Caner ÇALIŞKAN, Erhan BOĞAN, Bekir Bora DEDEOĞLU

Yeni Çevresel Paradigma: Turizm Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Çevre konusunda yaşanan olumsuz gelişmeler, gerek sektör gerekse ülkeler bazında olsun yadsınmaz bir gerçekliktir. Bireylerin ve toplumların çevre yaklaşımı bu sorunun çözümünde anahtar rol oynayabildiği gibi çözümsüzlüğünde de başlıca etken olabilmektedir. Özellikle çevre ile yakın ilişkide olan turizm sektörünün işleyişi ve sektör çalışanlarının çevre bakışı, sektör-çevre etkileşimi açısından önemli ipuçları verebilmektedir. Bu çalışmada Adıyaman Turizm sektöründeki çalışanların çevre bakışı, Çevresel Paradigma Yaklaşımı üzerinden insan ve çevre merkezcilik bağlamında değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında 240 anket uygulanmıştır. Çalışmada analiz olarak, açıklayıcı faktör analizi ve t-testi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre katılımcılar genel itibariyle çevre merkezci bir yaklaşım sergilemiştir. Bununla birlikte, evli katılımcılar insan merkezci bir yaklaşım gösterirken, kadın katılımcılar erkeklere oranla daha çevre merkezci bir görüşe sahip olmuşlardır. Bir bütün olarak değerlendirildiğinde, Adıyaman’da turizm çalışanlarının daha çok çevre merkezli olduğu belirlenirken, katılımcıların cinsiyet ve medeni durumlarına göre bakış açılarında farklılık tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çevre, Turizm, Yeni Çevresel Paradigma

New Environmental Paradigm: A Study on Tourism Employees

The negative environmental problems are an undeniable reality both in the sector and countries. The environmental approach of individuals and communities on the one hand may play a key role in the solution of these problems and on the other hand may be the main factor in their non-settlement. In particular, the functioning of the tourism industry in close relationship with the environment and the environmental approach of tourism employees can provide important clues in terms of industry-environment interaction. In this study, the tourism employees environmental approach in Adiyaman has been evaluated in two dimensions as human- and environmental-centered benefitting from Environmental Paradigm Scale. In total 240 questionnaires are collected. In the study, explanatory factor analysis and t-test are performed. According to findigs, participants generally showed an environment-centered approach. However, while married participants showed a human-centered approach, female participants had a more environment-centered approach than men. When evaluated as a whole, it is determined that tourism employees in Adıyaman are more environmentally oriented. It was determined that there were differences in the point of view of the participants according to their gender and marital status.

Keywords:

Environment, Tourism, New Environmental Paradigm,

PDF

___

Arıbaş, K., & Yürüdür, E. (2015). Çevre sorunları ve tüketim kültürü. Elektronik Sosyal Bilgiler Eğitimi Dergisi ISSN: 2148-872X, 1(2), 30-48.
Aytaç, Ö. (2004). Kapitalizm ve hegemonya ilişkileri bağlamında boş zaman. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi Aralık, 28(2), 115-138.
Aytaç, M., & Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi. İstatistikçiler Dergisi, 5(1), 14-22.
Aytuğ, K. (2016). Türkiye’de tarımsal turizmin gelişme potansiyeli: Yeşilköy örneği AB ile karşılaştırmalı bir analiz. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 118-147.
Bayhan, V. (2011). Tüketim toplumunda bireyin ontolojik mottosu: “Tüketiyorum öyleyse varım”. Sosyoloji Konferansları, 43, 221-248.
Briassoulis, H. (2002). Sustainable tourism and the question of the commons. Annals of Tourism Research, 29(4), 1065-1085.
Butler, R. W. (1991). Tourism, environment, and sustainable development. Environmental Conservation, 18(3), 201-209.
Butler, R. W. (1999). Sustainable tourism: A state‐of‐the‐art review. Tourism geographies, 1(1), 7-25.
Çakıcı, A. C., & Yılmaz, Es B. (2012). Mersin’deki otel çalışanlarının nükleer kaygıları, çevresel yaklaşım ve çevreci tüketim eğilimleri üzerine bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-22.
Çalışkan, C. (2017). Sürdürülebilir Turizmin Çevre İkilemi: Toplum ve Tüketim. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 6(2), 1123-1236.Demirtaş, N. (2011). Turizm ve Çevre. Ankara: Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, Yayın No: 91.
Dunlap, R. E., & Van Liere, K. D. (1978). The new environmental paradigm. The Journal of Environmental Education, 9(4), 10-19.
Dunlap, R. E., Van Liere, K. D., Mertig, A. G., & Jones, R. E. (2000). New trends in measuring environmental attitudes: measuring endorsement of the new ecological paradigm: a revised NEP scale. Journal of social issues, 56(3), 425-442.
Furman, A. (1998). A note on environmental concern in a developing country: Results from an Istanbul survey. Environment and Behavior, 30(4), 520-534.
Günden, C., & Miran, B. (2008). Yeni çevresel paradigma ölçeğiyle çiftçilerin çevre tutumunun belirlenmesi: İzmir ili Torbalı ilçesi örneği. Ekoloji Dergisi, 18(69), 41-50.
Güven, E. (2013). Çevre sorunlarına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarının tutumlarının belirlenmesi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 33(2), 411-430.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis, 7.Baskı, Pearson New International Edition, USA.
Hasdemir, M., & Hasdemir, M. (2012). Çevre Amaçlı Tarım Arazilerini Koruma Programı ve Bu Programı Uygulamada Görevli Personellerin Çevre Duyarlılıkları. Türkiye 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi Bildiriler Kitabı, s. 1276- 1283.
Holden, A. (2008). Environment and tourism. Routledge.
Holden, A. (2009). The environment-tourism nexus: Influence of market ethics. Annals of Tourism Research, 36(3), 373-389.
Işildar, G. Y. (2008). Meslek Yüksekokulları boyutunda çevre eğitiminin çevreci yaklaşımlar ve davranışlar üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 759-778.
Johnston, R. J., & Tyrrell, T. J. (2005). A dynamic model of sustainable tourism. Journal of Travel Research, 44(2), 124-134.
Kahraman, N. ve Türkay, O. (2007). Turizm ve Çevre (2. Baskı). Ankara: Detay Yayınclık.
McKercher, B., Pang, S. F., & Prideaux, B. (2011). Do gender and nationality affect attitudes towards tourism and the environment?. International Journal of Tourism Research, 13(3), 266-300.
Kline, R.B. (2011) Principles and Practice of Structural Equation Modeling, Third Edition, New York, The Guil¬ford Press.
Özel, M (2007). Çağımız Çevre sorunlarının düşünsel temelleri üzerine bir yaklaşım, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 207-226.
Patchen, M. (2006). Public attitudes and behaviour about climate change: What shapes them and how to influence them?, Purdue Climate Change Research Center Outreach Publication 0601.
Roney, S.A. (2011). Turizm, Bir Sistemin Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ross, E. L. D., and S. E. Iso-Ahola. (1991). Sightseeing tourists’ motivation and satisfaction, Annals of Tourism Research, 18, 226–37.
Sever, R., & Yalçınkaya, E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının çevresel tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 26, 1-15.
Tang, Z. (2015). An integrated approach to evaluating the coupling coordination between tourism and the environment. Tourism Management, 46: 11-19.
Taylor, D. E. (2000). The rise of the environmental justice paradigm: Injustice framing and the social construction of environmental discourses. American behavioral scientist, 43(4): 508-580.
Weaver, D. B. (2006). Sustainable tourism: Theory and practice. Routledge.
Wells, V. K., Manika, D., Gregory-Smith, D., Taheri, B., & McCowlen, C. (2015). Heritage tourism, CSR and the role of employee environmental behaviour. Tourism Management, 48: 399-413.
Yıldırım, R., & Tunalıoğlu, R. (2014). Aydın ilindeki zeytinyağı işletmelerinin çevre duyarlılıklarının belirlenmesi. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül 2014.