
Radikal Gazetesi, Fehim Taştekin, "Ne 'Ayn'ı gördüm ne 'Arab'ı Bırakın Kobani kalsın ", 10.11.2014 http://www.radikal.com.tr/yazarlar/fehim-tastekin/ne-ayni- gordum-ne-arabi-birakin-kobani-kalsin-1227432/ Erişim Tarihi: 18.05.2016
Rasim Bozbuğa, "Arappınar (Kobani-Ayn el Arap) Savaşı ve Türkiye", 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Ortadoğu ve Afrika Araştırmalar Merkezi, 12 Kasım 2014, http://www.21yyte. org/tr/arastirma/orta-dogu-ve-afrika-arastirmalari-merkezi/2014/11/12/7853/ arappinar-kobani-ayn-al-arap-savasi-ve-turkiye Erişim Tatihi: 29.03.2016
Sabah Gazetesi, "Aynel Arap'ta Sessizlik", 29.06.2015, http://www.sabah.com. tr/gundem/2015/06/29/aynel-arapta-sessizlik Erişim Tarihi: 23.04.2016
Sabah Gazetesi, "Rusya Neden Suriye Yönetimini Destekliyor?", 15.10.2011, http://www.sabah.com.tr/dunya/2011/10/15/rusya-neden-suriye-yonetimini- destekliyor Erişim Tarihi: 01.05.2016
Sabah Gazetesi, "Suriye İkinci Evimizdir", 23 Aralık 2009, http://www.sabah. com.tr/gundem/2009/12/23/suriye_ikinci_evimizdir, Erişim Tarihi: 04.05.2016
Sabah Gazetesi, "Suriye'de Bir Yıllık Ağır Bilanço", 01.01.2013 http://www.sabah. com.tr/dunya/2013/01/01/suriyede-bir-yillik-agir-bilanco Erişim Tarihi: 01.05.2016
SANA (Suriye Arap Haber Ajansı) web sitesi: http://www.sana.sy/tr/?p=64918 Erişim Tarihi: 25.04.2016
Sözcü Gazetesi, "Esad: Türkiye Suriye'ye Saldırırsa", 12.02.2016, http://www. sozcu.com.tr/2016/dunya/esad-turkiye-suriyeye-saldirirsa-1088412/ Erişim Ta- rihi: 01.05.2016
Sözcü Gazetesi, Soner Yalçın, "Ayn'el Arap", 1 Ekim 2014, http://www.soz- cu.com.tr/2014/yazarlar/soner-yalcin/ayn-el-arap-613043/ 05.2016 Erişim Tarihi: Erişim Tarihi:
T.C. Dışişleri Bakanlığı Web Sitesi, "Türkiye - Suriye Siyasi İlişkileri", http://www. mfa.gov.tr/turkiye-suriye-siyasi-iliskileri-.tr.mfa Erişim Tarihi: 04.04.2016
Taraf Gazetesi, "Cumhurbaşkanı'na göre Kobani değil Ayn'el Arap" http://arsiv. taraf.com.tr/haber-cumhurbaskanina-gore-kobani-degil-aynel-arap-166860/
The Independent, "Isis in Kobani: Turkey's act of abandonment may mark an 'irrevocable breach' with Kurds across the region" 07.10. 2014; http:// www.independent.co.uk/news/world/middle-east/isis-in-kobani-turkey-s- act-of-abandonment-may-mark-an-irrevocable-breach-with-kurds-across- the-9780941.html Erişim Tarihi: 19.05.2016
TRTHABER, "Esed rejimi DAEŞ petrolünün başlıca tüketicisi", 11.12.2015 http://www.trthaber.com/haber/dunya/esed-rejimi-daes-petrolunun-baslica- tuketicisi-221858.html Erişim Tarihi: 23.04.2016
TRTHABER, "DAİŞ Suriye'deki Şaar gaz sahasını ele geçirdi", 02.05.2016, http://www.trthaber.com/haber/dunya/dais-suriyedeki-saar-gaz-sahasini-ele- gecirdi-248240.html Erişim Tarihi:19.05.2016
TRTHABER, "Kobani'de çatışmalar şiddetlendi", 23.10.2014, http://www.trtha- ber.com/haber/dunya/kobanide-catismalar-siddetlendi-148765.html Tarihi: 23.04.2016
TRTHABER, "TDK, TRT'yi Teyit Etti", http://www.trthaber.com/m/?news=tdk- trtyi-teyit-etti&news_id=35212&category_id=9 Erişim Tarihi: 21.04.2016
Vatan Gazetesi, "Esad mı Esed mi?" 23 Kasım 2012, http://www.gazetevatan. com/-esad--mi--esed--mi--494770-gundem/ Erişim Tarihi: 01.05.2016
Washington Post, Adam Taylor, "France is ditching the 'Islamic State' name -- and replacing it with a label the group hates", 17.09.2014 https://www. washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2014/09/17/france-is-ditching-the- islamic-state-name-and-replacing-it-with-a-label-the-group-hates/ Erişim Ta- rihi: 18.04.2016 Erişim