Kuruluşundan Günümüze Türk Hava Kurumu

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu yıllarda ülkenin mevcut sanayi potansiyelinin oldukça iptidai ve ümit vaat etmeyen hali bilinen bir gerçektir. Kısa süre içinde batılı ülkelerde üç-dört asırlık gelişme sonrası oluşabilen ağır sanayinin son aşaması sayılan uçak sanayine yönelik atılımların birisi de Türk Tayyare Cemiyeti’nin bizzat Mustafa Kemal Paşa’nın emri ile kurulmuş olmasıdır. Mustafa Kemal Paşa, “İstikbal Göklerdedir” demiştir. Burada kast edilen şüphesiz havacılığın geleceğinden ziyade milletin geleceğiydi. İki kelimeyle özetlenen günümüzdü. Son yıllarda göklerden gelen tehlikelerle devletlerin başına gelenlere hep birlikte şahit olmaktayız. Kurum kurulduğu yıllarda gelir kaynaklarının da güçlü olmasına itina edilmiştir.Kuruluş yıllarındaki gelir kaynakları yirmi bir kalemden oluşmaktaydı. Zamanla gelir kaynakları 8’e düşürülmüştür. Kurum büyük idealler ile kurulmuş, 1925-1940 yılları arasında Türk hava gücüne 350 civarında uçak alacak kadar paranın bağış yoluyla toplanmasına aracı olmuştur. Türk Hava Kurumu tarihinde önemli bir faaliyet alanı da pilot yetiştirmek olmuştur. Özellikle İkinci Dünya Savaşı yıllarında, askeri havacılığın pilot ihtiyacının artması ile astsubay pilotlar burada yetiştirilmiştir. Kurum Türkiye’nin büyük bir bölümünde şubeleri bulunmaktadır. Günümüzde daha ziyade sportif havacılıkla uğraşmakta ve Orman Yangınları ile mücadele etmektedir. Günümüzde sivil kurumlara pilot yetiştirilmesi kapsamında eğitim verilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Atatürk, havacılık, uçak, Türkiye, Endüstri, Türk Hava Kurumu

Turkish Air Institution up to now since the day it was founded

Keywords:

Atatürk, aviation, aircraft, Turkey, Industry ,

PDF

___

Arşiv Belgeleri BCA,Tarih: 20.7.1930, Dosya :6238, Fon Kod No: 030.10, Yer No : 60.404.5
BCA,Tarih: 27.04.1929,Dosya :77A26, Fon Kod No: 030.10, Yer No : 69.454.23
BCA,Tarih: 16.10.1947, Fon Kod No: 051.0, Yer No : 4.30.27
BCA,Tarih: 9.12.1933, Dosya :20338, Fon Kod No: 030.10, Yer No : 178.233.19
BCA, Tarih:4.1.1933, Dosya: 6241, Fon Kodu: 30.10, Yer No : 60.404.8
BCA, Sayı:2/11322, Tarih:21.06.1939, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 87.59.10
BCA, Tarih:26.6.1935, Dosya: 1. Büro, Fon Kodu: 490.1, Yer No: 16.82.2
BCA, Tarih:14.10.1929, Dosya: 1. Büro, Fon Kodu: 490.1, Yer No : 1.3.10
BCA, Tarih:4.2.1931, Dosya: 6239, Fon Kodu: 30.10, Yer No : 60.404.6
BCA, Tarih:9.5.1939, Dosya: 6272, Fon Kodu: 30.10, Yer No : 60.408.2
BCA, Fon Kodu: 030.01.100, Yer No :619.02, BCA, Fon Kodu:030.01.100, Yer No :619.6 BCA, Fon Kodu:030.01.100, Yer No:621.3 Resim: Tarihçe Ş.Md.lüğü, Arşivinden alınmıştır. Resmi Yayınlar Kavanin Mecmuası, TBMM,Yıl: 1926, C.IV, Kanun No:689, s.34
Kavanin Mecmuası, TBMM,Yıl: 1926, C.IV, Kanun No:710, s.75
Kavanin Mecmuası, TBMM,Yıl: 1926, C.IV, Kanun No:723, s.91
Kavanin Mecmuası, TBMM,Yıl: 1926, C.IV, Kanun No:751, s.277
Kavanin Mecmuası, TBMM,Yıl: 1926, C.IV, Kanun No:9285, s.1051
Kavanin Mecmuası, TBMM,Yıl: 1934, Cilt.XIII, Kanun No:2459, s.368-370;
Kavanin Mecmuası, TBMM, Yıl: 1927, C.V, Kanun No:1037, s.184;
Kavanin Mecmuası, TBMM, Yıl: 1927, C.V, Kanun No:1047, s.241
Telif ve Tetkik Eserler ADIGÜZEL, M. Bahattin - AKKUŞ Songül- CANDAN KULA, AKGÜL, Havacılık ve Türk Hava Kurumu, Türk Hava Kurumu Yay.6, Ankara, 2006
ADIGÜZEL, M.Bahattin, Türk Havacılığında İz Bırakanlar, THK Kültür Yay. No:7, Ankara, 2006
ÇAĞLAR, Behçet Kemal, KUTAY, Cemal; “15 Yıl”, Havacılık ve Spor, C.XII, Ankara, 1940
DENİZ, Tuncay, Türk Uçak Üretimi-Turkish Aircraft Production, Ertem Matbaa, Türkiye, 2004
GEDİZ, Ergüder, Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı Tarihi C.I 1911–1918, Tarihçe Şb. Md. lüğü, Ankara
Havacılık ve Spor, İsmet İnönü ve Türk Havacılığı, C.X, Ankara, 1938, s.1898
HÜRKUŞ, Vecihi, Havada Vecihi ¼ Asır 1915–1925, Kanaat Kitapevi, İstanbul,
HÜRKUŞ, Vecihi, Bir Tayyarecinin Anıları, Yapı Kredi Bankası Yayınları, İstanbul, 2000
KAYABALI, İsmail-ARSLANOĞLU, Cemender, ”Devlet ve Hükümet Başkanları ile Türlü Teşekküllerin, Vatan ve Milletin Müdafaası ve Türkiye’de Havacılığın Benimsenmesi Hakkındaki Görüşleri, Türk Kültürü, S.116, Hava Kuvvetleri Sayı- sı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, Haziran 1972
KAYMAKLI, Hulusi, Havacılık Tarihinde Türkler II, Kültür Ofset Ltd. Şti. (1500 Adet Basılmıştır.), Ankara, 1997
ÖZDEMİR, Yaşar, Atatürk ve Türk Havacılığı, Hv.Bsm., Ankara,1981
TAYHANİ, İhsan, Atatürk’ün Bağımsızlık Politikası ve Uçak Sanayii 1923–1950,Türk
Hava Kurumu Basımevi, Ankara,2001
YALÇIN, Osman, Türk Havacılık Tarihinde Bağış Uçakları ve Havacılık Sanayii Kurul- masına Tesirleri, Gazi Akademik Bakış, c 3, S 6, s.19, Ankara 2010
YALÇIN, Durmuş - AKBIYIK, Yaşar - AKBULUT, DursunAli - ALCIOĞLU, Mus- tafa – KÖSTÜKLÜ, Nuri - SÜSLÜ, Azmi – TURAN, Refik - ERARSLAN, Cezmi - TURAL, Mehmet Akif, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I-II, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2000
VEREL, Oktay, İstikbal Göklerin Gökler Bizimdir C.I-II, Türk Hava Kurumu Yayınları , İstanbul, 1985
ZEREN, Mustafa, “Türklerin Göklerde de bir Tarihi olacaktır”, İstikbal Göklerin Gökler Bizimdir, C.II, THK Yay.:4, İstanbul, 1985 http://www.msxlabs.org/forum/uzay-bilimleri/13802-turk-hava-kurumu tarihçe- si.html, 29.07.2011